Της Ανθής Αγγελοπούλου
Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου στον κόσμο με περίπου 2,1 εκατ. νέα περιστατικά το 2018 σύμφωνα με τις εκτιμήσεις. Είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στους άνδρες και η τρίτη συχνότερη στις γυναίκες καθώς και η συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, ενώ εκτιμάται ότι ευθύνεται για σχεδόν έναν στους πέντε θανάτους που προκύπτουν από καρκίνο (1,76 εκατ. θάνατοι το 2018).
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι περισσότεροι άνθρωποι με καρκίνο του πνεύμονα δεν παρουσιάζουν συμπτώματα μέχρι ο καρκίνος να φτάσει σε προχωρημένο στάδιο.
Τι είναι όμως ο καρκίνος του πνεύμονα;
Όπως μας εξηγεί ο κ. Ιωάννης Μπουκοβίνας, MD, PhD Παθολόγος–Ογκολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος της Ογκολογικής Μονάδας της Βιοκλινικής Θεσσαλονίκης, Πρόεδρος ΕΟΠΕ, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια νόσος που σχηματίζεται σε ιστούς των πνευμόνων, προερχόμενη από διάφορα είδη κυττάρων των αεραγωγών. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι του συγκεκριμένου καρκίνου, ο Μη-Μικροκυτταρικός Καρκίνος του Πνεύμονα (ΜΜΚΠ) - 85 έως 90% των περιπτώσεων και o Μικροκυτταρικός Καρκίνος του Πνεύμονα (ΜΚΠ) -10 έως 15% των περιστατικών.
Σύμφωνα με την κα Σοφία Αγγελάκη, Παθολόγος-Ογκολόγος, Αν. Καθηγήτρια Παθολογικής Ογκολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Γ. Γραμματέας ΔΣ ΕΟΠΕ το κάπνισμα όμως, αποτελεί με διαφορά τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα, καθώς εκτιμάται ότι τουλάχιστον το 80% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα διεθνώς οφείλεται στο κάπνισμα. Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνεται και το παθητικό κάπνισμα.
Άλλοι βασικοί παράγοντες κινδύνου είναι η έκθεση σε ραδόνιο, αμίαντο ή άλλες ουσίες που υπάρχουν στο χώρο εργασίας, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ακτινοθεραπεία στους πνεύμονες, το αρσενικό στο πόσιμο νερό και το ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό.
Ασθενείς υψηλού κινδύνου
Ασθενείς υψηλού κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα θεωρούνται τα άτομα ηλικίας 55-74 ετών με ιστορικό καπνίσματος >30 πακέτα-έτη (αριθμός πακέτων την ημέρα Χ έτη καπνίσματος) (θεωρείται ότι διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα) ή πρώην καπνιστές που έχουν διακόψει το κάπνισμα μέχρι και 15 χρόνια πριν.
Καθώς επίσης, και τα άτομα ηλικίας >50 ετών που καπνίζουν συστηματικά με ιστορικό καπνίσματος >20 πακέτα-έτη κι έχουν έναν ακόμη παράγοντα κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα.
Ο καρκίνος του πνεύμονα στην Ελλάδα
Τα πρόσφατα δεδομένα για την Ελλάδα δείχνουν ότι, τα νέα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα το 2018 ανέρχονται σε 9.964 (15% επί του συνόλου των τύπων καρκίνου), ενώ αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο. Στους άντρες ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί την πιο συχνά εμφανιζόμενη μορφή καρκίνου, με τα νέα περιστατικά το 2018 να ανέρχονται σε 7.862 (20,2% επί του συνόλου των περιστατικών καρκίνου στην Ελλάδα).
Ενώ, είναι η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο και το αντίστοιχο ποσοστό εκτιμάται σε 28% επί των συνολικών θανάτων από καρκίνο στη χώρα μας.
Η πρώιμη διάγνωση είναι σημαντική για την αντιμετώπιση της νόσου
Η πρώιμη διάγνωση αποτελεί σήμερα ένα από τα βασικά εργαλεία για τη βέλτιστη αντιμετώπιση του καρκίνου με χαρακτηριστικά παραδείγματα τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για τους καρκίνους του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου. Στον καρκίνο του πνεύμονα, πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος σε ομάδες υψηλού κινδύνου επέφερε μείωση της θνησιμότητας κατά 26% στου άνδρες και 39% στις γυναίκες.
Δυστυχώς όμως στην Ελλάδα, η πρώιμη διάγνωση για τον καρκίνο του πνεύμονα δεν έχει ενταχθεί ακόμα στον κεντρικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση του καρκίνου, σε αντίθεση με την πρόληψη ή τη διαχείριση της νόσου. Τέτοια προγράμματα πρώιμης διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, εστιάζοντας αρχικά σε ομάδες υψηλού κινδύνου σε περιοχές με τα μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο του πνεύμονα.
