Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Την περίφημη φράση «θα κάνω τα πάντα» του πρώην διοικητή της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης το 2012 θύμισε το χθεσινό κοινό ανακοινωθέν των υπουργών Οικονομικών και κεντρικών τραπεζιτών από τις χώρες μέλη του G20, που συνεδρίασαν στο πλαίσιο της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ, για να αντιμετωπίσουν την κρίση από την πανδημία του κορονοϊού. Με τη διαφορά ότι τότε το κόστος δανεισμού ήταν στα ύψη, ενώ σήμερα σε ιστορικά χαμηλά. Οι κορυφαίοι διαμορφωτές πολιτικής του πλανήτη δεσμεύθηκαν να κάνουν ό,τι είναι εφικτό για να στηρίξουν την ανάκαμψη και να διασφαλίσουν χρηματοπιστωτική σταθερότητα, βάζοντας στο τραπέζι τα πάντα: νέα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης, δημόσιες επενδύσεις, μορατόριουμ για «πάγωμα» εξόφλησης δανείων, βοήθεια σε χώρες χαμηλού εισοδήματος.
Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα συνέστησε στις χώρες να μην αποσύρουν τα μέτρα στήριξης έως ότου τελειώσει η πανδημία και τις προέτρεψε σε επενδύσεις. Το ΔΝΤ, παραδοσιακά πρωταθλητής των δημοσιονομικών περιορισμών και γνωστό για τα σκληρά μέτρα λιτότητας που επέβαλε στην Ελλάδα, σε μία εντυπωσιακή αλλαγή πλεύσης, προτρέπει τις πλέον ανεπτυγμένες χώρες σε αύξηση των δημοσίων δαπανών, «θυσιάζοντας τα πάντα» στον βωμό της ανάπτυξης και βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την ευρωστία των δημοσιονομικών τους. Κάτι που πριν από μία περίπου δεκαετία θα ακουγόταν παράδοξο - στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008/09 είχε κρατήσει ιδιαίτερα αυστηρή γραμμή απέναντι στα δημοσιονομικά ορισμένων χωρών.
Οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο έχουν διοχετεύσει περί τα 12 τρισ. δολάρια σε μέτρα στήριξης, όπως εκτιμά το ΔΝΤ, προσδίδοντας 3,7% στο παγκόσμιο ΑΕΠ το 2020, σύμφωνα με υπολογισμούς της JPMorgan Chase, παρά τις προειδοποιήσεις του Ταμείου ότι η αύξηση των δαπανών θα οδηγήσει φέτος το παγκόσμιο χρέος σε επίπεδα ρεκόρ και θα διογκώσει τα ελλείμματα των κρατικών προϋπολογισμών. Στον «χορό» αυτό και οι κορυφαίοι κεντρικοί τραπεζίτες που υποστηρίζουν τις δημόσιες δαπάνες, αγοράζοντας το χρέος που εκδίδουν οι κυβερνήσεις.
Πριν από λίγο καιρό όλο αυτό ονομαζόταν νομισματική χρηματοδότηση των κρατικών ελλειμμάτων και ήταν «απαγορευμένο». Η αλλαγή αυτή αφήνει να εννοηθεί ότι υπάρχουν περιθώρια για δημοσιονομικούς ελιγμούς και μέτρα. Όπως φαίνεται, το εάν υπάρχουν περιθώρια ή όχι εξαρτάται από το είδος της κρίσης. Εξαρτάται επίσης και από τις χώρες που πλήττονται. Πριν από λίγα χρόνια, κάποιοι λαοί ζούσαν με το δυσκόλως εννοούμενο δόγμα της λιτότητας για να μπορέσουν να βγουν από την οικονομική δυσπραγία, στην οποία είχε οδηγήσει η άπλετη ρευστότητα. Μήπως, όμως, τότε πλήττονταν οι αδύναμοι και δεν μας ενδιέφερε; Σίγουρα, πάντως, δεν πλήττονταν οι ισχυροί. Παρατηρώντας τα γεγονότα είναι ένα μάθημα για όλους μας.
