Ερευνητές του EPFL ανέπτυξαν ένα συνθετικό μόριο ικανό να σκοτώνει τον ιό της γρίπης, σε μια ανακάλυψη για την οποία ελπίζεται ότι θα οδηγήσει σε νέα και πιο αποτελεσματικά φάρμακα και θεραπείες.
Η γρίπη, ως γνωστόν, είναι μια από τις πιο διαδεδομένες ασθένειες στον πλανήτη και αποτελεί μεγάλο κίνδυνο δημόσιας υγείας. Σε αυτό το πλαίσιο, ερευνητές του EPFL (École polytechnique fédérale de Lausanne) σε συνεργασία με ομάδα υπό την Καρολίν Ταπαρέλ, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Γενεύης, συνέθεσαν μια ένωση η οποία μπορεί να σκοτώνει τον ιό που προκαλεί γρίπη, ανοίγοντας δρόμο για αποτελεσματικότερα φάρμακα. Η σχετική έρευνα δημοσιεύτηκε στο Advanced Science.
«Με τον ιό της γρίπης, ο κίνδυνος της πανδημίας είναι υψηλός» είπε ο Φραντσέσκο Στελάτσι, καθηγητής του EPFL. «Οι επιστήμονες πρέπει να ανανεώνουν το εμβόλιο κάθε χρόνο επειδή το στέλεχος μεταλλάσσεται, και κάποιες φορές το εμβόλιο αποδεικνύεται λιγότερο αποτελεσματικό. Οπότε θα ήταν καλό να έχουμε επίσης αντι-ιικά που θα μπορούσαν να περιορίσουν τις επιπτώσεις της μεγάλης κλίμακας μόλυνσης».
Francesco Stellacci in his lab © 2020 EPFL
Αντι-ιικά υπάρχουν ήδη, και το Tamiflu είναι το πλέον γνωστό, μα έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα- πρέπει να λαμβάνεται εντός 36 ωρών από τη μόλυνση, ή χάνει την αποτελεσματικότητά του. Στη γρίπη τα συμπτώματα σε γενικές γραμμές αρχίζουν να εμφανίζονται 24 ώρες μετά τη μόλυνση. «Όταν οι ασθενείς ζητούν ιατρική βοήθεια, είναι συχνά αργά για Tamiflu» είπε ο Στελάτσι. «Επιπρόσθετα, για να λειτουργούν τα αντι-ιικά, πρέπει να είναι ιοκτόνα- δηλαδή πρέπει να εμποδίζουν μη αναστρέψιμα τη μολυσματικότητα του ιού» συμπλήρωσε. Επίσης, ένα φάρμακο για τη γρίπη πρέπει να μην έχει παρενέργειες, αλλιώς δεν αξίζει να χρησιμοποιηθεί, δεδομένης της εξάπλωσης και των υψηλών πιθανοτήτων επιβίωσης με τη γρίπη.
Ο ιός της γρίπης προσκολλάται σε μια κυτταρική μεμβράνη προκειμένου να μολύνει ένα ανθρώπινο σώμα- μετά αποκολλάται και προχωρά για να μολύνει άλλα κύτταρα. Τα υπάρχοντα φάρμακα λειτουργούν πλήττοντας τον ιό μέσα σε ένα κύτταρο και μπλοκάροντας προσωρινά την αναπαραγωγή του. Οι επιστήμονες του EPFL ακολούθησαν άλλη προσέγγιση, αναπτύσσοντας ένα τροποποιημένο μόριο σακχάρου που μιμείται μια κυτταρική μεμβράνη, «ξεγελώντας» τον ώστε να προσκολληθεί πάνω της. Μόλις γίνει αυτό, το μόριο ασκεί πίεση τοπικά και καταστρέφει τον ιό- ένας μη αναστρέψιμος μηχανισμός, όπως τονίζει ο Στελάτσι. Η διαδικασία αυτή λαμβάνει χώρα εκτός των κυττάρων του σώματος, οπότε αυτή η συνθετική ένωση παρουσιάζει συνεχή αποτελεσματικότητα κατά τις πρώτες 24 ώρες μετά τη μόλυνση στις δοκιμές που έγιναν με ποντίκια. Αυτό με τη σειρά του δείχνει πως στους ανθρώπους η αποτελεσματικότητά της θα μπορούσε να εκτείνεται πέρα από τις 36 ώρες. Επίσης, η ένωση αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για αντι-ιικά ευρύτερης κλίμακας, αποτελεσματικά απέναντι σε διαφορετικά είδη ιών γρίπης.