Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Πάντα υπάρχουν οι δύο όψεις του νομίσματος. Στην ιστορική όμως συμφωνία της Ε.Ε. για το Ταμείο Ανάκαμψης ίσως να υπάρχουν περισσότερες από δύο. Θα ρίξει νέο χρήμα στις χώρες μέλη, στηρίζοντας τις εθνικές οικονομίες που έχουν «γονατίσει» από την κρίση του κορονοϊού, ενώ αποτελεί και ένα πολύ σημαντικό πρώτο βήμα για μία πιθανή μελλοντική αμοιβαιοποίηση του χρέους. Επιπλέον, η συμφωνία έφερε το ευρώ ένα βήμα πιο κοντά στο να γίνει ασφαλές ενεργητικό, προσελκύοντας νέο κύμα επενδυτών.
Η σταθεροποίηση της ευρωπαϊκής οικονομίας, σε συνδυασμό με την έκδοση κοινών ομολόγων, θα ενισχύσει αναμφισβήτητα την ελκυστικότητα του ευρώ, που θεωρητικά θα μπορούσε να υπάγεται στο ίδιο καθεστώς με το δολάριο, χωρίς φυσικά αυτό να έχει γίνει. Κάτι που εύκολα θα μπορούσε να συμβαίνει, καθότι το συνολικό χρέος των 27 της Ε.Ε. αντιστοιχούσε στο 78% του ΑΕΠ πριν από την πανδημία, λιγότερο από τις ΗΠΑ ή την Ιαπωνία, η δε περιοχή έχει πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και το ένα τρίτο των παγκόσμιων πληρωμών γίνεται σε ευρώ.
Όμως η πολιτική σκοπιμότητα είναι μία άλλη υπόθεση. Υπάρχουν έντονες ανησυχίες για τα υψηλά χρέη, ειδικά στον ευρωπαϊκό Νότο, σε αντίθεση με τη Γερμανία, της οποίας το κρατικό χρέος θεωρείται ασφαλές καταφύγιο, με αποτέλεσμα το ευρώ να αντιπροσωπεύει μόλις το ένα πέμπτο των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων συγκριτικά με το 62% του δολαρίου, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Τώρα, το νέο Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτείται από κοινές εκδόσεις ομολόγων, κάτι που θα αποτελέσει μία τεράστια δεξαμενή χρέους χαμηλού ρίσκου, καθώς με αυτό τον τρόπο θα αντισταθμίζονται οι κίνδυνοι. Αυτή η όψη εξηγεί άλλωστε και την εντυπωσιακή άνοδο του ευρώ. Υπάρχουν όμως και οι άλλες όψεις που δεν μπορούν να αγνοηθούν. Κανένας δεν μπορεί ακόμη να διαβεβαιώσει ότι το Ταμείο θα δώσει το έναυσμα για μεγαλύτερη ενοποίηση της Ε.Ε. Διότι αυτό θα μπορούσε να είχε γίνει και νωρίτερα. Για παράδειγμα, κατά την κρίση του χρέους της Ευρωζώνης. Και γιατί χρειαζόταν να έρθει μία πανδημία για να γίνει αυτό;
Τώρα, οι χώρες θα αναγκαστούν να τεθούν υπό καθεστώς εποπτείας και παρακολούθησης από την Κομισιόν για το εάν δρομολογούν τις προβλεπόμενες μεταρρυθμίσεις και πόσο αποτελεσματικές είναι αυτές για να εκταμιεύονται τα χρήματα. Η συμφωνία βέβαια είναι κατώτερη των αρχικών προτάσεων και προσδοκιών, αφού κατέβηκε πολύ το ποσό των επιχορηγήσεων, δείχνοντας για μία ακόμη φορά ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά μέτρα και πολλά σταθμά. Αξιοσημείωτο όμως είναι ότι όλοι οι εταίροι δηλώνουν ικανοποιημένοι.
