Από την έντυπη έκδοση
Της Ανθής Αγγελοπούλου
[email protected]
Με την έναρξη της πανδημίας στην Ελλάδα, δηλαδή τον Φεβρουάριο του 2020, ο καθηγητής Βασίλης Γοργούλης μαζί με μια ομάδα νέων και διακεκριμένων επιστημόνων ξεκίνησαν ένα μεγάλο εγχείρημα. Την ανακάλυψη ενός τεστ για την ανίχνευση του νέου κορωνοϊού.
Η έγκριτη επιστημονική ομάδα, που αποτελείται από τους: Δημήτρη Βασιλάκο, δρ. Μοριακής Βιολογίας (MSc, PhD), μεταδιδάκτορας ερευνητής - Νεφέλη Λαγοπάτη, δρ. Βιολογίας-Νανοϊατρικής (MSc, PhD), Μεταδιδακτορική ερευνήτρια - Δημήτρη Βερούτη, βιοχημικός-βιοτεχνολόγος (MSc), υποψήφιος διδάκτορας - Κωνσταντίνο Μπελογιάννη, ιατρός, υποψήφιος διδάκτορας, και Βενετία Φλώρου, ιατρός, υποψήφιος διδάκτορας, μιλάει αποκλειστικά στη «Ν» και αναλύει τι ακριβώς είναι το τεστ ταχέος αντιγόνου, πώς λειτουργεί και σε πόσο χρόνο δίνει αποτελέσματα, την ευκρίνεια που διαθέτει κ.ά.
Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα του Εργαστηρίου Ιστολογίας-Εμβρυολογίας, του Τμήματος Ιατρικής, του ΕΚΠΑ, το τεστ αυτό θα δώσει στη χώρα μας την απαραίτητη αυτονομία ως προς την αντιμετώπιση της πανδημίας ακόμα και σε περιπτώσεις που παρατηρούνται ελλείψεις στα τεστ στην παγκόσμια αγορά.
Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι είναι η σύνθεση, η απομόνωση και ο χαρακτηρισμός των μονοκλωνικών αντισωμάτων που βάλλουν κατά του κορωνοϊού; Και πώς αυτό βοήθησε στο να φτιαχτεί ένα τεστ αντιγόνου;
Το εργαστήριο Ιστολογίας-Εμβρυολογίας, του Τμήματος Ιατρικής, του ΕΚΠΑ, με την καθοδήγηση του καθηγητή-διευθυντή Βασίλη Γοργούλη, έχει δημιουργήσει μια καινοτόμο μέθοδο παραγωγής μονοκλωνικών αντισωμάτων, η οποία χρησιμοποιήθηκε για να παράγουμε και αντισώματα κατά του κορωνοϊού. Μέσω της μεθόδου αυτής συντίθενται αντισώματα υψηλής ευαισθησίας και ειδικότητας.
Όταν λέμε τεστ ταχέος αντιγόνου, τι εννοούμε ακριβώς, σε πόση ώρα έχουμε αποτελέσματα, πώς θα διεξάγεται το τεστ αυτό και τι δείχνει;
Όταν λέμε τεστ ταχέος αντιγόνου αναφερόμαστε στην ικανότητα γρήγορης ανίχνευσης του ιού σε ρινοφαρυγγικά επιχρίσματα, από τα μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία έχουμε αναπτύξει. Αναλυτικότερα, το τεστ αυτό οπτικοποιεί τη σύνδεση των μονοκλωνικών αντισωμάτων με την πρωτεΐνη ακίδα, εφόσον το δείγμα είναι θετικό. Ενώ σε ένα αρνητικό δείγμα δεν πραγματοποιείται αυτή η σύνδεση, οπότε και δεν εντοπίζεται κάποιο παραγόμενο σήμα. Η παραπάνω οπτικοποίηση, η οποία αποτελεί και το αποτέλεσμα της δοκιμασίας, απαιτεί 10-15 λεπτά. Επομένως, το τεστ αυτό δείχνει ταχέως και αξιόπιστα αν το εξεταζόμενο άτομο νοσεί ή όχι τη δεδομένη στιγμή.
Τι ποσοστό επιτυχίας έχει το τεστ;
Η επιτυχία και η αξιοπιστία της κάθε δοκιμασίας προσδιορίζεται από την ευαισθησία (sensitivity) και την ειδικότητα (specificity). Η πρωτότυπη διαδικασία που αναπτύχθηκε για το τεστ έδειξε ότι έχει ευαισθησία 96,5% και ειδικότητα 99,9%.
Έχει γίνει μελέτη σε ανθρώπους και για πόσο πληθυσμό μιλάμε; Και ποια ήταν τα αποτελέσματα;
Προκειμένου να αξιολογηθεί η ευαισθησία και η ειδικότητα των μονοκλωνικών αντισωμάτων, σαφέστατα έχει γίνει μελέτη σε ικανό αριθμό θετικών και αρνητικών δειγμάτων. Να σημειώσουμε ωστόσο ότι όλα έγιναν τηρώντας ευλαβικά το κάθε πρωτόκολλο και τις αρχές προστασίας προσωπικών δεδομένων. Το Εργαστήριο Ιστολογίας-Εμβρυολογίας, του Τμήματος Ιατρικής, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), είχε ξεκινήσει την ανάπτυξη των μονοκλωνικών αντισωμάτων πολύ πριν συγκροτηθεί η Εμβληματική Δράση SARS-CoV-2-GR, διαβλέποντας τη γρήγορη εξάπλωση του ιού, και συγκεκριμένα ήδη από τον Φεβρουάριο 2020.
Στα τέλη Απριλίου συγκροτήθηκε η «Εμβληματική Δράση» του υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων, που την υλοποιούν 10 Φορείς και συγκεκριμένα το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών | Τμήμα Ιατρικής, το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και τεχνολογικής Ανάπτυξης | Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών, το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης | Τμήμα Ιατρικής, το Πανεπιστήμιο Κρήτης | Τμήμα Ιατρικής, το ΕΚΕΒΕ Α. Φλέμινγκ, το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, το ΕΚΕΦΕ & Δημόκριτος και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Έχει βρεθεί εταιρεία για την παραγωγή και την εμπορία του τεστ;
Πιστεύουμε ότι σύντομα θα βρεθεί η βέλτιστη λύση μαζικής παραγωγής και εμπορικής αξιοποίησης της πρωτότυπης διαδικασίας, μέσω της κατάλληλης επιλογής εταιρείας, με τη συμβολή της Πολιτείας. Η εταιρεία αυτή θα αποφασίσει τόσο για την εμπορική ονομασία του πρώτου ελληνικού rapid antigen test όσο και για το κόστος του τεστ όταν θα κυκλοφορήσει στην ελληνική αγορά. Σε κάθε περίπτωση το τεστ ταχέος αντιγόνου θα δώσει στην χώρα μας την «άνεση» στο να μπορεί να εξετάζει τον πληθυσμό όταν και αν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Να σημειώσουμε, ότι σύμφωνα με την ανακοίνωση του πρωθυπουργού πριν από λίγες ημέρες, το ερευνητικό πρόγραμμα βρίσκεται ήδη στη φάση αναζήτησης εταιρείας.
