Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Έτσι που ταχύτατα περνάμε σε καταστάσεις «ήπιου lockdown» στην Ελλάδα -ακολουθώντας εντέλει τα βήματα της Ιταλίας- όλες οι συζητήσεις για τις προσπάθειες ανταπόκρισης στην οικονομική επίπτωση αυτής της (γνήσια…) ασύμμετρης απειλής θα ‘πρεπε να γίνονται με μεγάλη αυτοσυγκράτηση. Και με ειλικρινή στοργή προς όσους κρατούν στα χέρια τους την ευθύνη διακυβέρνησης. Π.χ. προς τον Στέλιο Πέτσα, ο οποίος κάνει την επίσημη ενημέρωση μέσω Skype, αυτοπεριοριζόμενος σπίτι, καθώς θετική στον κορονοϊό βρέθηκε η γυναίκα του. Σημαντικό το παράδειγμα συμπεριφοράς των επωνύμων όταν βρεθούν σε τέτοια θέση, όπως π.χ. ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, ο Ισπανός Πέδρο Σάντσεθ, η Βρετανή υπουργός Υγείας Ναντίν Ντόρις, ο ημέτερος Βαγγέλης Μαρινάκης (με υποδειγματική ανακοίνωση/διαφάνεια).
Επιστρέφουμε όμως στην ουσία της ενημέρωσης Πέτσα, και μάλιστα για τη μέσω ΣΚΑΪ/Αυτιά αναφοράς του σε «πρωτοφανή μέτρα στήριξης της οικονομίας», τα οποία θα έρθουν μετά το σημερινό Eurogroup. Ήδη από πλευράς Επιτροπής (Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ουσιαστικότερα Βάλντις Ντομπρόβσκις), προαναγγελία για ενεργοποίηση ρήτρας διαφυγής που να φέρει ευελιξία στο Σύμφωνο Σταθερότητας (και… Ανάπτυξης) προσπερνώντας την εμμονή των δημοσιονομικών πλεονασμάτων. Μένει να δούμε πόσο θα λάβει τη σφραγίδα έγκρισης του Eurogroup/Εcofin - γιατί αυτή είναι που μετράει. Και αν, και κατά πόσο, η δική μας διεκδίκηση σημαντικά χαμηλότερων πρωτογενών πλεονασμάτων (η οποία είχε ξεκινήσει εντελώς ανεξάρτητα) θα κατορθώσει να διεκδικήσει την προσοχή που δικαιούται. Ώστε να χωρέσει τα απαραίτητα «πρωτοφανή μέτρα»…
Μέχρι τότε, ας μη μας διαφύγει το επεισόδιο με την πολλαπλή αστοχία της Κριστίν Λαγκάρντ, όταν ανακοίνωσε τα μέτρα-προπομπό από πλευράς ΕΚΤ. Όπως ανακοινώθηκαν, έφεραν αντί καθησυχασμού μια ακόμη ζαλιστική πτώση των αγορών. Ενώ η ΕΚΤ αποφάσισε μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας του τραπεζικού τομέα για το «μεγάλο σοκ» που αναγνώρισε ότι φέρνει διευρωπαϊκά ο Covid-19, ενώ πήρε παράταση/ενίσχυση η ποσοτική χαλάρωση/Q.E., η αναφορά Λαγκάρντ στο ότι δεν είναι έργο της ΕΚΤ να συγκρατεί τα spreads των ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης ερμηνεύθηκε (δικαίως) ότι αφορούσε τη χειμαζόμενη Ιταλία. Που έμενε εκτεθειμένη την ώρα απόλυτης ανάγκης της. Σημειωτέον ότι στο ιταλικό χαρτί είναι πολύ εκτεθειμένες οι γαλλικές τράπεζες (θυμόσαστε τη «διάσωση» της Ελλάδας;). Έσπευσε να διορθώσει η άγαρμπη διάδοχος του Μάριο Ντράγκι, όπως διόρθωσε και άλλη δήλωσή της ότι η συνολική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ θα αναθεωρηθεί σε 6 εβδομάδες (και όχι μήνες). Όμως έχει μείνει πίσω η αίσθηση ότι στην Ευρωζώνη «ο καθένας για τον εαυτό του».
Να δούμε το κλίμα σε Eurogroup. Όμως ίσως η Ελλάδα χρειαστεί αληθινά «πρωτοφανή μέτρα» - πέρα και από την ευρωπαϊκή συναίνεση. Και τούτο επειδή η πιθανή επίπτωση του lock-down σε επίπεδο ανάπτυξης κυριολεκτικά είναι ανυπολόγιστη. (Όσοι φιλοτίμως προσπαθούν να περιορίσουν το εύρος με συγκρατημένες προβλέψεις δεν είναι βέβαιο ότι κάνουν καλό. Αν αφεθούν να κυλήσουν κάποιες εβδομάδες, αφού π.χ. σβήσει η έκρηξη ζήτησης από τις αγορές πανικού…).
Να δούμε πάντως και μια θετική ακτίνα: μέσα στις άστοχες αναφορές σε «θωράκιση» στον χώρο της οικονομίας -τις οποίες, πάντως, να συνεχίσουμε να καταγράφουμε ότι αποφεύγει η ηγεσία του ΥΠΟΙΚ και πάντως ο Χρ. Σταϊκούρας- υπάρχει μια γωνιά όπου η έννοια κυριολεκτείται. Τι εννοούμε; Το τσουνάμι που περνάει στις αγορές κεφαλαίου με τους χειρισμούς υψηλού προφίλ, π.χ. με κορυφαίας αυτοκαταστροφικότητας την κίνηση Τραμπ να κλείσει τις αερομεταφορές προς ΗΠΑ και τις αστοχίες Λαγκάρντ, που κατέληξαν σε meltdown χρηματιστηρίων, σταθερά μεταφράζεται σε πίεση επί των ομολόγων των πιο εκτεθειμένων χωρών. Στα δικά μας, το καημένο το 10ετές, που είχε καταγραφεί με απόδοση μέχρι και κάτω του 0,9%, ταχύτατα αναπήδησε πάνω από το 1,5%, ήδη πάνω και από το 1,75%. (Το 5ετές είχε φτάσει μέχρι και κάτω από 0,3%, το βρίσκουμε στο 1,4%).
Εκεί, λοιπόν, που πριν από έναν μήνα γινόταν λόγος για νέα έξοδο στις αγορές, μάλλον με 10ετές την άνοιξη, τώρα πού θα αναζητήσει κανείς ευχάριστη σκέψη; Στο ότι… έτσι όπως είναι περιορισμένες οι ανάγκες δανεισμού της Ελλάδας για ολόκληρο το 2020, το πρόγραμμα δανεισμού που μιλάει για 4-8 δισ. έχει ήδη προχωρήσει. Με διαθέσιμο δε το διαβόητο «μαξιλαράκι» των 35+ δισ. ευρώ -άλλης φιλοσοφίας/άλλης λογικής, αλλά βλέπετε λειτουργεί… η ετερογονία των σκοπών!- οι συνολικές ανάγκες του 2020-21, γύρω στα 10 δισ., και η αναχρηματοδότηση των λήξεων δανείων ΔΝΤ και χαρτιού εις χείρας ΕΚΤ δεν δημιουργούν κενό. (Μετά; Έχει ο Θεός, μέρες που είναι!) Υπ’ αυτήν την έννοια, το «θωρακισμένη» διατηρεί εδώ κάποιο νόημα, έστω στενά αμυντικό.
