Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]

Το μυθιστόρημα  «Ο Τσίπερ και ο πατέρας του» του Γιόζεφ Ροτ κυκλοφορεί, για πρώτη φορά στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Ροές, σε μετάφραση  Πελαγίας Τσινάρη –που υπογράφει και το επίμετρο.

Ο Άρνολντ Τσίπερ, ο φορτωμένος με ελπίδες γιος, επιστρέφει στην πατρίδα μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, νιώθει ωστόσο άπατρις. Κάθεται σε καφενεία, ψάχνει ματαίως να βρει κάποιο νόημα σε μια μόνιμη δουλειά γραφείου ή ένα νέο ξεκίνημα…  

«Από τότε που ο Άρνολντ ήταν στην οικονομική υπηρεσία, επισκεπτόταν το καφενείο από πάθος πιο πολύ παρά από συνήθεια. Το καφενείο ανήκε στις απολαύσεις του και όχι πια στις ανάγκες του. Αν παλιότερα –και ειδικά αφότου γύρισε από τον πόλεμο– δεν ήταν σε θέση να μείνει μόνος ούτε ένα βράδυ, τώρα τον καταλάμβανε αληθινός τρόμος μπροστά στη μοναξιά. Όχι ότι θα λαχταρούσε ποτέ να ζήσει, για παράδειγμα, σε μια κοινότητα. Ήθελε μονάχα να κάθεται στο καφενείο, τίποτε άλλο παρά να κάθεται στο καφενείο».

 Είναι ο «νεαρός άντρας της γενιάς τού [Α΄ Παγκοσμίου] πολέμου», η παραδειγματική μορφή μιας απογοητευμένης και αποδεκατισμένης γενιάς.

Και ο πατέρας του, ο γερο-Τσίπερ, είναι χαρακτηριστικό δείγμα της προηγούμενης γενιάς, που ξόδεψε μεγάλο μέρος της ενέργειάς της για να αναρριχηθεί από τη θέση του προλετάριου σε εκείνη του (μικρο)αστού.

Ως προάγγελος των μεγάλων μυθιστορημάτων του Ροτ, όπως το «Εμβατήριο Ραντέτσκυ», με το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ότι εντάσσεται στην ίδια ενότητα, το έργο αυτό προϊδεάζει τον αναγνώστη για την εξέχουσα τέχνη του συγγραφέα να πλάθει χαρακτήρες που εκφράζουν μια ολόκληρη εποχή, η οποία τοποθετείται χρονικά πριν και μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο μεγάλος Αυστριακός συγγραφέας Στέφαν Τσβάιχ  έχει χαρακτηρίσει το βιβλίο   «…πορτρέτο μιας εποχής ιδωμένης με βλέμμα οξυδερκές, που την έχει ψηλαφίσει χέρι νευρικό, πορτρέτο πλούσιο σε πραγματικότητα…».