Από την έντυπη έκδοση
Tου Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ο Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλος
Μπορεί ο Τούρκος πρόεδρος να δείχνει ικανοποιημένος μετά τη συμφωνία εκεχειρίας που υπέγραψε με τον Ρώσο ομόλογό του, πλην όμως η πραγματικότητα των γεγονότων μπορεί να είναι διαφορετική.
Η τηλεοπτική μετάδοση από το αγγλόφωνο ρωσικό κανάλι Russia Today τα λέει όλα. Συνοφρυωμένος, γερασμένος και βαρύς στις κινήσεις του, ο Ταγίπ Ερντογάν αποφεύγει να δώσει το χέρι στον Βλαντιμίρ Πούτιν, πριν αρχίσει η πολύωρη συνομιλία τους, και αυτό δεν ήταν τυχαίο.
Ο Ταγίπ Ερντογάν ήθελε να δείξει προς κάθε κατεύθυνση τη «λυκοφιλία» με τον Ρώσο πρόεδρο, στον οποίον εμμέσως καταλογίζει και τον θάνατο 34 Τούρκων στρατιωτών την 24η Φεβρουαρίου, σε μια μόνη επίθεση στην επαρχία της Ιντλίμπ.
Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι λίγοι οι διεθνείς παρατηρητές που επεσήμαναν ότι η γνωστή στροφή του Τούρκου προέδρου προς τη Μόσχα είναι τελικά μια ταπεινωτική εμπειρία. Οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» επισημαίνουν ότι ο Ταγίπ Ερντογάν περιφρόνησε τους δυτικούς του συμμάχους, διότι θεώρησε πως δεν επέδειξαν αλληλεγγύη μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του το 2016 και την επακόλουθη καταστολή.
Έτσι, μετά τη συνταγματική αναθεώρηση που του έδωσε ενισχυμένες εξουσίες, ο κ. Ερντογάν επιδίωξε στενότερες σχέσεις με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν. Γι’ αυτό και κάλεσε τη Ρωσία να κατασκευάσει το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο της Τουρκίας και τον αγωγό φυσικού αερίου TurkStream. Στη συνέχεια, προκάλεσε τους συμμάχους στο NATO αγοράζοντας ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα, το οποίο λέγεται ότι μπορεί να βοηθήσει το Κρεμλίνο να αντιμετωπίσει τα αμερικανικά αεροσκάφη τύπου Stealth.
Τώρα όμως η Τουρκία βρίσκεται σε μια επικίνδυνη στρατιωτική αντιπαράθεση με ρωσικές δυνάμεις στη βορειοδυτική Συρία, όπου οι επιδιώξεις της Άγκυρας συγκρούονται με αυτές της Μόσχας (όπως και στη Λιβύη).
Ο κ. Ερντογάν θέλει να διατηρήσει μια διευρυμένη ουδέτερη ζώνη στην Ιντλίμπ, για να προστατεύσει τους αμάχους και να αποτρέψει περαιτέρω αύξηση των προσφύγων στα σύνορα με την Τουρκία. Ο κ. Πούτιν, όμως, βοηθάει το συριακό καθεστώς στη σφοδρή αντεπίθεση για την ανακατάληψη ολόκληρης της Ιντλίμπ και την τελειωτική εξουδετέρωση της εξέγερσης κατά του Μπασάρ Αλ-Άσαντ.
Στο πλαίσιο αυτών των εξελίξεων, που σημαδεύτηκαν και με τον θάνατο 34 Τούρκων στρατιωτών, συμφωνώντας με τη Ρωσία την εκεχειρία στη βορειοδυτική Συρία, η Τουρκία εμφανίζεται πρόθυμη να θυσιάσει σημαντικά εδάφη που κατέχουν οι αντάρτες, ισλαμιστές κυρίως, που υποστηρίζει, για να εξασφαλίσει ότι θα σταματήσει η βία όσο το δυνατόν συντομότερα. Με αυτό τον τρόπο στήνει το σκηνικό για την επόμενη επίθεση της Ρωσίας και της Συρίας στην επαρχία της Ιντλίμπ, χωρίς πραγματική λύση στον ορίζοντα για τους πρόσφυγες που βρίσκονται στην περιοχή.
Η συμφωνία είναι σχεδιασμένη για να επιτρέψει την αποκλιμάκωση μεταξύ της Τουρκίας από τη μια πλευρά, και Ρωσίας, Συρίας και Ιράν από την άλλη. Οι αρχικές λεπτομέρειες ανακοινώθηκαν πριν από λίγες μέρες, από τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Υποδεικνύουν ότι η Άγκυρα θα δεχτεί να μειώσει τη σφαίρα επιρροής της στη Συρία, καθώς και στην υφιστάμενη γραμμή μετώπου, όπως διαμορφώθηκε μετά την προέλαση Άσαντ.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του οργανισμού Stratfor, η εκεχειρία επέτρεψε στην Άγκυρα να προστατεύσει προσωρινά ένα τμήμα της κατεχόμενης από τους αντάρτες επαρχίας της Ιντλίμπ, αλλά με κόστος τη μελλοντική βιωσιμότητα. Με πιο απλά λόγια, ο Τούρκος πρόεδρος κερδίζει χρόνο. Και το κέρδος αυτό αποτελεί ρωσική παραχώρηση. Με την εκεχειρία, η Άγκυρα μπορεί να αρχίσει να επαναφέρει τις σχέσεις της με τη Ρωσία σε πιο σταθερό επίπεδο, ενώ, προς το παρόν τουλάχιστον, οι λειτουργικοί δεσμοί των δύο πλευρών στη βορειοανατολική Συρία, καθώς και σε άλλα αμυντικά θέματα, φαίνεται να συνεχίζονται.
Συνεπώς θα πρέπει να αναλίσκονται σε νέες πιέσεις προς την Ελλάδα και την Ευρώπη, κάτι που προκύπτει ξεκάθαρα και από τη ρητορική του Τούρκου προέδρου. Λέει πολλά έτσι, από την άποψη αυτή, η πρόθεση της Τουρκίας να στήσει καταυλισμό στα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο και συγκεκριμένα κοντά στο μεθοριακό σταθμό στις Καστανιές.
Η Τουρκία επιδιώκει να φτιάξει μία νέα «Ειδομένη», δηλαδή έναν μεγάλο καταυλισμό όπου θα παραμείνουν για πολύ καιρό πρόσφυγες και μετανάστες, σε απόσταση αναπνοής από τα ελληνοτουρκικά σύνορα.
Είναι πολύ πιθανόν δε, σταδιακά, ο καταυλισμός αυτός να γίνει και χώρος «προπόνησης» τζιχαντιστών και διεξαγωγής σειράς παράνομων δραστηριοτήτων, από φανατικούς δολοφόνους και λοιπούς κακοποιούς, που ήδη βρίσκονται στα χέρια των Τούρκων. Εκτιμάται δε ότι αυτά τα μπουμπούκια ξεπερνούν τις 2.000 άτομα.
Είναι κατάδηλο ότι Ελλάδα και Ευρώπη θα έχουν μια ωρολογιακή βόμβα στην πόρτα τους, γεγονός που υπαγορεύει ότι από κοινού τώρα πρέπει να αναζητηθούν και να συζητηθούν τρόποι απενεργοποίησής της, πριν είναι αργά.
