Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Όταν πριν από λίγο καιρό ο κόσμος ξυπνούσε με την είδηση της εξόντωσης πανίσχυρου Ιρανού στρατηγού από τις αμερικανικές δυνάμεις, στο Πεντάγωνο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και συνολικά στον κρατικό μηχανισμό των ΗΠΑ προετοιμάζονταν πυρετωδώς για θωράκιση έναντι των αντιποίνων. Ταυτόχρονα σε αίθουσες συσκέψεων μεγάλων αμερικανικών τραπεζών, ενεργειακών επιχειρήσεων, τηλεπικοινωνιακών και τεχνολογικών κολοσσών και άλλων μεγάλων εταιρειών σήμαινε συναγερμός.
Ο φόβος ήταν έντονος, αλλά δεν είχε να κάνει με το ενδεχόμενο μίας ευρείας σύρραξης ανάμεσα σε δύο πυρηνικές δυνάμεις και τους συμμάχους της κάθε πλεύρας. Τι ήταν αυτό που «έβλεπαν» οι ειδικοί ασφαλείας να έρχεται; Ένας πόλεμος στον κυβερνοχώρο. Το Ιράν είχε δώσει δείγματα στο παρελθόν με επιθέσεις εναντίον αμερικανικών τραπεζών. Είναι δε γνωστό ότι από το 2010 και μετά επενδύει πολλά σε αυτό το κομμάτι. Αυτή τη φορά λοιπόν στο στόχαστρο θα μπορούσαν να μπουν υποδομές ζωτικής σημασίας, όπως το δίκτυο των επικοινωνιών, το δίκτυο ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου και εκείνο των μεταφορών.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού όλοι εξακολουθούν να είναι σε ετοιμότητα. Αλλά στο στόχαστρο δεν βρίσκονται μόνο οι Αμερικανοί και τα όπλα των κυβερνοεπιθέσεων δεν τα έχουν αναπτύξει μόνο οι ίδιοι ή οι Ιρανοί. Όσοι δεν κρύβουν τις επεκτατικές διεκδικήσεις τους σε εδάφη, στο οικονομικό και εμπορικό πεδίο ή απλά σε επιρροή έχουν φροντίσει να αξιοποιήσουν στο μέγιστο τις νέες τεχνολογίες. Όταν ο Ρώσος πρόεδρος, Βλάντιμιρ Πούτιν, τόνιζε πως η κυρίαρχη δύναμη στον πλανήτη θα είναι τα επόμενα χρόνια εκείνη που θα κερδίσει την κούρσα της τεχνητής νοημοσύνης και του κυβερνοχώρου, έστελνε σαφές μήνυμα.
Στις μεγάλες εκθέσεις για τις προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας έρευνες των Morgan Stanley, EY, JPMorgan αφιέρωναν μεγάλη έκταση στις κυβερνοεπιθέσεις τις οποίες παρουσίασαν ουσιαστικά ως τον υπαριθμόν ένα κίνδυνο στο γεωπολιτικό πεδίο. Παράλληλα χτυπούσαν καμπανάκι για τους κινδύνους, που πηγάζουν ταυτόχρονα με τις τεράστιες ευκαιρίες, από τις νέες τεχνολογίες. Πόσοι έτοιμοι είμαστε εμείς ή ακόμη και η Ευρώπη απέναντι σε μία τέτοια απειλή από τρίτες δυνάμεις; Σε αυτό το πεδίο η γηραιά ήπειρος ανεβάζει τον τελευταίο χρόνο ταχύτητα, αλλά θα πρέπει να τρέξει πολύ περισσότερο για να καλύψει το έδαφος που είχε χάσει.
Οι ανταλλαγές ακίνδυνων εν πολλοίς επιθέσεων από ομάδες Τούρκους και Έλληνες χάκερς σε ιστοσελίδες των δύο χωρών τα τελευταία 24ωρα ήρθαν απλώς να θυμίσουν ότι υπάρχει και αυτό το όπλο, του οποίου η ισχύς βεβαίως πολλαπλασιάζεται ανάλογα με τα χέρια στα οποίο βρίσκεται.
Πριν από περίπου ένα χρόνο η Europol προειδοποιούσε πως «η πιθανότητα μεγάλης έκτασης κυβερνο-επίθεση, με σοβαρό αντίκτυπο και παρενέργειες στον φυσικό κόσμο, σε έναν ολόκληρο κλάδο ή στην κοινωνία δεν είναι πια αδιανόητη» και επικαλείτο τα παραδείγματα των WannaCry και NotPetya. Και οι δύο επιθέσεις είχαν προκαλέσει χάος κλειδώνοντας υπολογιστές ανά την Ευρώπη και αλλού. Το WannaCry χρεώθηκε στη Βόρεια Κορέα και ήταν πιθανότατα μέρος ενός μηχανισμού «παραγωγής» χρημάτων. Το NotPetya χρεώθηκε στη Ρωσία και ήταν πιθανότατα σχεδιασμένη επίθεση στα υπολογιστικά συστήματα της Ουκρανίας, που βγήκαν εκτός ελέγχου.
Η Europol δηλώνει πια πιο έτοιμη, αλλά καθόλου ήσυχη.
