Ανταποδοτικά τέλη 2.778.202 ευρώ αποδίδονται, με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου, συνολικά στους δήμους της χώρας που επιβαρύνονται με τη φιλοξενία μεταναστών εντός των διοικητικών ορίων τους, για το α΄ τρίμηνο του 2020. Οι εν λόγω δήμοι, βάση του Ν. 4662/20, έχουν ήδη λάβει συνολικά 9.491.400 ευρώ για το 2019, που σημαίνει ότι οι δικαιούχοι δήμοι έχουν λάβει 12.269.602 ευρώ.
Το ύψος του τέλους καθορίζεται στο ποσό των 12,5 ευρώ μηνιαίως κατ' άτομο, με την προϋπόθεση πως διέμενε σε μονάδα προσωρινής φιλοξενίας μέχρι και τις 31 Μαρτίου. Στη συνέχεια, αυξάνεται: i) κατά 5%, όταν η αναλογία του αριθμού των διαμενόντων στις μονάδες προς τον συνολικό πληθυσμό του δήμου υπερβαίνει το 1%, ii) κατά 10% όταν η αναλογία υπερβαίνει το 5% και iii) κατά 20% όταν η αναλογία υπερβαίνει το 10%, αντίστοιχα. Πιο συγκεκριμένα, στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, που βιώνουν τη μέγιστη επιβάρυνση, ο δήμος Μυτιλήνης συνολικά λαμβάνει 3,9 εκατ. ευρώ, ο δήμος Ανατολικής Σάμου 1,5 εκατ. ευρώ και ο δήμος Χίου 1,1 εκατ. ευρώ. Θα καταβληθούν αντίστοιχα τέλη και για τα υπόλοιπα τρίμηνα του 2020.
Επιπλέον, σε συνέχεια της πρόσφατης διάταξης του ν. 4662/20 (παρ. 4, άρθρο 195/ΦΕΚ Α΄ 27), θα ακολουθήσει εντός του μηνός επιχορήγηση των δήμων για κάλυψη έκτακτων αναγκών και αποζημιώσεων από τυχόν προκληθείσες ζημίες στην περιουσία τρίτων φυσικών και νομικών προσώπων από τους διαμένοντες στις μονάδες φιλοξενίας, για το έτος 2019.
Παράλληλα, με κοινή απόφαση που συνυπογράφουν οι υπουργοί Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου, καθορίζονται η διοικητική σύσταση του Ταμείου Αλληλεγγύης στο οποίο έχουν διατεθεί 25 εκατ. ευρώ, οι προϋποθέσεις και οι όροι χρηματοδότησης των σχετικών έργων σε δήμους, καθώς και όλες οι συναφείς διαδικασίες που αφορούν την υποβολή αιτήσεων για χρηματοδότηση, τα κριτήρια αξιολόγησης των προτάσεων, τον έλεγχο της πορείας εκτέλεσης των έργων και τα δικαιολογητικά εκταμίευσης των πόρων. Ειδικότερα, το Ταμείο Αλληλεγγύης αποσκοπεί στην χρηματοδότηση έργων υποδομών αποκλειστικά σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού (δήμους) στα όρια των οποίων είτε λειτουργούν μονάδες φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων, είτε θα τεθούν σε λειτουργία μονάδες φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων. Ως αρμόδια Υπηρεσία για τη λειτουργία του Ταμείου ορίζεται η Ειδική Γραμματεία Συντονισμού Εμπλεκόμενων Φορέων του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Επιπλέον, η αξιολόγηση των προτάσεων από την αρμόδια υπηρεσία θα λαμβάνει χώρα σε δύο στάδια εντός 30 ημερών.
Σε πρώτη φάση, θα πραγματοποιείται τυπικός έλεγχος των δικαιολογητικών που καταθέτουν οι δήμοι, η πληρότητα των οποίων θα οδηγεί στο δεύτερο στάδιο. Σε αυτό, θα εξετάζονται οι προτάσεις με βάση περαιτέρω ουσιαστικά κριτήρια αξιολόγησης, όπως η επιλεξιμότητα του έργου, η σκοπιμότητα και ο ολοκληρωμένος και λειτουργικός χαρακτήρας του, η ρεαλιστικότητα του προϋπολογισμού και του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης κ.ά. Τέλος, η έγκριση του έργου συνεπάγεται την αυτόματη εκταμίευση προκαταβολής ύψους 40% του συνολικού προϋπολογισμού του. Η παρακολούθηση και η πιστοποίηση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του έργου και η εν γένει υλοποίησή του βαρύνει αποκλειστικά τον δικαιούχο δήμο, ενώ τα σχετικά στοιχεία πρέπει να κοινοποιούνται στην αρμόδια Υπηρεσία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, όποτε ζητηθούν. Κατόπιν της ολοκλήρωσης του χρηματοδοτούμενου από το Ταμείο έργου, ο δικαιούχος δήμος υποχρεούται να διασφαλίζει τη λειτουργία και συντήρησή του τουλάχιστον για 5 έτη. Σε περίπτωση μη ορθής χρήσης της προκαταβολής ή του συνόλου της χρηματοδότησης, με απόφαση του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, ανακαλείται η χρηματοδότηση του δήμου, ο οποίος και υποχρεούται να επιστρέψει στο Ταμείο Αλληλεγγύης το ποσό που έχει λάβει, νομιμοτόκως από την ημερομηνία εκταμίευσής του.
