Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Η ιστορία των τραπεζών βρίθει από σκάνδαλα πάσης φύσης, παράνομη διακίνηση κεφαλαίων, ξέπλυμα χρήματος ή άλλες εγκληματικές δραστηριότητες και χειραγώγηση επιτοκίων. Τα τελευταία χρόνια, οι αποκαλύψεις έρχονται και παρέρχονται για να ξεχαστούν στη συνέχεια. Γιατί, εάν πραγματικά ήθελε κάποιος να σταματήσουν, θα συνοδεύονταν από τις δέουσες ενέργειες, που δεν θα ήταν ένα πρόστιμο αξίας μερικών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ακόμη είναι νωπό στη θύμησή μας το περιβόητο σκάνδαλο με τη χειραγώγηση του διατραπεζικού επιτοκίου Libor. Πιο πρόσφατα, το σκάνδαλο με σκανδιναβικές τράπεζες που μέσω θυγατρικών τους σε χώρες της Βαλτικής είχαν γίνει καταφύγιο για Ρώσους εγκληματίες, που διακινούσαν κεφάλαια στη Δύση. Ηχηρά ονόματα του χώρου, όπως Deutsche Bank και HSBC, έχουν ακουστεί αρκετές φορές για ανάμιξή τους σε παράνομη διακίνηση κεφαλαίου, ύποπτες συναλλαγές ή φοροδιαφυγή. Και τώρα, ήρθε νέο σκάνδαλο πολλών μεγατόνων, που βγήκε στο φως της δημοσιότητας από τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων και το BuzzFeed News και στο οποίο ενέχονται μεταξύ άλλων οι Deutsche Bank, JP Morgan Chase & Co., HSBC, Barclays, Standard Chartered. Τα στοιχεία βασίζονται σε χιλιάδες αναφορές ύποπτης δραστηριότητας προς το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών από τράπεζες σε ολόκληρο τον κόσμο, που κάνουν λόγο για παράνομες συναλλαγές αξίας άνω των 2 τρισ. δολαρίων κατ’ εξακολούθηση από το 1999 έως το 2017 με εμπλοκή πολιτικών και συγγενών αυτών.
Για μία ακόμη φορά, αναγνωρίζεται το συστημικό κενό που υπάρχει σε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα με το «μαύρο» χρήμα να έχει γίνει ζωτική αρτηρία της παγκόσμιας οικονομίας. Οι νέες αποκαλύψεις μοιάζουν «σταγόνα στον ωκεανό», καθώς εκπροσωπούν μία ελάχιστη μερίδα, ένα μόλις 0,02% από τα περίπου 12 εκατομμύρια αναφορές ύποπτης δραστηριότητας που έχουν υποβληθεί την παραπάνω περίοδο. Αυτό είναι άκρως σοκαριστικό εάν κάποιος αναλογιστεί ότι από αυτό το τόσο μικρό ποσοστό αποκαλύφθηκε μία ροή κεφαλαίου τρισεκατομμυρίων δολαρίων, το ήμισυ εκ των οποίων από την Deutsche Bank. Επομένως μιλάμε για την «κορυφή του παγόβουνου», που δεν λέει όμως να λιώσει ολοκληρωτικά.
Παρά τις αλλεπάλληλες δεσμεύσεις τους να κάνουν περισσότερα για να αποτρέψουν το ξέπλυμα χρήματος, ούτε οι τράπεζες ούτε οι ρυθμιστικές αρχές βρίσκονται κοντά στο να εμποδίσουν αυτή την καταιγιστική ροή παράνομου κεφαλαίου. Η ιστορία συνεχίζεται, καθώς όπως φαίνεται, οι ελλιπείς κανονισμοί και τα «παραθυράκια» είναι συνειδητά, τα συστήματα διαφάνειας και ελέγχου χαλαρά, ενώ από αυτό το «παζλ του παραλόγου» απουσιάζουν οι βαριές ποινές. Όμως, στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2009, οι τράπεζες διασώθηκαν με δισεκατομμύρια δολάρια από το χρήμα των φορολογουμένων χωρίς οι τελευταίοι να ερωτηθούν.
