Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Ακολουθώντας την παράδοση να αναζητούμε στο ξεκίνημα της χρονιάς στοιχεία αισιοδοξίας-όμως κάπως συγκεκριμένα, όχι τυπικότητες με το γύρισμα του χρόνου- θα καταθέσουμε μιαν τριπλή πρόταση. Και θα περιμείνουμε να δούμε τι απ’ αυτήν θα πιάσει τόπο στην πράξη - εκεί όπου κρίνονται τα πράγματα.
Πρώτο στοιχείο, η επίγνωση ότι μετά τη βελτίωση της θέσης των ελληνικών ομολόγων στη διεθνή αγορά, μετά τα σοβαρά κέρδη που απεκόμισε από το ελληνικό χαρτί η διεθνής επενδυτική κοινότητα (άνω του 20% σε ετήσια βάση) και με δεδομένη την περιορισμένη ανάγκη κεφαλαίων το 2020 για αποπληρωμές, το πρόγραμμα δανεισμού μιας χώρας που μόλις φέτος «επέστρεψε» διαθέτει γνήσιους βαθμούς ελευθερίας.
Αυτοί θα επιχειρηθεί να εκφρασθούν με διάφορους τρόπους, όμως ο κυριότερος θα είναι και ο πιο φιλόδοξος: να επιχειρηθεί η έκδοση 15ετούς ομολόγου, που θα μας πηγαίνει πέρα από το διάστημα όπου οι χειρισμοί πολιτικής της Ελλάδας -και των «εταίρων» της, κυρίως, δηλαδή του Eurogroup- έχουν εξασφαλισμένη τη βιωσιμότητα/εξυπηρέτηση του χρέους. Αυτό θα είναι ισχυρό μήνυμα κανονικοποίησης, δηλαδή αποδοχής από τις αγορές ότι το ρίσκο Ελλάδας μπορεί να σταθεί όρθιο από μόνο του.
Οι υπόλοιπες κινήσεις - νέα πρόωρη αποπληρωμή ακριβού δανεισμού από το ΔΝΤ, νέα ευκαιρία ανταλλαγής ομολόγων/holdouts του PSI που δεν προσήλθαν στον αντίστοιχο χειρισμό το 2017, βαθμιαία απόσυρση των εντόκων (σχεδόν κατά το 1/3) με de facto αντικατάστασή τους με ομόλογα (υπάρχει προσδοκία να δούμε και ομόλογο με αρνητική απόδοση, όπως ήδη τα 3μηνα και 6μηνα έντοκα)- είναι περισσότερο συμβολικής σημασίας.
Εδώ, θα άξιζε μια στάση: δυο καλά λόγια για τον ΟΔΔΗΧ, για τους αθόρυβος χειρισμούς που -πριν με Rothschild, τώρα με Lazard- επανέφεραν την Ελλάδα, αληθινά, στις αγορές. Αν όντως προσδοκάται επενδυτική επανεκκίνηση, όχι λόγια περί reboot αλλά ουσία, ένα σημαντικό στήριγμα θα είναι ένα ελληνικό 15ετές, με το 10ετές να βρίσκεται πλέον με κάτω από 1,5% απόδοση, το 5ετές κάτω από 0,5%.
Δεύτερο στοιχείο, όχι πολύ μακριά, είναι η διαπίστωση ότι η γεωπολιτική αναταραχή και μάλιστα η σειρά εντάσεων στα ελληνοτουρκικά δεν κατόρθωσε να «δηλητηριάσει» την εκτίμηση των αγορών. Δεν μεταφράσθηκε, δηλαδή, σε επιδείνωση του country risk για την Ελλάδα - μέχρι τώρα. Εδώ χρειάζεται μια συντηρητική/επιφυλακτική ματιά, για να μη βρεθούμε κάποια στιγμή αντιμέτωποι με το αμερικανικό ανέκδοτο του ανθρώπου που πέφτει από τον ουρανοξύστη και -περνώντας στην πτώση από τον 3ο όροφο- λέει «so far, so good».
Όμως το ότι η βελτίωση της συνολικής εικόνας της τοποθέτησης «Ελλάδα» έφερε σταθερότητα στις εκτιμήσεις έχει από μόνο του αξία. όπως και το ότι ένας κάποιος κόσμος κατέγραψε απτά κέρδη κεφαλαίου από το ελληνικό χαρτί - πρόσφατα, για μη ασήμαντα ποσά (Μέχρι και πριν από δύο χρόνια, ο συνολικός ετήσιος τζίρος επί ελληνικών ομολόγων ήταν όσο ένα πολύ ακριβό ακίνητο στη Νέα Υόρκη).
Αντίστοιχα θετικό το ότι η χρονιά κατέγραψε καλή εικόνα για το Χρηματιστήριο με κέρδη της τάξης του 50%. Παραμένει μεν η συνολική κεφαλαιοποίηση σε χαμηλά επίπεδα, δεν έχουν δε σβήσει εντελώς οι κραδασμοί από π.χ. την περίπτωση Folli Follie (ούτε η βαρύτερη αίσθηση από τη μετακίνηση έδρας σημαντικών βιομηχανιών εκτός Ελλάδος στα χρόνια της κρίσης: αυτό θα αργήσει να «σβήσει»). Πάντως το «κάτι κινείται», είναι πολύτιμο.
Θα προσθέταμε και ένα τρίτο στοιχείο που δείχνει προς αισιοδοξία: αναφερόμαστε σε μια λεπτομέρεια από το τελετουργικό της υπογραφής της συμφωνίας Ισραήλ-Ελλάδας-Κύπρου (εν αναμονή Ιταλίας) για τον πολυσυζητημένο αγωγό φυσικού αερίου EastMed. Δεν θα σταθούμε στα γεωπολιτικά, ούτε και στη διόλου αμελητέα -την ουσιαστική- συζήτηση για αμφιβολίες γύρω από την τεχνική, οικονομική και χρηματοδοτική εφικτότητα.
Θα σταθούμε, αντιθέτως, στην επισήμανση ότι με πρωτοβουλία του υπουργού Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη κλήθηκαν στις τελετές και ο αρχικός εμπνευστής του EastMed Γιάννης Μανιάτης και ο ενδιάμεσος υπεύθυνος (που δεν τον ανέκοψε…) Πάνος Σκουρλέτης, και ο τελικός Γιώργος Σταθάκης (που μάλλον είχε καταλήξει πεπεισμένος για το σχέδιο, όπως και για τις άδειες ερευνών νοτίως της Κρήτης).
Συμβολική η κίνηση, αλλά πολύ χρήσιμη, αν είναι να φύγουμε από την ελληνική μιζέρια του «παραλάβαμε χάος» ή/και του «εμείς ξεκινήσαμε οτιδήποτε το σωστό». Μαζί και με την επιστολή προθέσεων/LοI ΔΕΠΑ (δηλαδή του διαχειριστή του ελληνικού δικτύου φυσικού αερίου) και Energean Oil&Gas (που έχει πλέον τα κοιτάσματα Karish και Tannin στο Ισραήλ, «πρώτο αέριο το 2021», με FPSO/πλωτή εγκατάσταση 90 χιλιόμετρα offshore), που δείχνει προς μια εμπορική αξιολόγηση. Αξίζει να έχει καταγραφεί.
