Οταν ένα σχέδιο των Βρυξελλών δεν βγάζει νόημα, δύο τινά συμβαίνουν, ή η ιδέα στην οποία βασίζεται είναι μια ανοησία, ή πίσω από τη σύγχυση κρύβεται μια σύγκρουση στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης που δεν έχει ακόμη επιλυθεί.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το 2005 την ίδρυση ενός Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας -ενός ευρωπαϊκού ΜΙΤ (Tεχνολογικό Iνστιτούτο της Mασσαχουσέττης)- προκειμένου να ενισχύσει το λεγόμενο «τρίγωνο της γνώσης» (καινοτομία, εκπαίδευση και έρευνα), και να καταστεί η Ευρώπη πιο ανταγωνιστική. Εως εδώ καλά, αλλά πώς διασφαλίζεται η επιτυχία του ΕΙΤ, στον βαθμό που η ευθύνη της ανώτερης εκπαίδευσης εναπόκειται στα κράτη μέλη, όπως και η κύρια αρμοδιότητα για την έρευνα;

Πώς διασφαλίζεται ότι το ΕΙΤ δεν θα αναλώνεται σε σχεδιασμούς στρατηγικής πάνω στην έρευνα;

Τι εγγυάται τον μετασχηματισμό των ερευνητικών προσπαθειών σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες;

Το ΜΙΤ, κορυφαίο κέντρο έρευνας και τεχνολογικής καινοτομίας παγκοσμίως, αποτελεί όνειρο για κάθε ανήσυχο νέο. Το ετήσιο κόστος φοίτησης πλησιάζει τα 40.000 δολάρια, αλλά οι περισσότεροι φοιτητές είναι υπότροφοι κρατικών και ιδιωτικών φορέων.

Το ΜΙΤ διοικείται από μάνατζερς, οι οποίοι επιλέγονται από ομάδα επιφανών πολιτών. Πηγές εσόδων του η επιχορηγούμενη έρευνα κατά 90% από δημόσιους φορείς, η «ευγνωμοσύνη» των αποφοίτων, η αξιοποίηση της περιουσίας του ιδρύματος από επαγγελματίες, και τέλος τα δίδακτρα.

Η παραγόμενη γνώση δεν φυλάσσεται ως κόρην οφθαλμού, αλλά διαχέεται, υπάρχει πρόγραμμα διασύνδεσης με τη βιομηχανία, ενώ η ακαδημαϊκή κοινότητα διευκολύνεται στη δημιουργία εταιρειών.

Στην Ε.Ε. μόνο Σουηδία και Φιλανδία, έχουν πετύχει τους στόχους για χρηματοδότηση ύψους 3% (του ΑΕΠ) της έρευνας, ενώ λίγα είναι τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια που μπορούν να συναγωνιστούν με τα αμερικάνικα.

Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας θα προωθήσει ενδεχομένως τη δημιουργία ενός αναγνωρισμένου σήματος -ένα δίπλωμα EIT- που θα συμπληρώνει και θα προσθέτει αξία στους επίσημους ακαδημαϊκούς τίτλους που απονέμουν οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί που συμμετέχουν στις Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας. Οι Κοινότητες θα λειτουργήσουν ως συνεργασίες στις οποίες θα συμμετέχουν ομάδες από πανεπιστήμια, ερευνητικούς οργανισμούς και τη βιομηχανία.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου υπολογίζεται στα 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2008-2013. Αυτό τι σημαίνει; Οτι θα μειωθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια που δίνονται για την έρευνα στα κράτη;

Αν τελικά αποφασιστεί η ίδρυση του ΕΙΤ, θα χρηματοδοτηθεί από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.

Η Ολομέλεια της Ευρωβουλής θα αποφανθεί για την ίδρυση του ΕΙΤ μετά από τις καλοκαιρινές διακοπές (πιθανότατα στις 26 Σεπτεμβρίου).

K.T.