Πόσες πιθανότητες επιτυχίας έχει η Διεθνής Διάσκεψη στην Ανάπολη για το Μεσανατολικό; Μπορεί να πετύχει ο Μπους, και μάλιστα στα ασφυκτικά πλαίσια που απομένουν στην προεδρία του -μόλις ένα έτος- εκεί όπου απέτυχε ο Μπιλ Κλίντον το 2000, στο Καμπ Ντέιβιντ;

Είναι έτοιμος να αλλάξει στάση και να επικρίνει το Ισραήλ, όπου χρειάζεται, όπως εκτιμά ότι πρέπει να πράξει, ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ Ντάνιελ Κούρτζερ, υπενθυμίζοντας ότι στο παρελθόν οι ΗΠΑ ήταν απλοί θεατές όταν το Ισραήλ κατασκεύαζε νέους οικισμούς καταπατώντας τις συμφωνίες που είχε υπογράψει;

Πατά σε στέρεες βάσεις διαπραγμάτευσης ο Ολμέρτ, πολιτικά αποδυναμωμένος και βαλλόμενος από το ίδιο του το κόμμα; Μπορεί να δώσει ελπίδα στους Παλαιστινίους ο Αμπάς, όταν έχει ηττηθεί κατά κράτος από τη Χαμάς και ελέγχει, τυπικά, μόνον ένα τμήμα της επικράτειάς του και του παλαιστινιακού λαού;

Θέλει το Ισραήλ μια διευθέτηση του προβλήματος ή μήπως ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο παλαιστινιακό κράτος με σταθερά σύνορα θα έθετε τέλος στην ισραηλινή τακτική της σταδιακής προσάρτησης εδαφών, που συμφέρει περισσότερο, όπως εκτιμά σε συνέντευξή του στην Deutsche Welle, o ειδικός σε ζητήματα Εγγύς Ανατολής Ρούντολφ Σιμέλι;

Ποια είναι τα αγκάθια;

Πρόφυγες. Οι Παλαιστίνιοι απαιτούν την επιστροφή στις εστίες τους που βρίσκονται πλέον μέσα στο κράτος του Ισραήλ. Από την πλευρά του, το Ισραήλ υποστηρίζει ότι ενδεχόμενο επιστροφής των περίπου 4,6 εκατ. Παλαιστινίων που θεωρούνται πρόσφυγες, θα οδηγήσει στο μέλλον στη μετατροπή του κράτους του Ισραήλ σε ένα ακόμη παλαιστινιακό κράτος. Το 6% των Ισραηλινών δηλώνει ότι θα αποδεχόταν την επιστροφή ενός αριθμού, περίπου 100.000 ανθρώπων.

Ο Όλμερτ έχει ελάχιστα περιθώρια ελιγμών, ενώ ο Αμπάς μετά και τη στρατιωτική ήττα στη Γάζα το 2007, δεν δείχνει να μπορεί να αντέξει έναν συμβιβασμό.

Ιερουσαλήμ. Η τρίτη ιερότερη πόλη για το Ισλάμ και η ιερότερη πόλη του ιουδαϊσμού. Οι Παλαιστίνοι θέλουν την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του κράτους που θα ιδρύσουν, αλλά η ανατολική Ιερουσαλήμ κατοικείται και από Εβραίους και εκεί βρίσκεται η ιστορική εβραϊκή συνοικία της παλιάς πόλης, την κυριαρχία στην οποία κανείς Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν θα μπορούσε να παραχωρήσει στους Παλαιστίνιους, χωρίς πολιτικό κόστος.

Σύνορα. Οι Παλαιστίνιοι ζητούν πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ από αυτή τη γραμμή εκεχειρίας, ενώ ο Ολμερτ μιλά για «απόσυρση» χωρίς να μπαίνει σε λεπτομέρειες, διευκρινίζοντας πως θεωρεί ότι η καθολική αποχώρηση έχει παραμέτρους ασφαλείας. Πολλοί Ισραηλινοί είναι επιφυλακτικοί στην πλήρη αποχώρηση μετά από τις συνεχείς εκτοξεύσεις αυτοσχέδιων πυραύλων από τη Λωρίδα της Γάζας κατά ισραηλινών παραμεθόριων πόλεων, όταν το Ισραήλ αποχώρησε πλήρως από την περιοχή το 2005.

Αναφορικά με τους οικισμούς που το Ισραήλ έχτισε σε παλαιστινιακά εδάφη, οι μεν Παλαιστίνοι απαιτούν την πλήρη διάλυσή τους, ενώ το Ισραήλ επιδιώκει να διατηρηθούν κάποιοι από αυτούς. Στο θέμα αυτό έχει προταθεί η ανταλλαγή εδαφών.

Ασφάλεια του Ισραήλ. Το Ισραήλ απαιτεί να κατασταλεί η δράση των ενόπλων οργανώσεων, όπως η Χαμάς ή η Ισλαμική Τζιχάντ, ακόμη και η ένοπλη πτέρυγα της Φάταχ του προέδρου Αμπάς.

Ο Αμπάς μπορεί να το υποσχεθεί, αλλά οι ένοπλες οργανώσεις δεν δέχονται εντολές από την Παλαιστινιακή αρχή, ούτε ζητούν την άδειά της για να κάνουν επιχειρήσεις. Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος γνωρίζει ότι εάν χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις ασφαλείας για να τις καταστείλει, μπορεί να αποξενωθεί από το λαό του, μεγάλο μέρος του οποίου θεωρεί τις επιθέσεις κατά Ισραηλινών στρατιωτών και ενίοτε και πολιτών, ως πράξεις ηρωισμού και αντίστασης.

Ενδεχόμενο αποτυχίας στην καταστολή, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ισραηλινή στρατιωτική επέμβαση και αυτό απλώς θα βάλει την περιοχή στονγνώριμο κύκλο της βίας.

Ο επικεφαλής της σαουδαραβικής διπλωματίας πρίγκιπας Σαούντ αλ Φαϊσάλ εκτιμά ότι τυχόν αποτυχία (στην Ανάπολη) θα κοστίσει ακριβά στη Μέση Ανατολή. Διαφορετική άποψη διατυπώνει ο ειδικός σε ζητήματα Εγγύς Ανατολής Ρούντολφ Σιμέλι. «Δεν νομίζω ότι μια αποτυχία θα είχε καταστροφικές συνέπειες. Απλά θα υπογραμμίσει και θα διαιωνίσει την υπάρχουσα κατάσταση, στην Εγγύς Ανατολή».

To Καμπ Ντέιβιντ

Το Κάμπ Ντέιβιντ πάτησε στη συμφωνία του Οσλο που ήταν βασισμένη στην ύπαρξη δύο κρατών. Καμιά από τις δύο πλευρές όμως δεν ήταν ειλικρινής ως προς την πρόθεση εφαρμογής της.

Οι Παλαιστίνιοι συνέχισαν να διεκδικούν την επιστροφή των προσφύγων, ελπίζοντας ότι η δημογραφία θα τους επέτρεπε να ξαναγράψουν το παρελθόν. Οι Ισραηλινοί συνέχισαν να διεκδικούν εδάφη, καθιστώντας αδύνατη τη δημιουργία ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους.

Η πρόταση του Μπαράκ στο Κάμπ Ντέιβιντ για ένα παλαιστινιακό κράτος στο 91% της Δυτικής Οχθης μπορεί να φαινόταν ουσιαστική, αλλά χώριζε τη Δυτική Οχθη σε τρία κομμάτια, περικυκλωμένα από ισραηλινούς στρατιώτες και εποίκους.

Tα εδάφη που θα αποζημίωναν τους Παλαιστίνιους για την απώλεια εύφορης γης στη Δυτική Οχθη ήταν ζώνες ερήμου δίπλα στη Λωρίδα της Γάζας που το Ισραήλ χρησιμοποιεί για να ρίχνει τα τοξικά του απόβλητα.

Οσον αφορά την ανατολική Ιερουσαλήμ, οι Παλαιστίνιοι θα αποκτούσαν τον έλεγχο μικρών και διεσπαρμένων τμημάτων του εδάφους που είχαν πριν το 1967.

* Η κούπα που πωλείται στη Γάζα για τη διάσκεψη στην Ανάπολη, γράφει: Kρατήστε το σουβενίρ, αλλά σε περίπτωση αποτυχίας, σπάστε το.