Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού- ερευνητή
[email protected]
Κάθε φορά που επιχειρείται να “σφίξει” λίγο το σχολείο υπάρχουν αντιδράσεις με το κύριο επιχείρημα ότι το σχολείο θα γίνει εξεταστικό κέντρο και αυτό είναι εις βάρος της μάθησης. Αρχικά να πούμε ότι η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διδασκαλίας. Ο σκοπός της εκπαίδευσης δεν είναι απλά να διδάσκει ένας εκπαιδευτικός, αλλά να μαθαίνουν οι μαθητές. Πρέπει, λοιπόν, να μετρούνται τα αποτελέσματα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ώστε να αποτιμούνται τα αποτελέσματα και να γίνονται οι κατάλληλες βελτιώσεις, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο από τον διδάσκοντα.
Όλα αυτά που λέει η θεωρία πρέπει να συμβαίνουν συνεχώς και συμβαίνουν σε μεγάλο βαθμό. Τι αλλάζει με το νέο νόμο; Αλλάζουν οι όροι προαγωγής και απόλυσης και αυξάνονται οι εξετάσεις. Ας τα δούμε αναλυτικά.
Μέχρι τώρα οι μαθητές έγραφαν, υποχρεωτικά, ένα επαναληπτικό διαγώνισμα σε κάθε μάθημα στο πρώτο τετράμηνο και όσα σύντομα τεστ στο μάθημα της ημέρας έκρινε απαραίτητο ο διδάσκων. Τώρα τα υποχρεωτικά επαναληπτικά διαγωνίσματα γίνονται δύο, ένα σε κάθε τετράμηνο. Λογικό είναι και καθόλου υπερβολικό.
Για να προαχθεί ένας μαθητής στην επόμενη τάξη ή να αποκτήσει το Απολυτήριο Λυκείου έπρεπε να έχει μέσο όρο πάνω από 9,5. Τώρα αυτό γίνεται 10. Τι σημαίνει μέσος όρος πάνω από 10; Σημαίνει ότι αν έχει στα Μαθηματικά βαθμό 5 και στα Θρησκευτικά 15 προάγεται. Δεν είναι δύσκολο.
Η άλλη σημαντική αλλαγή είναι η επαναφορά της τράπεζας θεμάτων. Αποτελεί μία μορφή εξωτερικής αξιολόγησης και είναι η πιο ήπια μορφή εξωτερικής αξιολόγησης. Τα μισά θέματα των προαγωγικών εξετάσεων προκύπτουν από ηλεκτρονική κλήρωση, τα άλλα μισά τα θέτουν οι διδάσκοντες, οι οποίοι διορθώνουν τα γραπτά. Η πρώτη της εφαρμογή ήταν αποτυχημένη, γιατί όλη η διαδικασία έγινε στο πόδι. Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά θα γίνει πιο σωστά. Ως ιδέα είναι, λοιπόν, καλή, μένει να δούμε την εφαρμογή της.
Όλα αυτά συνιστούν μια προσπάθεια να αποκτήσει το Απολυτήριο Λυκείου μια κάποια αξιοπιστία, ώστε να γίνει το Εθνικό Απολυτήριο, που για πάνω από 30 χρόνια όλο ανακοινώνεται και ποτέ δεν εφαρμόζεται. Γιατί αυτό που συμβαίνει τώρα στα σχολεία μας είναι ότι όποιος μαθητής δεν ξεπεράσει το όριο των 114 απουσιών παίρνει Απολυτήριο Λυκείου, ακόμη και χωρίς να διαβάσει ποτέ. Αυτό προφανώς δεν μπορεί να είναι αποδεκτό. Η προσπάθεια που έγινε, τα προηγούμενα χρόνια, ήταν να μειωθεί η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου, στόχος πολύ σωστός, που αποτελεί στόχο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πράγματι υπερκαλύψαμε το στόχο να μειώσουμε την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου, με αντίτιμο να τελειώνουν τα παιδιά το σχολείο, να παίρνουν το Απολυτήριο Λυκείου, αλλά μεγάλο μέρος τους να είναι λειτουργικά αναλφάβητοι. Πολύ ακριβό αντίτιμο… Πρέπει, λοιπόν, τώρα να ασχοληθούμε και με την ποιότητα της εκπαίδευσης.
Η χαλάρωση στα σχολεία επιτάθηκε και από την κατάργηση των δικαιολογημένων απουσιών, με το επιχείρημα της άχρηστης γραφειοκρατίας. Πράγματι υπήρχε πρόβλημα στη διαδικασία δικαιολόγησης των απουσιών, με χαρτούρα χωρίς νόημα, αλλά η κατάργηση της δικαιολόγησης είχε συνέπειες, που κανείς δεν είχε προβλέψει. Οι μαθητές ένιωθαν ότι μπορούν να διαχειριστούν τις απουσίες τους όπως ήθελαν, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στην επιλεκτική παρακολούθηση του μαθήματος. Αν δεν τους άρεσε ο διδάσκων δεν έμπαιναν στην τάξη να παρακολουθήσουν το μάθημα με αποτέλεσμα οι διδάσκοντες που δεν έκαναν ελκυστικό μάθημα να κάνουν μάθημα με ελάχιστους μαθητές. Αυτά προ κορονοϊού, γιατί με τον κορονοϊό οι ίδιοι διδάσκοντες δεν είχαν σχεδόν κανένα μαθητή στην εικονική τους τάξη.
Η πραγματικότητα έδειξε ότι πολλοί μαθητές δεν διαβάζουν καθόλου τα μαθήματα που δεν εξετάζονται τον Ιούνιο, αφού έχουν τη λογική της ήσσονος προσπάθειας. Ας μην τους κατηγορούμε και εμείς πιθανό να κάναμε το ίδιο, αν είχαμε τη δυνατότητα όταν ήμασταν στην ηλικία τους. Το θέμα είναι ότι έχουν τη δυνατότητα να μη διαβάσουν και, φυσικά, την εκμεταλλεύονται.
Το αντίθετο, λοιπόν, του σχολείου εξεταστικού κέντρου είναι το σχολείο όπου όλοι προάγονται και όλοι παίρνουν απολυτήριο, ανεξάρτητα από τις γνώσεις τους. Αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι ένα σχολείο που λειτουργεί και τα παιδιά μαθαίνουν. Αποδείχθηκε στην πράξη ότι αυτό δεν γίνεται χωρίς εξετάσεις. Συνεπώς επανέρχονται ως αναγκαίες.
Στα Παιδαγωγικά θέματα έχουμε επαναφορά των πολυήμερων αποβολών, την ευκολότερη διαδικασία αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος και την επαναφορά της αναγραφής της διαγωγής στο Απολυτήριο. Στόχος είναι να μάθουν οι μαθητές ότι εκτός από την επιβράβευση υπάρχει και η ποινή για τα παραπτώματα. Όσο και αν διαφωνώ με την αναγραφή της διαγωγής στο Απολυτήριο, που πιστεύω ότι δεν έχει νόημα, πρέπει να υπάρχει και η ποινή για να μην έχουμε ανεξέλεγκτους εφήβους, όπως έχουμε ανεξέλεγκτους ενήλικες. Η ποινή προβλέπεται από όλα τα παιδαγωγικά βιβλία και έχει σκοπό να καταλάβει ο έφηβος τα όριά του, μέσα από ήπιες ποινές, ώστε να μπορέσει να ενταχθεί στην κοινωνία και να μάθει να σέβεται τους κανόνες. Δείτε πόσοι οδηγούν ανάποδα σε μονοδρόμους για να καταλάβετε τι επιπτώσεις έχει σε όλους μας η ανυπακοή στους κανόνες. Επειδή οι ποινές αυτές είναι διδακτικές, για να μάθει ο έφηβος ότι παρέβη τους κανόνες και αυτό δεν μπορεί να γίνεται αποδεκτό, γι’ αυτό πιστεύω ότι δεν έχει νόημα η αναγραφή της διαγωγής στο απολυτήριο, που δεν είναι διδακτική ποινή, δεν θα μάθει δηλαδή το μαθητή να σέβεται τους κανόνες, απλά θα επικρέμεται επάνω του ως απειλή.
Πρέπει, λοιπόν, το σχολείο να αποκτήσει αποτελεσματικότητα. Για να μπορέσουμε να μιλάμε για αποτελεσματικότητα πρέπει να διασφαλιστούν οι ομαλές συνθήκες λειτουργίας του σχολείου δηλαδή να μην έχει τη δυνατότητα όποιος δεν θέλει να παρακολουθήσει το μάθημα να μπορεί να το διαλύει.
