Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Τον έντονο προβληματισμό τους εξέφρασαν χθες οι χώρες της συνοχής για τη νέα συμβιβαστική πρόταση της φινλανδικής προεδρίας σε σχέση με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της περιόδου 2021-2027, ενώ την ανησυχία της εξέφρασε και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η νέα πρόταση, που συζητήθηκε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε., στην ουσία βελτιώνει ελάχιστα την προηγούμενη του περασμένου Οκτωβρίου, η οποία είχε απορριφθεί από τα περισσότερα κράτη-μέλη. Απέχει δε πολύ και προς το χειρότερο από την πρόταση της Κομισιόν.
Προϋπολογισμός
Ειδικότερα, η προεδρία προτείνει τον καθορισμό του κοινοτικού προϋπολογισμού στο 1,087 τρισ. ευρώ ή 1,07% του ΑΕΠ της Ε.Ε. σε σταθερές τιμές 2018, ενώ στην προηγούμενη συμβιβαστική πρόταση το ποσό κυμαινόταν μεταξύ 1,050 και 1,100 τρισ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι η πρόταση της Κομισιόν καθορίζει το ύψος των δαπανών του επόμενου ΠΔΠ σε 1,134 τρισ. ευρώ (σε σταθερές τιμές 2018) ή στο 1,114% του κοινοτικού ΑΕΠ των 27. Επειδή η αποχώρηση των Βρετανών προκαλεί μια τρύπα στον προϋπολογισμό, της τάξης των 12 δισ. ευρώ ετησίως ή 84 δισ. ευρώ για το σύνολο της επταετίας 2021-2027, η Επιτροπή πρότεινε αύξηση της συνεισφοράς των κρατών-μελών ώστε να καλυφθεί το 50% του κενού και το άλλο 50% να καλυφθεί από μείωση των δαπανών στις δύο βασικές κοινές πολιτικές, τη συνοχή και την ΚΑΠ (γεωργία).
Η συνεισφορά
Η απόκλιση μεταξύ της πρότασης της Κομισιόν και αυτής της φινλανδικής προεδρίας φτάνει τα 47 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η προεδρία ευνοεί τις πλούσιες χώρες, γιατί στην ουσία δεν αυξάνει καθόλου τη συνεισφορά τους, όπως προτείνει η Κομισιόν, ενώ αντίθετα περικόπτονται οι δαπάνες τόσο στη συνοχή όσο και στη γεωργία. Με άλλα λόγια καλούνται οι φτωχότερες χώρες να καλύψουν το κόστος του Brexit και όχι οι πλούσιες του κοινοτικού Βορρά.
Το ελάχιστο που θα μπορούσαν να αποδεχθούν οι φτωχότερες χώρες είναι η πρόταση της Κομισιόν, ενώ αυτή της προεδρίας είναι ακόμη χειρότερη, δεδομένου ότι προβλέπει περαιτέρω μείωση των δαπανών κατά περίπου 10 δισ. ευρώ για τη συνοχή και τη γεωργία.
Ανά πρόγραμμα
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που οι δαπάνες για άλλα προγράμματα και πολιτικές, πέραν της συνοχής και της γεωργίας, είναι υψηλότερες, αφού προτείνεται η αύξησή τους κατά 30,7% σε σχέση με το ΠΔΠ της περιόδου 2014-2020. Ειδικότερα, οι δαπάνες για τη συνοχή καθορίζονται στη συμβιβαστική πρόταση στα 323 δισ. ευρώ ή 29,7% του συνόλου του ΠΔΠ, για τη γεωργία στα 334 δισ. ευρώ ή 30,7% του συνόλου και για όλα τα υπόλοιπα προγράμματα και πολιτικές σε 356 δισ. ευρώ ή 32,8% του συνόλου.
Αρνητική είναι επίσης η πρόταση που καθορίζει το ύψος του χρηματοδοτικού εργαλείου της Ευρωζώνης (προϋπολογισμός) στα 12,9 δισ. ευρώ, ποσό πολύ χαμηλότερο από τα 17-20 δισ. ευρώ της Κομισιόν.
Η φινλανδική προεδρία διατηρεί το νέο στοιχείο της πρότασης της Κομισιόν που προβλέπει ότι το 25% των κοινοτικών δαπανών θα διατεθεί για τη χρηματοδότηση της πράσινης ανάπτυξης, δηλαδή των προγραμμάτων με στόχο την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ανησυχεί η Ντερ Λάιεν
Ανήσυχη για τις δραστικές περικοπές των κοινοτικών δαπανών από τη φινλανδική προεδρία εμφανίστηκε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Σύμφωνα με την πρόεδρο, για να μπορέσει η Ε.Ε. να ανταποκριθεί τα επόμενα χρόνια στις προκλήσεις που έχει μπροστά της (κλιματική αλλαγή, ψηφιακή οικονομία, έρευνα, καινοτομία) χρειάζεται έναν προϋπολογισμό στο ύψος των περιστάσεων. Όπως είπε, τα παραπάνω διασφαλίζονται με την πρόταση της Κομισιόν, που σημαίνει ότι η τελική συμφωνία θα πρέπει να κινείται όσο πιο κοντά γίνεται σε αυτήν.
Τη σκυτάλη παίρνουν πλέον οι Ευρωπαίοι ηγέτες, που συνεδριάζουν αύριο και μεθαύριο στις Βρυξέλλες, προκειμένου να δώσουν πολιτικές κατευθύνσεις στους υπουργούς. Ωστόσο, με δεδομένες τις αντιδράσεις και τις διαφωνίες, θεωρείται πλέον βέβαιο ότι η διαπραγμάτευση παραπέμπεται πλέον και στο επόμενο έτος, με κροατική προεδρία.
Όπως επισημαίνουν στις Βρυξέλλες, εάν δεν βρεθεί συμφωνία μέχρι τον Μάρτιο, τότε θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα για τη χρηματοδότηση ορισμένων κοινοτικών εμβληματικών προγραμμάτων, όπως το Erasmus+ για τη διακίνηση φοιτητών, σπουδαστών και εκπαιδευτικού προσωπικού, των προγραμμάτων έρευνας, καθώς και των νέων πολιτικών (μετανάστευση, FRONTEX, άμυνα κ.λπ.).
35,5 δισ. στην Ελλάδα
Με βάση την πρόταση της Κομισιόν, στη χώρα μας αναλογούν 35,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027 σε τιμές 2018, εκ των οποίων περίπου 19,229 δισ. ευρώ αφορούν τη συνοχή και 16,239 δισ. ευρώ τη γεωργία (προγράμματα ανάπτυξης υπαίθρου, εισοδηματικές ενισχύσεις στους παραγωγούς).
Είναι προφανές ότι τα χρήματα θα είναι λιγότερα εάν επικρατήσει η συμβιβαστική πρότασης της φινλανδικής προεδρίας. Ωστόσο, η εκτίμηση που επικρατεί στις Βρυξέλλες είναι πως η τελική απόφαση θα πλησιάσει ακόμη περισσότερο την πρόταση της Επιτροπής.
