Της Ανθής Αγγελοπούλου
Ισπανοί επιστήμονες έπειτα από 10 χρόνια έρευνας ανέπτυξαν στο Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο της Καταλονίας (UPC) την πρώτη φορητή συσκευή που βοηθά ασθενείς με νόσο Πάρκινσον που έχουν προβλήματα κινητικότητας.
Η πρωτοποριακή συσκευή παρουσιάστηκε επίσημα στο ετήσιο συνέδριο της International Parkinson and Movement Disorder Society (MDS), που έγινε πρόσφατα στη Νίκαια της Γαλλίας και με τη βοήθεια της ο ασθενής ανακτά την κινητικότητά του ενώ, ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί ακόμα και εξ αποστάσεως την πορεία της νόσου και να προσαρμόζει τη θεραπεία σε κάθε ασθενή ξεχωριστά.
Όπως ανέφεραν οι επιστήμονες του Πολυτεχνικού Πανεπιστήμιου της Καταλονίας στο συνέδριο, δοκίμασαν τη συσκευή τους σε δεκάδες εθελοντές, άλλοι από τους οποίους έπασχαν από νόσο Πάρκινσον και άλλοι όχι. Όπως διαπίστωσαν, η συσκευή έχει πολύ υψηλή ευαισθησία (sensitivity) και ειδικότητα (specificity).
Η ευαισθησία και η ειδικότητα είναι δύο βασικές παράμετροι της διαγνωστικής ακρίβειας.
Η ευαισθησία είναι το ποσοστό των ανθρώπων που νοσούν και έχουν θετικό (άρα σωστό) αποτέλεσμα σε μία εξέταση. Αντίστοιχα, η ειδικότητα είναι το ποσοστό των ατόμων που δεν νοσούν και έχουν αρνητικό αποτέλεσμα στην ίδια εξέταση.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ισπανικής μελέτης, η συσκευή έχει:
- 93% ευαισθησία στην δυσκινησία
- 95% ειδικότητα στην δυσκινησία,
- 88% ευαισθησία στη βραδυκινησία,
- 81% ειδικότητα στη βραδυκινησία,
- 85% ευαισθησία στο freezing
- 85% ειδικότητα στο freezing.
- 92% ευαισθησία στην ανίχνευση του σταδίου των κινητικών διακυμάνσεων (on-off) της νόσου Πάρκινσον,
- 94% ειδικότητα στην ανίχνευση του σταδίου των κινητικών διακυμάνσεων (on-off) της νόσου Πάρκινσον. (Στο στάδιο αυτό ο ασθενής δεν ανταποκρίνεται πια όλη μέρα στα φάρμακα που παίρνει, με αποτέλεσμα η κινητικότητά του να παρουσιάζει διακυμάνσεις μέσα στην ίδια ημέρα.)
Η συσκευή διατίθεται πανευρωπαϊκά, και στην Ελλάδα και η μορφή που έχει κυκλοφορήσει μοιάζει με κινητό τηλέφωνο, το οποίο φορά ο ασθενής στη ζώνη του για 5 έως 7 ημέρες. Είναι δε με επαναφορτιζόμενη μπαταρία που διαρκεί 7 ημέρες, καθώς και δυνατότητα αποθήκευσης πληροφοριών για τουλάχιστον 1 χρόνο
Αρχικά τη ρυθμίζει ο γιατρός, εισάγοντας τα στοιχεία και τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά του ασθενούς και έπειτα την τοποθετεί στη ζώνη του ασθενή και αυτή αρχίζει να λειτουργεί αυτόνομα.
Η συσκευή διαθέτει έναν «έξυπνο» αισθητήρα ο οποίος καταγράφει όλο το 24ωρο την κινητική κατάσταση του ασθενούς, καθώς και ένα επιταχυνσιόμετρο για να καταγράφει την ταχύτητα της κίνησής του. Με αυτά τα δύο εξαρτήματα καταγράφει όλα τα κινητικά συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον, δηλαδή την βραδυκινησία (αργές κινήσεις), τον τρόμο (τρέμουλο), την υπερκινησία, την ακινησία, τις πτώσεις, ακόμα και το freezing, (το αιφνίδιο «πάγωμα» της κίνησης του ασθενούς που τον ακινητοποιεί για λίγο επιτόπου). Επιπλέον, υπολογίζει την ενέργεια, δηλαδή τι θερμίδες που καταναλώνει ο οργανισμός του ασθενούς και καταγράφει τις στάσεις του σώματός του.
Η συσκευή χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη και ειδικούς αλγορίθμους για να αναλύει τα δεδομένα που συλλέγονται. Τα δεδομένα αυτά παρουσιάζονται στον γιατρό σε μορφή γραφημάτων και αριθμών, όταν ο ασθενής τού επιστρέψει τη συσκευή. Ο γιατρός χρησιμοποιεί τα αποτελέσματα για να αξιολογήσει την κατάσταση του ασθενούς και να κάνει τις απαιτούμενες προσαρμογές στη θεραπεία του. Έχει επίσης τη δυνατότητα να ελέγξει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που λαμβάνει ο ασθενής, συσχετίζοντας την ώρα λήψης τους με τα συμπτώματά του.
Όπως εξηγεί ο νευρολόγος και υπεύθυνος του Ιατρείου Νόσου Πάρκινσον & Συναφών Διαταραχών του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας και του Κέντρου Πάρκινσον & Διαταραχών Μνήμης Γαλατσίου κ. Παναγιώτης Ζήκος, αυτή η εξέλιξη είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς μέχρι σήμερα οι ειδικοί δεν διέθεταν κάποιον αντικειμενικό τρόπο αξιολόγησης της κινητικότητας των ασθενών τους και ως εκ τούτου καθόριζαν την αγωγή τους με βάση δύο σημαντικά, αλλά υποκειμενικά κριτήρια: τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης στο ιατρείο και την περιγραφή μιας τυπικής ημέρας από τον ίδιο τον ασθενή. Τώρα, όμως, έχουν έναν αξιόπιστο δείκτη της κινητικής κατάστασής τους, που περιγράφει με μεγάλη ευαισθησία και ειδικότητα όλα τα κινητικά συμπτώματα που τους ταλαιπωρούν.
Όπως είπε ο κ. Ζήκος, 4 ασθενείς ήδη «φορούν» την πρωτοποριακή αυτή συσκευή με αναμένονται οι μετρήσεις. Με τη βοήθειά της όπως αναφέρει ο γιατρός θα μπορέσουν να αξιολογήσουν κάθε ασθενή ξεχωριστά και να εξατομικεύσουν τη θεραπεία του.
