Της Ανθής Αγγελοπούλου
Τα αποτελέσματα της έρευνας IMAR Pharma (Image Market Audit Report) για τη φήμη των φαρμακευτικών εταιρειών στην Ελλάδα παρουσίασαν σε ειδική εκδήλωση ο αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Υγείας στο πανεπιστήμιο Πατρών Κυριάκος Σουλιώτης και ο επικοινωνιολόγος, CEO της Reputation Unique, Μάνος Σιφονιός για το έτος 2018, παρουσία του υφυπουργού Υγείας Βασίλη Κοντοζαμάνη και των εκπροσώπων της φαρμακοβιομηχανίας.
Η έρευνα συμπεριέλαβε 46 stakeholders αγοράς της Υγείας όπως: ΕΟΠΥΥ, ΥΥΚΑ, ΕΟΦ, Διοικήσεις νοσοκομείων, Φορείς & Οργανισμοί, Συνδικαλιστικά όργανα, Ακαδημαϊκή κοινότητα.
Η έρευνα ξεκινά από το 2010 μαζί με την έναρξη της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα όπου το 61,1% των ερωτηθέντων είχαν θετική εικόνα για τις φαρμακευτικές και μόνο ένα 3,3% ήταν επιφυλακτικό.
Ωστόσο, το 2012 τη χρονιά που η αγορά δέχθηκε το πρώτο σοκ λόγω της οικονομικής δεινότητας που υπήρξε θετικό πρόσημο έδινε το 54,8% και αρνητική εικόνα το 6,2%.
Ήταν δημοσιονομικά μία ασφυκτική χρονιά όπως την χαρακτήρισε ο κ. Σουλιώτης, χωρίς, όπως τόνισε, να υπάρχει ένα θετικό πρόσημο στον ορίζοντα.
Παρόλα αυτά το 2014 η αγορά έδειξε κάποια σοβαρά στοιχεία επανάκαμψης εκτοξεύοντας πραγματικά τη φήμη των εταιρειών στο 76,8% ενώ η αρνητική εικόνα πέφτει στο 4,8%. Την ίδια χρονιά είχε και ο τομέας της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης τη μεγαλύτερη θετική ανταπόκριση.
Μέχρι το 2016 θετική εικόνα για τις εταιρείες έχει το 65,3% ενώ, το αρνητική εικόνα το 5,5%. Τη ίδια χρονιά στην αγορά διαφαίνεται μια κόπωση και απογοήτευση, σύμφωνα με τους ομιλητές.
Το 2018 η θετική εικόνα έφτασε το 67,7% και παρόλη τη σκανδαλολογία της εποχής μόνο ένα 3,9% είχε αρνητική εικόνα. Ωστόσο, ο καθηγητής κ. Σουλιώτης ανέφερε ότι την ίδια εποχή η στάση της πολιτείας απέναντι στη φαρμακοβιομηχανία ήταν γενικότερα επιθετική.
Σκανδαλολογία, φήμη και επακόλουθα
Στη ερώτηση για το θέμα της σκανδαλολογίας και των επακόλουθων αυτής γι ατο έτος 2018, οι περισσότεροι (83%) απάντησαν στην έρευνα ότι θεωρούν, ότι οι εταιρείες θα γίνουν πιο προσεκτικές, ενώ το 46% ότι θα βγουν πιο δυνατές μετά από όλα αυτά. Βέβαια ένα 59% θεωρεί ότι ο κόσμος θα αποκτήσει τη χειρότερη γνώμη για τις εταιρείες και ένα 39% ότι οι εταιρείες μετά από αυτό θα γίνουν πιο εξωστρεφείς.
Οι 10 πρώτες εταιρείες με καλή φήμη
Το 2010 οι 10 πρώτες εταιρείες στην αγορά της χώρας μας σε φήμη ήταν πολυεθνικές. Όμως το 2012 μέσα στην οικονομική κρίση μπήκαν στο προσκήνιο και δύο ελληνικές, ενώ μέσα στο 2018 οι ελληνικές έφτασαν να είναι 4 μέσα στις 10 πρώτες εταιρείες με καλή φήμη.
Οι 5 πρώτες θέσεις ανήκουν το 2010 στις Pfizer, GSK, Abbot, Roche & Novartis. Το 2014 τα ηνία παίρνει η Elpen και ακολουθούν οι Pharmathen, DEMO, Novartis και Pfizer. Το 2016 αλλάζει λίγο ο χάρτης και ενώ παραμένει πρώτη η Elpen ακλουθούν οι: DEMO, Lilly, Novartis και Vianex. Το 2018 η Elpen εξακολουθεί να είναι πρώτη και ακολουθούν DEMO, Vianex, Pfizer, Boehringer και Sanofi.
Η έρευνα για την ΕΚΕ
Στο κομμάτι της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης το οποίο αποτελεί και ένα σημαντικό μέρος προσφοράς των εταιρειών αυτό που εξέπληξε του ερευνητές ήταν ότι οι άνθρωποι που απάντησαν και επί της ουσίας ήταν άνθρωποι που γνωρίζουν την αγορά αυτή καλά θυμόντουσαν τις δράσεις όχι όμως και τις καμπάνιες. Αυτό όπως σημείωσε ο αναλυτής κ. Σιφονιός δεν είναι καλό, το να μην γνωρίζει δηλαδή η αγορά τις ενέργειες που έχουν γίνει. όμως ο καθηγητής κ. Σουλιώτης συμπλήρωσε ότι πιθανότατα αυτή η ερώτηση να έχει ενδιαφέρον για τους ασθενείς στους οποίους και απευθύνονται τελικά οι δράσεις και οι καμπάνιες των εταιρειών.
Καλύτερη φαρμακοβιομηχανία σύμφωνα με τους stakeholders για το 2018 ήταν οι: GSK, Novartis, AbbVie, Elpen, Vianex, DEMO.
Συμπερασματικά λοιπόν, σύμφωνα με τον κ. Σουλιώτη, φαίνεται ότι η κρίση δεν έπληξε εντελώς τη φήμη των φαρμακευτικών. Ωστόσο, καταγράφηκε μία επιθετική συμπεριφορά εκ μέρους της πολιτείας απέναντι στις εταιρείες και από τις εταιρείες απέναντι στην πολιτεία και αυτό δεν οδηγεί πουθενά όπως είπε. Θα πρέπει αμφότεροι να «κρύψουν» τα όπλα και να δώσουν διαφορετική μορφή στην επικοινωνία τους.
Η θετική άποψη για ένα πιο ευοίωνο μέλλον στη φαρμακοβιομηχανίας επικράτησε από τα έτη 2010 – 2014 όπου διαφάνηκε μια αισιοδοξία για πολυεθνικές και ελληνικές παρόλη την αιχμή της κρίσης για την υπόθεση της συνταγογράφησης με δραστική ουσία το 2012. Ωστόσο, το 2016-2018 το μέλλον εκτιμάται από όλους ως δυσοίωνο.
Η γνώμη των καταναλωτών για τις φαρμακευτικές εταιρείες
Στη συνέχεια ακολούθησαν τα αποτελέσματα της έρευνας της FocusBari για τη Φήμη της Φαρμακοβιομηχανίας μέσα από τα μάτια των πολιτών, την οποία παρουσίασε η Founder της εταιρείας κα Ξένια Κούρτογλου.
Η έρευνα των καταναλωτών έγινε σε δείγμα 834 ενηλίκων πανελλαδικά από την 1-3 Νοεμβρίου 2019.
Σύμφωνα με τα ευρήματα αυτή τη 53% των πολιτών έχει θετική στάση απέναντι στη χρήση φαρμάκων και το 65% αρνητική. Παρατηρήθηκε δε ότι στην Ελλάδα ο κόσμος χρησιμοποιεί φάρμακα καθώς το 83% απάντησε περισσότερο και από όσο πρέπει, το 8% όσο πρέπει και μόνο ένα 5% αποφεύγει τελείως τη χρήση τους.
Στην ερώτηση τι άποψη έχουν για τις τιμές των φαρμάκων το 87% απάντησε ότι είναι υψηλές και στην ερώτηση ποια εικόνα έχουν για τη φαρμακοβιομηχανία το 58% έδωσε μία μέση θετική βαθμολογία. Ωστόσο, το 57% απάντησε ότι οι εταιρείες στηρίζουν τη διεξαγωγή ερευνών για νέα φάρμακα επωμιζόμενες αυτές το κόστος, το 89% ότι ο ρόλςο των φαρμάκων είναι πολύ σημαντικός καθώς μειώνουν τον χρόνο θεραπείας μειώνουν τον χρόνο θεραπείας & συμβάλλουν σε παλιότερα ανίατες ασθένειες ενώ το 90% θεωρεί ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων.
Συμπερασματικά ο ρόλος και η συνεισφορά των φαρμακευτικών αναγνωρίζεται στη χώρα μας από τον κόσμο ενώ η συνολική του εικόνα και φήμη προς αυτούς είναι μέτρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόμοια ήταν η στάση των καταναλωτών και το 2004 σε αντίστοιχη έρευνα, γεγονός που σημαίνει, σύμφωνα με την ομιλήτρια ότι υπάρχει μια γενικότερη νοοτροπία του κοινού απέναντι στις εταιρείες φαρμάκου.
