Σε υψηλούς τόνους διεξήχθη η συζήτηση στη Βουλή επί της λήψης απόφασης για τιο σχέδιο νόμου «Περί Διεθνούς Προστασίας και άλλες διατάξεις» στο οποίο περιλαμβάνονται οι διατάξεις που θα ισχύουν για την παροχή ασύλου και σύμφωνα με το Μαξίμου αποτελεί βασική πτυχή της νέας πολιτικής που πρόκειται να ακολουθήσει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του ζητήματος.
Κ. Μητσοτάκης: Η Ελλάδα αποκτά σαφές, δομημένο και λειτουργικό σύστημα ασύλου
Στην ομιλία του ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφέρθηκε στο νέο σχέδιο νόμου που προωθεί η κυβέρνηση τονίζοντας πως δεν είναι εδώ για να κρυφτεί πίσω από τις αδυναμίες άλλων. «Το μεταναστευτικό είναι εδώ απέναντί μας και οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε και θα το αντιμετωπίσουμε παρά τις ανεπάρκειες ακόμα και ισχυρών οργανισμών», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, το νομοσχέδιο υλοποιεί τρείς κομβικές αρχές:
- «Πρώτον, κωδικοποιεί πέντε διαφορετικούς νόμους, ένα Προεδρικό Διάταγμα και δεκάδες διάσπαρτες διατάξεις ή μεταφορές Οδηγιών. Όλα αυτά τα εναρμονίζει με το κοινοτικό Δίκαιο και τις αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων.
- Δεύτερον, απλοποιεί και συντομεύει τη χορήγηση ασύλου στους αληθινούς πρόσφυγες, δίνοντας προτεραιότητα στα παιδιά και στις οικογένειες, στις οποίες, μάλιστα, παρέχει αμέσως πρόσβαση σε υγεία και εκπαίδευση.
- Και τρίτον, εντάσσει όσους ζητούν προστασία σε ένα πλαίσιο σεβασμού και συνεργασίας με τις ελληνικές Αρχές».
«Όσοι παρελκυστικά θα διεκδικούν άσυλο, αλλά θα προσβάλλουν τη χώρα μας, δεν θα έχουν θέση εδώ», είπε χαρακτηριστικά.
Όπως υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, «στο εξής, κάθε αίτηση θα πρέπει να εξετάζεται μέσα σε 6 μήνες αντί για 9 όπως ίσχυε. Και η απόφαση θα δίνεται στον ενδιαφερόμενο μέσα σε 10 ημέρες αντί για 20. Αν, όμως, στο μεταξύ, ο αιτών δεν συνεργάζεται με τις Αρχές ή έχει αποχωρήσει από τη χώρα χωρίς άδεια, το αίτημά του θα κρίνεται αυτομάτως αβάσιμο. Και θα είναι υποψήφιος προς αναχώρηση. Γι' αυτό, άλλωστε και με το νέο σύστημα θα εξετάζονται πρώτα οι περιπτώσεις ευάλωτων προσώπων, αλλά και ατόμων με παραβατική συμπεριφορά».
Παράλληλα, τόνισε πως «οι ελλείψεις και οι αντιφάσεις στον τομέα αυτό που επέτρεπαν λάθη, καθυστερήσεις και συχνά εικόνες χάους. «Από τις δεκάδες χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες που έφτασαν στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, έγιναν μόλις 1.806 επιστροφές στην Τουρκία, ενώ εκκρεμούν 70.000 αιτήσεις».
Όπως είπε ο Πρωθυπουργός «ο νόμος για το άσυλο εκπέμπει ένα ξεκάθαρο μήνυμα: ως εδώ με όσους γνωρίζουν ότι δεν δικαιούνται άσυλο αλλά επιχειρούν να εισέλθουν στη χώρα μας. Αυτοί θα επιστρέφουν στην πατρίδα τους».
«Η λύση δεν είναι να ανοίξουμε διάπλατα τις πύλες της χώρας και να τους υποδεχθούμε όλους. Κάτι τέτοιο θα καταδίκαζε και τους ίδιους αλλά και τους Ελληνες» ανέφερε και σημείωσε ότι «η πατρίδα μας ξέρει καλά από προσφυγιά για αυτό θα δώσει καταφύγιο σε όσους κινδυνεύουν, με κανόνες συντεταγμένα και δομημένα».
Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε, ακόμη, ότι είναι «σημαντικό η Ευρώπη να αποκτήσει κοινή πολιτική ασύλου» και πρόσθεσε ότι «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν γίνεται να υπάρχει α λα καρτ».
Αλ. Τσίπρας: Τα κάνατε θάλασσα στο προσφυγικό
Με επίθεση στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ότι στο προσφυγικό ακολούθησε προεκλογικά ακραία ρητορική και «καβάλησε το κύμα του ακροδεξιού λαϊκισμού», ξεκίνησε την ομιλία του ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας.
Συνέχισε λέγοντας προς τον πρωθυπουργό ότι έλεγε «ψέματα» και ότι μιλούσε για «ιδεοληψίες της Αριστεράς, ότι είμαστε απάτριδες και ότι δεν αναγνωρίζουμε την ύπαρξη θαλάσσιων συνόρων».
«Και τι δεν είπατε για να μας κάνετε κριτική. Έχω την αίσθηση ότι βρίσκεστε εγκλωβισμένοι ανάμεσα στην προεκλογική ρητορική σας και στη σοβαρότητα του προβλήματος», σημείωσε.
Ο κ. Τσίπρας είπε ακόμη ότι η κυβέρνηση βρέθηκε αντιμέτωπη με τις αυξημένες ροές τους τελευταίους τρεις μήνες και τότε ανακάλυψε ότι είναι διεθνοπολιτικό ζήτημα.
«Καλώς ήρθατε στην πραγματικότητα. Δείξατε όμως πόσο ανέτοιμοι είσαστε για να αντιμετωπίσετε ένα ανοικτό διεθνοπολιτικό ζήτημα. Στο μόνο θέμα που δεν τα βρήκατε έτοιμα από την προηγούμενη κυβέρνηση τα κάνατε θάλασσα», τόνισε χαρακτηριστικά.
Τι περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου
Όπως αναφέρεται στη σχετική αιτιολογική έκθεση, «με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιχειρείται μια σημαντική τομή στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την παροχή διεθνούς προστασίας, καθώς συστηματοποιείται και αναπροσαρμόζεται σε ένα ενιαίο νομοθέτημα το σύνολο των διατάξεων, που διέπουν την αναγνώριση και το καθεστώς των πολιτών τρίτων χωρών ή των ανιθαγενών, ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, το καθεστώς των προσφύγων ή των ατόμων που δικαιούνται επικουρική προστασία, την υποδοχή των ανωτέρων αιτούντων, τη διαδικασία χορήγησης και ανάκλησης του καθεστώτος διεθνούς προστασίας καθώς και την διαδικασία παροχής δικαστικής προστασίας».
Συγκεκριμένα, στα 121 άρθρα του νομοσχεδίου προβλέπονται μεταξύ άλλων:
- Η διάκριση των αδειών διαμονής σε τριετούς διάρκειας σε όσους αναγνωρίζεται το καθεστώς πρόσφυγα και ετήσιας διάρκειας σε όσους αναγνωρίζεται το καθεστώς επικουρικής προστασίας
- Καθίσταται υποχρεωτική η πρόσβαση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση των ανηλίκων, στους οποίους έχει χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας
- Συστήνονται Ειδικά Κλιμάκια Ταχείας Συνδρομής της Υπηρεσίας Ασύλου για την προτεραιοποίηση των αιτημάτων ασύλου
- Θεσπίζονται κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπηκόων τρίτων χωρών με τις απαιτήσεις του νόμου, όπως τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του κέντρου διαμονής και την απόφαση μεταφοράς σε άλλο κέντρο
- Απαλείφεται το μετατραυματικό στρες ως λόγος ευαλωτότητας
- Επανακαθορίζονται οι διαδικασίες για τη χορήγηση και την ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας και η αρμοδιότητα των διοικητικών δικαστηρίων για την εκδίκαση υποθέσεων. Δικαίωμα παραμονής στη χώρα έχουν οι αιτούντες ως την ολοκλήρωση της διοικητικής διαδικασίας εξέτασης της αίτησης στον πρώτο βαθμό
- Επανακαθορίζεται η συγκρότηση των επιτροπών προσφυγών, που απαρτίζονται πλέον μόνο από δικαστικούς λειτουργούς
- Οριοθετείται το δικαίωμα πρόσβασης των αιτούντων άσυλο στην εργασία που παρέχεται έξι μήνες μετά την υποβολή του αιτήματος εφόσον δεν έχει ληφθεί απόφαση σε πρώτο βαθμό και προβλέπεται ότι μέχρι να αποκτήσουν δικαίωμα στην εργασία οι αιτούντες λαμβάνουν την Κάρτα Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού, η οποία έχει διάρκεια ισχύος αντίστοιχη με τη διάρκεια ισχύος των δελτίων τους (εκτός από τις εγκύους για τις οποίες ισχύει για ένα έτος)
Στο νομοσχέδιο έχουν ενσωματωθεί σχόλια της διαβούλευσης. Μεταξύ των αλλαγών που έχουν γίνει συγκαταλέγονται η προσθήκη στο άρθρο 39 πρόβλεψης ότι, κατά τη λήψη της απόφασης παραπομπής υπηκόων τρίτων χωρών σε κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης ή άλλες δομές στην ενδοχώρα, λαμβάνονται υπόψη «η αρχή της οικογενειακής ενότητας και το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού».
Επίσης, στις περιπτώσεις που εφαρμόζεται η εξαιρετική διαδικασία υποβολής αιτήσεων στα σύνορα ορίζεται ότι η επίδοση της απόφασης γίνεται εντός μίας ημέρας από την έκδοσή της και όχι εντός δέκα ημερών, όπως αναφερόταν στο υπό διαβούλευση σχέδιο (άρθρο 82).
Εξάλλου, αυξάνονται οι προθεσμίες για τις διαδικασίες στα σύνορα: η απόφαση του πρώτου βαθμού εκδίδεται εντός επτά ημερών, η προθεσμία για την άσκηση προσφυγής είναι επτά ημέρες, η προσφυγή προσδιορίζεται εντός τεσσάρων ημερών και η απόφαση προσφυγή εκδίδεται εντός επτά ημερών (άρθρο 90).
Τέλος, στις περιπτώσεις που εφαρμόζονται οι διαδικασίες στα σύνορα αυξάνεται το χρονικό περιθώριο κατάθεσης υπομνήματος για όποιο ασκεί προσφυγή ως μία ημέρα πριν από τη συζήτηση της προσφυγής του (άρθρο 99).
