Του Γιώργου Φωκιανού
[email protected]
Από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στη Συρία και τον εκτοπισμό εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων, αλλά και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα στις γειτονικές χώρες και τη φυγή χιλιάδων μεταναστών, καθίσταται πλέον σαφές πως η Τουρκία σπεύδει να εκμεταλλευθεί την παρουσία τους στην επικράτειά της για να αποκομίσει πολιτικά οφέλη, όσες διαβεβαιώσεις για το αντίθετο κι αν δίνουν οι αρχές της γειτονικής χώρας.
Η τεταμένη κατάσταση και το συνεχές «δούναι και λαβείν» με φόντο το μεταναστευτικό - προσφυγικό, που ξεκίνησε από την έξαρση της κρίσης, συνεχίζεται και η κατά καιρούς «στεγανοποίηση» των συνόρων της γειτονικής χώρας εμφανίζει τεράστιες διαρροές.
Αποτέλεσμα των «τουρκικών παζαριών» την τελευταία δεκαετία ήταν και η περιβόητη Συμφωνία Τουρκίας - Ε.Ε. για το μεταναστευτικό που απέφερε αρκετά δισ. στη γειτονική χώρα, ασχέτως εάν δεν τηρήθηκε ποτέ στο έπακρο -με ευθύνη και άλλων χωρών. Ωστόσο, αποτελεί απτό παράδειγμα της πολιτικής που ακολουθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εργαλειοποιώντας τους μετανάστες και τους πρόσφυγες.
Από το 2016 και την υπογραφή της προαναφερθείσας συμφωνίας με τις Βρυξέλλες, η Αγκυρα χρησιμοποιεί συνεχώς το προσφυγικό ως «Δούρειο Ίππο» της πολιτικής της και ο Ερντογάν έχει απειλήσει δεκάδες φορές πως θα ανοίξει τις πύλες προς την Ευρώπη. Μία απειλή που έκανε πράξη και αναμένουμε τις πιθανές συνέπειες (για την Τουρκία), και αν θα υπάρξουν τελικά.
Βέβαια, ο ίδιος ο Ερντογάν έχει δεσμευθεί, αντίστοιχες φορές, πως θα τηρήσει τα συμφωνηθέντα, μέσω καλύτερης φύλαξης των συνόρων της χώρας του, αρκεί να λάβει βοήθεια και στήριξη στα δικά του θέλω. Αρχικά, περάν της χρηματικής βοήθειας ζητούσε και την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως επίσης να ανοίξουν νέα κεφάλαια στις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις.
Στην κορυφή, όμως, της τουρκικής ατζέντας ήταν και παραμένει η δημιουργία ουδέτερων ζωνών στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας, εντός του συριακού εδάφους και όπως τόνιζε ο Ερντογάν η διευθέτηση της σύγκρουσης αποτελεί τη μόνη λύση για να σταματήσει το κύμα των προσφύγων προς την Ευρώπη.
«Η Ε.Ε. έχει αποτύχει να βοηθήσει περισσότερο στη διευθέτηση του εμφυλίου πολέμου της Συρίας, είτε με το να παρέμβει είτε με το να φιλοξενήσει περισσότερους πρόσφυγες. Χωρίς να βρεθεί μια δίκαιη και βιώσιμη λύση (σ.σ. για την Άγκυρα), δεν μπορεί να εμποδιστεί ούτε η παράνομη μετανάστευση, ούτε η τρομοκρατία», δήλωνε -από το 2015- ο Τούρκος πρόεδρος.
Με την εργαλειοποίηση των μεταναστών -προκειμένου να βοηθηθεί στην Ιντλίμπ η Τουρκία- να αποτελεί μόνο ένα από τα μέτωπα που έχει ανοίξει ο Ερντογάν, η Ελλάδα βρίσκεται για άλλη μία φορά στο κέντρο του «κυκλώνα». Και αυτό γιατί ο γείτονάς μας επιδίδεται -συνεχώς- σε μία παρτίδα γεωπολιτικού «πόκερ» (μεταναστευτικό, Αιγαίο, Λιβύη, Κύπρο) και παραμένει στο «τραπέζι» καθώς -όπως φαίνεται- απολαμβάνει ειδικής μεταχείρισης από τους «μεγάλους παίχτες».
