Πλήθη σχημάτιζαν ουρές έξω από γιγαντιαίο στάδιο στη δυτική Ινδία σήμερα, ώρες προτού ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αρχίσει την πρώτη του επίσημη επίσκεψη στη χώρα, κατά τη διάρκεια της οποίας η Ουάσιγκτον και το Νέο Δελχί ελπίζουν να βελτιωθεί η διμερής σχέση, η οποία δοκιμάζεται εξαιτίας των εντάσεων ανάμεσά τους για το εμπόριο.

Ο Τραμπ αναμένεται να φθάσει στην Αχμενταμπάντ, τη μεγαλύτερη πόλη στο ομόσπονδο κρατίδιο που αποτελεί ιδιαίτερη πατρίδα του Ινδού πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι, λίγο πριν από το μεσημέρι (τοπική ώρα· 08:30 ώρα Ελλάδας). Προγραμματίζεται road show και τελετή υποδοχής τεραστίων διαστάσεων για τον Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο, σε στάδιο του κρίκετ χωρητικότητας 110.000 θέσεων, το οποίο συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερα στον πλανήτη.

Ο Μόντι, ινδουιστής εθνικιστής πολιτικός που έχει αποπειραθεί να οικοδομήσει στενή προσωπική σχέση με τον Τραμπ, προετοίμαζε καιρό αυτήν τη φαντασμαγορική υποδοχή. Πάντως, θεωρείται μάλλον απίθανη η σύναψη ευρείας συμφωνίας για το εμπόριο, για την οποία ασκεί πίεση η κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Πολλοί δρόμοι έχουν αποκλειστεί στην Αχμενταμπάντ, καταστήματα έχουν κλείσει και αστυνομικοί έχουν αναπτυχθεί κατά μεγάλους αριθμούς, ως και σε μπαλκόνια και ταράτσες. Μαθητές επιβιβάζονταν σε σχολικά λεωφορεία φωνάζοντας «αγαπάμε τον Τραμπ», άλλα ανεμίζοντας σημαίες της Ινδίας.

Οι εκδηλώσεις στην Αχμενταμπάντ θα είναι η ανταπόδοση του Μόντι στην εκδήλωση «Howdy Modi» στο Χιούστον πέρυσι, στην οποία συμμετείχαν περίπου 50.000 μέλη της κοινότητας των Ινδών της Αμερικής, όταν ο ένοικος του Λευκού Οίκου συνέκρινε τον Ινδό πρωθυπουργό με τον Έλβις Πρίσλεϊ λόγω του κόσμου που προσέλκυσε. Είχε μάλιστα παραδεχθεί — απρόθυμα — πως ο Μόντι συγκέντρωσε μεγαλύτερο πλήθος από τον ίδιο.

Από την Αχμενταμπάντ, ο Τραμπ θα κατευθυνθεί στην Άγκρα, για να θαυμάσει το ηλιοβασίλεμα στο μαυσωλείο Ταζ Μαχάλ, πριν μεταβεί στο Νέο Δελχί για συναντήσεις με στελέχη της ινδικής κυβέρνησης και επιχειρηματίες.

Αν και το εύρος της σύγκρουσης ανάμεσά τους δεν έχει σύγκριση με τον εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, η Ουάσιγκτον και το Νέο Δελχί έχουν επιδοθεί τους τελευταίους μήνες σε μπραντεφέρ ως προς τις συναλλαγές ανάμεσά τους.

Η αντίθεση ανάμεσα στο «Make in India» του Μόντι και το «America First» του Τραμπ, δύο ηγετών με τάσεις προστατευτισμού, αναμένεται να αποτρέψει την υπογραφή ευρείας συμφωνίας για το εμπόριο ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του ενοίκου του Λευκού Οίκου στη χώρα του 1,3 δισ. ανθρώπων, που θα ολοκληρωθεί αύριο Τρίτη.

Το 2018, η αξία των ανταλλαγών ανήλθε σε περίπου 145 δισ. δολάρια, με τους Αμερικανούς να καταγράφουν έλλειμμα 25 δισ. δολαρίων στο ισοζύγιο τρεχουσών εμπορικών συναλλαγών.

Η Ινδία έχει μακρά παράδοση προστατευτισμού, παρά τη χαλάρωση και τη φιλελευθεροποίηση της οικονομίας της τη δεκαετία του 1990.

Με φόντο την επιβράδυνση της ανάπτυξης της ινδικής οικονομίας, το Νέο Δελχί αρνήθηκε τον Νοέμβριο να ενταχθεί στη γιγαντιαία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου Ασίας-Ειρηνικού RCEP, επικαλούμενο την ανησυχία πως θα καθιστούσε πολύ ευκολότερη την εισαγωγή ξένων προϊόντων, ιδίως κινεζικών, πλήττοντας την ινδική βιομηχανική παραγωγή.

Εξάλλου, τους τελευταίους μήνες, η κυβέρνηση του Μόντι πολλαπλασίασε τους δασμολογικούς φραγμούς για πολλά προϊόντα, από τα καλιφορνέζικα αμύγδαλα ως τις πατάτες κι από τον χάλυβα ως τα χημικά προϊόντα, που εισάγονται από τις ΗΠΑ στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ασίας.

Η επιβολή των προστατευτικών μέτρων γενικά σκοπό έχει να αναγκάζονται οι ξένες εταιρείες να εγκαθιστούν εργοστάσια στη χώρα, αλλά και να διευκολύνει την ανάδυση ινδικών βιομηχανιών. Το πρόγραμμα «Make in India» («Κατασκευάστε στην Ινδία»), που προώθησε ο Μόντι αφότου ανέλαβε την εξουσία το 2014, προκειμένου να δημιουργηθεί βιομηχανικός ιστός που θα δημιουργούσε μαζικά θέσεις εργασίας, δεν απέδωσε πάντως ικανοποιητικά αποτελέσματα, παρά τις μεγάλες προσδοκίες, σύμφωνα με ειδικούς.

Πολλές αποφάσεις που ανακοίνωσε πρόσφατα το Νέο Δελχί πυροδότησαν αντίποινα από την Ουάσινγκτον, αρχής γενομένης με την επιβολή επιπρόσθετων δασμών το 2018 στον ινδικό χάλυβα και στο ινδικό αλουμίνιο που εξάγονται στις ΗΠΑ.

Η Ινδία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός χάλυβα στον κόσμο και οι εξαγωγές της μειώθηκαν κατά 46% εξαιτίας των δασμών αυτών, σύμφωνα με το Peterson Institute for International Economics. Οι ινδικές εταιρείες που εξάγουν μηχανικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, όπως και αυτές που εξάγουν μέρη αυτοκινήτων, υπέφεραν επίσης.

Πέρυσι, ο Αμερικανός πρόεδρος ενέτεινε την πίεση, ανακαλώντας εμπορικά προνόμια που εξαιρούσαν την Ινδία από τελωνειακούς δασμούς σε προϊόντα αξίας 6 δισ. δολαρίων σε ετήσια βάση.

Η Ουάσιγκτον θέλει να αυξηθούν οι πωλήσεις ιατρικού εξοπλισμού στην Ινδία, ενώ οι Αμερικανοί παραγωγοί γαλακτοκομικών, που αποτελούν κρίσιμο μέρος της εκλογικής βάσης του Τραμπ, απαιτούν επίσης ευρύτερη πρόσβαση στην ινδική αγορά.

Οι δύο χώρες αναμένεται να υπογράψουν διάφορες διμερείς συμφωνίες στο πεδίο της άμυνας, καθώς τις ενώνει η εναντίωση στην Κίνα. Αλλά τα δύο μέρη δεν αναμένεται να υπογράψουν ευρεία συμφωνία για το εμπόριο, περιοριζόμενες αντ’ αυτής σε μια λιγότερο φιλόδοξη, κατ’ αρχήν και επιμέρους συμφωνία.

Σε αυτήν ενδέχεται να περιλαμβάνεται η μείωση των ινδικών δασμών στις μοτοσικλέτες Χάρλεϊ-Ντέιβιντσον και αγροδιατροφικά προϊόντα όπως οι καρποί πεκάν, κατά πληροφορίες του πρακτορείου οικονομικών ειδήσεων Bloomberg.

Εκπρόσωπος της ινδικής κυβέρνησης σημείωσε ότι το Νέο Δελχί δεν θέλει να «βιαστεί» να κλείσει συμφωνία με τις ΗΠΑ για το εμπόριο, «καθώς τα διακυβεύματα είναι περίπλοκα και πολλές αποφάσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων».

Πηγές: ΑΜΠΕ, Reuters, AFP