Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - Ερευνητή
[email protected]
Από τη δεκαετία του 60 οι φτωχές οικογένειες προσπαθούσαν να σπουδάσουν τα παιδιά τους Ιατρική για να αποκτήσουν κύρος και χρήματα. Το κοινωνικό αυτό πρότυπο κράτησε πολλές δεκαετίες, μεταλλάχτηκε, όμως τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Μετατράπηκε στο σπουδάστε Ιατρική για να πάρετε ένα πτυχίο που μπορεί να σας προσφέρει μια καλή δουλειά στο… εξωτερικό.
Στο διάγραμμα βλέπουμε τον αριθμό των υποψηφίων που δήλωναν την Ιατρική Αθήνας ως πρώτη επιλογή από το 2006 μέχρι το 2019. Επιλέξαμε την Ιατρική Αθήνας γιατί στην Αθήνα ζει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας και η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από τα άλλα τμήματα Ιατρικής, χωρίς αυτό να έχει καμία σχέση με την ποιότητα σπουδών. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι τα καλά χρόνια πριν την οικονομική κρίση ο αριθμός των υποψηφίων που δήλωναν τη σχολή ως πρώτη επιλογή ήταν λιγότεροι από 1000. Από 896 το 2008, που ήταν το ιστορικό χαμηλό του αριθμού των υποψηφίων που δήλωσαν Ιατρική και ταυτόχρονα το ιστορικό υψηλό των εισοδημάτων μας, έως 1025 το 2006. Μάλιστα όσο το χρήμα έρεε στην Ελλάδα τόσο μειωνόταν ο αριθμός των υποψηφίων που δήλωναν την Ιατρική ως πρώτη επιλογή. Το 2010 αρχίζει και επισήμως η κρίση στην Ελλάδα με το 1ο μνημόνιο. Ο αριθμός των πρώτων προτιμήσεων ανεβαίνει στους 1251 και τα επόμενα χρόνια τραβάει την ανηφόρα. Μόνο το 2014 μειώνεται κατά περίπου 200 ο αριθμός των υποψηφίων που δηλώνουν την Ιατρική ως πρώτη προτίμηση.
Τα χρόνια αυτά δεν γίνονταν διορισμοί γιατρών στα Νοσοκομεία, λόγω δεσμεύσεων των μνημονίων για περιορισμό των διορισμών στο δημόσιο, κάτι που πληρώνουμε τώρα. Οι γιατροί συνολικά (όχι στα νοσοκομεία) ήταν ήδη πάρα πολλοί, αφού διαθέτουμε τους περισσότερους γιατρούς με τον αριθμό τους να φτάνει τους 70.964 το έτος 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΛ.ΣΤΑΤ. Τι έκανε λοιπόν τους υποψηφίους να επιλέγουν την Ιατρική τόσο μαζικά; Η ελπίδα να πάρουν το πτυχίο τους και να φύγουν κατευθείαν για το εξωτερικό.
Κάποιες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, δεν θέλουν να σπουδάζουν ξένοι Ιατρική, γιατί οι σπουδές Ιατρικής είναι πάρα πολύ ακριβές. Για να αποκτήσετε μία αίσθηση κόστους η Ιατρική Αθήνας έχει περισσότερα από 600 μέλη Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού (ΔΕΠ), όταν άλλα τμήματα Πανεπιστημιακών τμημάτων δεν έχουν ούτε 10. Προτιμούν, λοιπόν, οι Γερμανοί, Ελβετοί, Βρετανοί να εισάγουν έτοιμους γιατρούς και να κάνουν στη χώρα τους την ειδικότητα και να εργαστούν. Εκτός ότι πληρώναμε και πληρώνουμε τα δανεικά που, κακώς, πήραμε, εκπαιδεύουμε φοιτητές για να απολαμβάνουν τις υπηρεσίες τους άλλοι λαοί, χωρίς να έχουν πληρώσει την εκπαίδευσή τους.
Η αύξηση των πρώτων προτιμήσεων συνεχίστηκε αμείωτη και στα χρόνια του τρίτου μνημονίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2015 δήλωσαν την Ιατρική 1882 υποψήφιοι ως πρώτη επιλογή και το 2016 ο αριθμός τους έφτασε τους 2380, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τους 2000 υποψηφίους. Μία μικρή μείωση παρατηρήθηκε το 2019 σε σχέση με το 2018 κατά 70 υποψηφίους. Ίσως αυτή η μικρή κάμψη της ζήτησης να δείχνει ότι όσο η οικονομία έχει αρνητικές προοπτικές σπεύδουν όλοι να γίνουν γιατροί. Όταν η οικονομία έχει ελπίδα βελτίωσης τότε δεν δηλώνουν πολλοί υποψήφιοι τις Ιατρικές. Είναι εντυπωσιακή η μεταβολή από τους 896 υποψηφίους του 2008 στους 2545 του 2018. Είναι σχεδόν τριπλασιασμός της ζήτησης.
Φέτος οι υποψήφιοι και οι γονείς τους βλέπουν, όπως όλοι μας, μία άλλη πλευρά του ιατρικού επαγγέλματος. Την υπεράνθρωπη προσπάθεια που καταβάλλουν οι γιατροί, όχι μόνο στη χώρα μας, για να μειώσουν τους θανάτους από τον κορωνοϊό. Δουλεύουν μέχρις εξαντλήσεως, ρισκάροντας να κολλήσουν και αυτοί τον ιό, πολλές φορές χωρίς τα κατάλληλα μέσα, μερικές φορές πρέπει να αποφασίσουν ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει γιατί οι αναπνευστήρες δεν φτάνουν για όλους τους ασθενείς. Από την άλλη έχουν γίνει οι ήρωες τις εποχής μας, αυτοί που μάχονται τον ιό, που μάχονται για να σώσουν τη ζωή μας, όπως ήταν ο στρατός μας στη διάρκεια των πολέμων. Αυτή η εικόνα των γιατρών που ζούμε φέτος όλοι μας δεν έχει σχέση με την εικόνα και τις επιλογές που έκαναν μέχρι τώρα οι υποψήφιοι.
Είμαι περίεργος πόσοι υποψήφιοι θα δηλώσουν φέτος την Ιατρική ως πρώτη τους επιλογή. Πόσοι υποψήφιοι θα ήθελαν να βρίσκονται στη θέση των γιατρών που παλεύουν να σώσουν ό,τι μπορεί να σωθεί. Πόσοι θα ήθελαν να γίνουν οι ήρωες που σώζουν ζωές. Πόσοι θα ήθελαν να νιώθουν την ευγνωμοσύνη των ασθενών.
