Του Γιάννη Καμπουράκη
[email protected]
Την πεποίθηση ότι είτε επικρατήσουν οι δυνάμεις του Χάφταρ είτε όχι το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης θα ακυρωθεί, εκφράζει το Μαξίμου μετά τη Διάσκεψη του Βερολίνου.
«Έχουμε την πεποίθηση πως είτε επικρατήσει ο στρατηγός Χάφταρ που έχει σαφή θέση κατά της συμφωνίας Τουρκίας - Λιβύης, είτε όχι, ο βασικός μας στόχος που είναι η ακύρωσή της θα επιτευχθεί» δήλωσε το πρωί στον ΣΚΑΪ ο υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης. Διευκρίνισε ότι εάν επικρατήσει το σενάριο της επικράτησης Χάφταρ τότε ο στόχος της Αθήνας -με βάση την εκπεφρασμένη θέση του για τη συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης- θα επιτευχθεί με απόφασή του. Αν δεν επικρατήσει, τότε η Αθήνα θα ασκήσει βέτο σε οποιαδήποτε λύση για τη Λιβύη που δεν περιλαμβάνει την ακύρωση της συμφωνίας, καθώς μία τέτοια λύση θα περάσει από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (όπου εκεί υπάρχει η σαφής θέση της Γαλλίας) και από την ΕΕ όπου μετέχει η Ελλάδα.
Η επόμενη μέρα βρίσκει την ελληνική κυβέρνηση αποφασισμένη να διατηρήσει ρυθμούς ενεργής διπλωματίας. Εκτός από τον αρχικό σχολιασμό δύο θετικών σημείων της χθεσινής συμφωνίας για εξεύρεση πολιτικής λύσης και συμμόρφωση, η πρώτη επίσημη τοποθέτηση θα γίνει σήμερα από τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες.
Η κυρίαρχη άποψη στους κόλπους της κυβέρνησης είναι ότι στο Βερολίνο αποφασίστηκε η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για την εξεύρεση λύσης στη Λιβύη και όχι η ουσία. Η ελληνική διπλωματία θα επιχειρήσει να αφήσει πίσω την απόφαση της Γερμανίας να μην προσκαλέσει την Ελλάδα στο Βερολίνο -η οποία την έφερε σε δύσκολη θέση- και επιχειρεί να κοιτάξει την επόμενη ημέρα.
Σύμφωνα με τις βασικές εκτιμήσεις, η Τουρκία προσκαλείται επειδή έχει στρατεύματα στη Λιβύη και επιχείρησε να δημιουργήσει μία de facto κατάσταση υπέρ της, αλλά δεν λαμβάνει μέρος στη λήψη αποφάσεων καθώς βασικό ρόλο στα όσα ακολουθήσουν θα έχει η Ε.Ε και ο ΟΗΕ, όπου η Ελλάδα είναι ισχυρή. Στην ενόχληση της Τουρκίας όχι μόνο για την επίσκεψη Χάφταρ στην Αθήνα αλλά και για τις γενικότερες εξελίξεις, αποδίδουν και την προσπάθεια του Ερντογάν μέσω και των τουρκικών ΜΜΕ- να ανεβάζει τους τόνους και να προκαλεί.
«Σε ό,τι αφορά το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα είμαστε σε ανοικτή γραμμή με τη Γαλλία, σε ό,τι αφορά τις διεργασίες εντός Ε.Ε θα τις παρακολουθούμε στενά και θα μετέχουμε παντού», λένε στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού. Όσο για τις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης περί λανθασμένων χειρισμών, συνιστούν υπομονή, ενώ απαντώντας στο επιχείρημα ότι η επίσκεψη Χάφταρ στην Αθήνα ήταν θετική αλλά δεν έφερε αποτέλεσμα, παραπέμπουν στη σημερινή δήλωση του Λίβυου στρατηγού που σημείωσε την παρέμβαση της Ελλάδας στα πράγματα, παρά την απουσία της από το Βερολίνο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένονται νέες επαφές του πρωθυπουργού σε Ελβετία, Γαλλία, Σαουδική Αραβία και Γερμανία για την κινητοποίηση συμμαχιών. Μετά το Νταβός όπου θα φτάσει το βράδυ της Τετάρτης, ο κ. Μητσοτάκης θα έχει στις 29 Ιανουαρίου τετ α τετ στο Παρίσι με τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος ανοιχτά συγκρούεται με τα σχέδια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στις αρχές Φεβρουαρίου ο Μητσοτάκης θα ταξιδέψει στο Ριάντ και μετά θα βρεθεί στο Μόναχο για τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια.
Στην κυβέρνηση είδαν θετικά, παρά τους αντιπολιτευτικούς τόνους, την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ ότι αποτελεί «μέγιστη πρόκληση» η επιλογή του Τούρκου προέδρου Ρ.Τ. Ερντογάν «να δίνει συμβουλές στην Ελλάδα για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα τη στιγμή που έχει επιλέξει το δρόμο της παραβίασης του διεθνούς δικαίου και των μονομερών παράνομων ενεργειών». Θετικά είδαν και τη σημείωση της αξιωματικής αντιπολίτευσης πως «η Ελλάδα του 21ου αιώνα δεν πρόκειται να ακολουθήσει τη γείτονα στην επιστροφή της σε λογικές του 20ού - όπου οι εξελίξεις στην περιοχή μας αποτελούν "παιχνίδι"».
Κατά του βέτο η αξιωματική αντιπολίτευση
Η αξιωματική αντιπολίτευση, ωστόσο, επιμένει να μιλά για σοβαρές ευθύνες της κυβέρνησης για την απουσία της Ελλάδας από τη διάσκεψη για τη Λιβύη, ενώ διαφωνεί με την απειλή βέτο από τον κ. Μητσοτάκη. Αν και αναγκάστηκε να χαρακτηρίσει «θετικά βήματα» τόσο την επίσκεψη του στρατηγού Χάφταρ στην Ελλάδα όσο και την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού να μιλήσει τηλεφωνικά με την Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ πριν από τη Διάσκεψη του Βερολίνου, σε ό,τι αφορά την απειλή βέτο πηγές του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρουν ότι «δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα, 40 χρόνια μέλος της Ε.Ε, να βάζει τον πήχη τόσο χαμηλά, απειλώντας την Ε.Ε να μην πάρει αποφάσεις μαζί με την Τουρκία και κατά των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων» και υποστηρίζει ότι «αν γίνει αυτό, οι ευθύνες του κ. Μητσοτάκη θα είναι βαρύτατες και δεν θα αρκεί το βέτο για να τις κρύψει».
