Της Ανθής Αγγελοπούλου
Σε τι κατάσταση είναι ο τομέας της την εποχή του κορωνοϊού είναι το ερώτημα που καταθέτει το ΥΠΑΡχω στον πρόεδρο Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων Παπαθεοδωρίδη Γεώργιο, καθώς και τους Βασίλη Κικίλια, υπουργό Υγείας, Βασίλη Κοντοζαμάνη, υφυπουργό Υγείας, Παναγιώτη Αρκουμανέα, πρόεδρο Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, Χρήστο Αντωνόπουλο, διοικητή Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό», Νίκο Αντωνάκη, διοικητή Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» και Ιωάννη Βαρδακαστάνη πρόεδρο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία.
Όπως αναφέρει στη επιστολή της η πρόεδρος του Σωματείου Ηπατομεταμοσχευθέντων Ελλάδος «ΗΠΑΡxω» Χριστίνα Θεοδωρίδου, αναγνωρίζοντας τις κρίσιμες στιγμές που περνά η χώρα μας, αλλά ωστόσο, με αίσθημα ευθύνης ως προς τους ασθενείς που έχουμε μεταμοσχευθεί ή πρόκειται να μεταμοσχευθούν το ΗΠΑΡχω ζητά να λυθούν κάποια σημαντικά για όλους ερωτήματα που αφορούν τη ζωή τους.
Η κα Θεοδωρίδου επισημαίνει στην επιστολή της ότι ως γνωστό η μεταμοσχευτική δραστηριότητα στη χώρας μας διαχρονικά βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα με τεράστιο κόστος στην ελληνική κοινωνία. Η έλλειψη κατάλληλων υποδομών, ο περιορισμένος αριθμός εξειδικευμένου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, η απουσία εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στο σύστημα υγείας αλλά και πολλές άλλες αιτίες (που δεν είναι τώρα η στιγμή να τις αναλύσουμε) δεν επηρεάζουν μόνο τη μεταμοσχευτική δραστηριότητα αλλά και τη διαχείριση των ήδη μεταμοσχευμένων ασθενών.
Δυστυχώς η εξάπλωση της πανδημίας του COVID-19 βρίσκει το μεταμοσχευτικό πρόγραμμα της χώρας στην προαναφερόμενη αποκαρδιωτική εικόνα.
Παρόλο που ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων στις 15/3/2020 εξέδωσε έκτακτη ανακοίνωση με στόχο την παροχή πληροφόρησης όσον αφορά τη μεταμοσχευτική διαδικασία αλλά και τη διαχείριση των ήδη μεταμοσχευμένων ασθενών, το σωματείο μας έχει γίνει αποδέκτης μεγάλου αριθμού ερωτημάτων.
Ως εκ τούτου το ΥΠΑΡχω ζητά να μάθει για τη μεταμοσχευτική δραστηριότητα και συγκεκριμένα τα εξής:
1. Οι μονάδες μεταμοσχεύσεων ήπατος στο ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» και στο ΓΝΑ «Λαϊκό» λειτουργούν κανονικά ή έχουν επηρεαστεί λόγω της πανδημίας του COVID-19;
2. H παιδιατρική μονάδα μεταμοσχεύσεων ήπατος του ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» είναι ενεργή ή έχει λήξη η άδεια λειτουργίας της;
3. Η διακρατική συμφωνία μεταξύ των Οργανισμών Μεταμοσχεύσεων της Ελλάδας και της Ιταλίας για παραπομπή στη γείτονα χώρα περιστατικών τα οποία δεν αντιμετωπίζονται στην Ελλάδα βρίσκετε ακόμα σε ισχύ ή όχι;
4. Ποια είναι η προβλεπόμενη διαχείριση ασθενών που δεν αντιμετωπίζονται στην Ελλάδα λόγω έλλειψης μοσχευμάτων ή εξειδικευμένης ιατρικής πράξης (συγγενική μεταμόσχευση ήπατος) και έχουν προκαθορισμένο ραντεβού στο εξωτερικό για να υποβληθούν σε μεταμόσχευση;
5. Σε ποιο βαθμό, η τεράστια αναγκαιότητα κρεβατιών ΜΕΘ για την αντιμετώπιση του COVID-19 επηρεάζει τη μεταμοσχευτική δραστηριότητα αλλά και την ήδη πενιχρή προσφορά μοσχευμάτων στη χώρα μας;
6. Πόσοι ηπατοπαθείς ασθενείς (ανήλικοι-ενήλικοι) βρίσκονται σήμερα ενταγμένοι στην εθνική λίστα ανεύρεσης ηπατικού μοσχεύματος;
7. Πόσες μεταμοσχεύσεις ήπατος έχουν πραγματοποιηθεί στη χώρα μας από 1/1/2020 μέχρι σήμερα;
Σ’ αυτό το σημείο το «ΗΠΑΡxω» καταθέτει μια σειρά προτάσεων οι οποίες προέρχονται και από τη συλλογή στοιχείων από μέλη του που έχουν μεταμοσχευθεί στο εξωτερικό και έχουν λάβει σχετικές κατευθύνσεις από τα εκεί μεταμοσχευτικά κέντρα και πιθανώς θα βοηθήσουν στην επίλυση βασικών προβλημάτων.
Για παράδειγμα για διαχείριση μεταμοσχευμένων-ανοσοκατασταλόμενων ασθενών:
1. Να δημιουργηθεί στο Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων τηλεφωνική γραμμή έκτακτης ανάγκης για την παροχή ολοκληρωμένης πληροφόρησης των νοσούντων ασθενών προς μεταμόσχευση αλλά και των ήδη μεταμοσχευμένων ασθενών για το σύνολο των θεμάτων που σχετίζονται με το COVID-19και τη μεταμόσχευση.
2. Να θεσπιστεί η τηλεφωνική ιατρική εξέταση από τα δύο μεταμοσχευτικά κέντρα ήπατος της χώρας (Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» και Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό»)έτσι ώστε να ανταποκριθούν στις διαχειριστικές ανάγκες των ήδη ηπατομεταμοσχευθέντων ασθενών καλύπτοντας μάλιστα την επικράτεια της χώρας. Αυτή η δυνατότητα είναι άκρως σημαντική ιδιαίτερα για τους μεταμοσχευμένους ασθενείς που νοσούν ή θα νοσήσουν από COVID-19 και βρίσκονται σπίτι τους.
Στο μέλλον θα πρέπει να εξεταστεί και η δυνατότητα της τηλεϊατρικής για τη διαχείριση των ασθενών(με την βοήθεια του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης).
3. Ειδικά σε ότι αφορά την έκτακτη ανακοίνωσήσας«ΚορωνοϊόςCOVID-19 & Μεταμοσχεύσεις» συμβουλεύετε οι μεταμοσχευμένοι ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα να επισκέπτονται τα νοσοκομεία αναφοράς για την αντιμετώπιση τουCOVID-19. Μάλιστα αναφέρετε ότι η διαχείριση θα γίνετε ύστερα από επικοινωνία των γιατρών του νοσοκομείου αναφοράς με τον θεράποντα γιατρό του μεταμοσχευμένου ασθενούς.
Κατά την άποψή μας, η συγκεκριμένη οδηγία δεν εξασφαλίζει επαρκώς την ορθή διαχείριση των μεταμοχευμένων ασθενών για τους παρακάτω λόγους:
* Τα νοσοκομεία αναφοράς δεν διαθέτουν τους κατάλληλους και ασφαλείς χώρους ώστε να υποδεχτούν μεταμοσχευμένους ασθενείς.
* Μεγάλο μέρος ασθενών δεν διαχειρίζονται από γιατρούς που ανήκουν στα μεταμοσχευτικά κέντρα της χώρας. Σ’αυτή τη κατηγορία ανήκει η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών που έχουν μεταμοσχευθεί στο εξωτερικό και κυρίως οι ανήλικοι μεταμοσχευμένοι ασθενείς.
Σ’αυτό το σημείο, θα θέλαμε να σας πληροφορήσουμε ότι οι μεταμοσχευμένοι καρδιάς έχουν την πλήρη κάλυψη από το «Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο» έχοντας ήδη ενημερωθεί με οδηγίες για το τι πρέπει να κάνουν αν νοσήσουν. Μάλιστα τους παρέχετε μέχρι και ψυχολογική βοήθεια.
Για τους ως άνω λόγους, προτείνουμε να διαμορφωθούν κατάλληλοι χώροι στα δύο μεταμοσχευτικά κέντρα ήπατος της χώρας που θα παρέχουν ασφάλεια και ορθή νοσηλεία σε μεταμοσχευμένους ασθενείς που θα νοσήσουν με COVID-19 και θα έχουν σοβαρά νοσήματα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αμεσότερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της ασθένειας από γιατρούς που γνωρίζουν την διαχείριση μεταμοσχευμένων-ανοσοκατασταλόμενων ασθενών.
Επί προσθέτως, αυτή η ενέργεια είναι άκρως σημαντική για τους ανήλικους μεταμοσχευμένους ασθενείς(η συντριπτική πλειονότητα μεταμοσχευμένοι στο εξωτερικό) λόγω απουσίας εξειδικευμένης παιδιατρικής μεταμοσχευτικής μονάδας.
Η χώρα μας όπως και όλος ο κόσμος αντιμετωπίζει πρωτόγνωρες καταστάσεις όσον αφορά την πανδημία COVID-19 με συνέπεια, ομάδες υψηλού κινδύνου όπως οι μεταμοσχευμένοι-ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς να κυριαρχούνται από φόβο και αγωνία. Το Σωματείο Ηπατομεταμοσχευθέντων Ελλάδος «ΗΠΑΡxω» με αίσθημα ευθύνης καταθέτει τις ερωτήσεις-ανησυχίες αλλά και προτάσεις του με στόχο πάντα την ορθότερη αντιμετώπιση της πανδημίας και είναι πάντα διαθέσιμο σε οποιαδήποτε συνεργασία.
