Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Η ιστορία των οικονομικών κυρώσεων ανάγεται πίσω στο 432 π.Χ. με το εμπάργκο όλων των προϊόντων των Μεγαρέων στα λιμάνια της Αθηναϊκής συμμαχίας.
Το «Μεγαρικό Ψήφισμα» -αφορμή του Πελοποννησιακού Πολέμου- προβλήθηκε ως απάντηση στην υπόθαλψη Αθηναίων φυγάδων στα Μέγαρα και την καλλιέργεια ιερών εδαφών στην Ελευσίνα, περιοχή που ανήκε στην αθηναϊκή επικράτεια.
Το «ασήμαντο» περί Μεγαρέων Ψήφισμα κατέστη σημαντικό στην πολιτική και στις διεθνείς σχέσεις από την απάντηση που ο Αθηναίος ηγέτης, Περικλής του Ξανθίππου, κάλεσε τους Αθηναίους να δώσουν στις εχθρικές απειλές:
«Κανείς από σας μην νομίση ότι θα πολεμήσωμε για ασήμαντη αφορμή αν δεν ανακαλέσωμε το Μεγαρικό Ψήφισμα για το οποίο οι Λακεδαιμόνιοι λένε, τάχα, ότι αν καταργηθή, δεν θα γίνει πόλεμος. Ούτε πρέπει να έχετε την ενδόμυχη σκέψη ότι αρχίζετε τον πόλεμο για ασήμαντη αιτία. Το ασήμαντο αυτό είναι δοκιμασία του φρονήματός σας και της αποφασιστικότητάς σας γενικά. Αν υποχωρήσετε θα προβάλουν, αμέσως, άλλη μεγαλύτερη απαίτηση, γιατί θα νομίζουν ότι και τώρα ενδώσατε από φόβον. Αλλ’ αν δείξετε σταθερότητα, θα τους δώσετε να καταλάβουν ότι πρέπει να μας φέρονται σαν ίσοι προς ίσους» (Α-140, μτφ. Α. Σ. Βλάχος).
«Το γαρ βραχύ τι τούτο πάσαν υμών έχει την βεβαίωσιν και πείραν της γνώμης. Οις ει ξυγχωρήσετε, και άλλο τι μείζον ευθύς επιταχθήσεσθε ως φόβω και τούτο υπακούσαντες», όπως το έγραψε ο Θουκυδίδης και το μετέφρασε ο Ελευθέριος Βενιζέλος: «Διότι το ασήμαντον αυτό αποτελεί την λυδίαν λίθον, προς εξακρίβωσιν και δοκιμασίαν των προθέσεών σας. Καθόσον, εάν υποχωρήσετε απέναντί των, θα ευρεθήτε ενώπιον νέας και επαχθεστέρας απαιτήσεως, διότι θα νομίσουν, ότι και εις τούτο θα υποκύψετε ένεκα φόβου».
Γιατί τα γράφω αυτά; Επειδή «είναι ενδεχόμενο τα γεγονότα να πάρουν μια τροπή εξίσου απρόβλεπτη, όσο είναι και η διάθεση των ανθρώπων».
