Άμεση απάντηση με τον κίνδυνο περαιτέρω υπονόμευσης της παραπαίουσας διεθνούς συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ή αναμονή; Η πολιτική συζήτηση είναι έντονη στην Τεχεράνη σχετικά με την απάντηση που πρέπει να δοθεί στη δολοφονία, την οποία το Ιράν αποδίδει στο Ισραήλ, του κορυφαίου πυρηνικού επιστήμονα της χώρας, Μόχσεν Φαχριζαντέχ, o οποίος θεωρείται ο πατέρας του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.
Στο κοινοβούλιο, οι ιρανοί βουλευτές υπέγραψαν ομοφώνως έκκληση για εκδίκηση. Αλλά, απαντώντας στη μετριοπαθή θέση του προέδρου, Χασάν Ροχανί, ζήτησαν την ψήφιση νόμου βάσει το οποίου το Ιράν θα σταματήσει να δέχεται την επιθεώρηση των πυρηνικών του εγκαταστάσεων από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA).
Ο Μόχσεν Ρεζάι, πρώην διοικητής του Σώματος των Φρουρών της Επανάστασης και σήμερα γραμματέας του Συμβουλίου Αξιολόγησης των ύψιστων συμφερόντων της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ένα πόστο-κλειδί, έφθασε μέχρι να δηλώσει ότι «δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο το Ιράν δεν πρέπει να επανεξετάσει» τη συμμετοχή του στη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Οπλων (Nuclear Proliferation Treaty).
Στο Ιράν, όμως, το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας έχει τον πρώτο λόγο σε αποφάσεις που αφορούν το πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ροχανί, κατηγόρησε το Ισραήλ ότι επιδιώκει να σπείρει το χάος και υποσχέθηκε ότι η απάντηση της Τεχεράνης θα δοθεί «την κατάλληλη στιγμή».
Όμως, ταυτόχρονα προειδοποίησε ότι το Ιράν «δεν θα πέσει στην παγίδα που του έστησε το Ισραήλ».
Από την ανακοίνωση της νίκης του Τζο Μπάιντεν στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, ο Χασάν Ροχανί πολλαπλασίασε τα ανοίγματα για να δείξει τη βούλησή του για να περισώσει ό,τι μπορεί από τη διεθνή συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η οποία υπεγράφη στην Βιέννη το 2015.
Η συμφωνία προσφέρει στο Ιράν τη χαλάρωση των διεθνών κυρώσεων, με αντάλλαγμα εγγυήσεις, επιβεβαιωμένες από την IAEA, για τον αποκλειστικά ειρηνικό χαρακτήρα του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.
Το 2018, ο πρόεδρος Τραμπ απέσυρε μονομερώς τις ΗΠΑ από τη συμφωνία, την οποία δεν σταμάτησε να πολεμά ο ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν ή επανεπιβλήθηκαν από την Ουάσινγκτον βύθισαν την ιρανική οικονομία σε σφοδρή ύφεση και ώθησαν το Ιράν να διακόψει την εφαρμογή των περισσότερων από τις δεσμεύσεις του, αλλά όχι και την πρόσβαση των επιθεωρητών της IAEA στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του.
Ο Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει ότι θα φροντίσει για την επιστροφή της Ουάσινγκτον στη συμφωνία της Βιέννης.
Αλλά ο χρόνος θα είναι σύντομος ανάμεσα στην ανάληψη των καθηκόντων του στις 20 Ιανουαρίου και τις ιρανικές προεδρικές εκλογές της 18ης Ιουνίου, στις οποίες οι σκληροπυρηνικοί του ιρανικού καθεστώτος είναι το φαβορί, έπειτα από την συντριπτική τους νίκη στις βουλευτικές εκλογές του Φεβρουαρίου εις βάρος των μετριοπαθών και μεταρρυθμιστών που υποστηρίζουν τον Χασάν Ροχανί.
Για την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, η εξόντωση του Φαχριζαντέχ αποτελεί ξεκάθαρο μήνυμα προς τον Τζο Μπάιντεν και δείχνει την αντίθεση του Ισραήλ στην επιστροφή των ΗΠΑ στη συμφωνία της Βιέννης.
Ο πρόεδρος του ιρανικού κοινοβουλίου, Μοχάμαντ Μπαγέρ Γαλιμπάφ, ζήτησε μία «ισχυρή απάντηση», ικανή να διασφαλίσει «αποτροπή και εκδίκηση».
Ανακοίνωση υπογεγραμμένη από το σύνολο των βουλευτών θεωρεί ότι «η καλύτερη απάντηση στις ενέργειες τρομοκρατίας και σαμποτάζ του Ισραήλ, των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους είναι η επανεκκίνηση της ένδοξης πυρηνικής βιομηχανίας του Ιράν» και η διακοπή εφαρμογής του συμπληρωματικού πρωτοκόλλου της IAEA.
Η συμφωνία της Βιέννης προβλέπει ότι η Τεχεράνη αποδέχεται τους όρους του πρωτοκόλλου για απεριόριστη πρόσβαση των επιθεωρητών της IAEA στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, πριν ακόμη από την επικύρωσή της από το κοινοβούλιο.
Όμως, ο Μπεχρούζ Καμαλβάντι, εκπρόσωπος της Ιρανικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, δήλωσε το Σάββατο στο πρακτορείο ειδήσεων Irna ότι το θέμα της πρόσβασης των επιθεωρητών της IAEA θα πρέπει «να αποφασισθεί στα υψηλότερα επίπεδα» της ιρανικής ηγεσίας.
Σε ένα δριμύ κύριο άρθρο της, η υπερσυντηρητική εφημερίδα Kayhan καλούσε χθες σε επίθεση κατά του λιμανιού της Χάιφα, με στόχο την ολική καταστροφή των υποδομών και μεγάλο αριθμό νεκρών, αν αποδειχθεί ότι το Ισραήλ βρίσκεται πίσω από τη δολοφονία του Μόχσεν Φαχριζαντέχ.
Πηγές: ΑΜΠΕ, AFP
