Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Το αριστούργημα του Μολιέρου «Δον Ζουάν», που παρουσιάζει η 5η Εποχή, σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη και νέα μετάφραση της Παναγιώτας Πανταζή, συνεχίζει την καλοκαιρινή του περιοδεία, έως τις 11 Σεπτεμβρίου, με στάσεις σε επιλεγμένα θέατρα σε όλη την Ελλάδα.
Στον «Δον Ζουάν», ο Μολιέρος πραγματεύεται έναν από τους μεγαλύτερους σύγχρονους μύθους, δίνοντας την ισχυρότερη λογοτεχνική ενσάρκωση του θρυλικού ήρωα και ένα από τα πιο γοητευτικά όσο και αινιγματικά έργα της παγκόσμιας δραματουργίας. Οδηγεί στα άκρα το προφίλ του ακόλαστου ήρωα, μετατοπίζοντας το ενδιαφέρον από τα ερωτικά επιτεύγματα του Δον Ζουάν στη φιλοσοφία του. Τον προικίζει με οξύνοια που του επιτρέπει να δικαιολογεί τις πράξεις του μέσα από τον αδιαφιλονίκητο ορθολογισμό ενός ελεύθερα σκεπτόμενου ανθρώπου, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύπτει την υποκρισία της κοινωνίας που τον περιβάλλει. Γι’ αυτόν, η διαρκής αναζήτηση της ηδονής ουσιαστικά σημαίνει διεκδίκηση της απόλυτης ελευθερίας με την αποτίναξη κάθε συναισθηματικού, ηθικού, κοινωνικού, οικογενειακού και θρησκευτικού φραγμού. Συνθέτει έτσι το απόλυτα σαγηνευτικό αλλά και επίφοβο πορτρέτο ενός προβοκάτορα, που υπονομεύει θεσμούς, κανόνες και αξίες και παραβιάζει κοινωνικά ταμπού, προκαλώντας τη συντηρητική κοινωνία κάθε εποχής.
Προκλητικό μείγμα κοινωνικής σάτιρας και μεταφυσικής ανησυχίας, το έργο που υπήρξε αντικείμενο σκανδάλου και λογοκρισίας από την πρώτη κιόλας παρουσίασή του και πολεμήθηκε στην εποχή του όσο κανένα, διατηρεί μέχρι σήμερα το σφρίγος και την ανατρεπτική του δύναμη.
Στον ρόλο της Ελβίρας συναντήσαμε την αγαπημένη ηθοποιό Ζέτα Μακρυπούλια. Είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε μαζί της.
Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για την παράσταση;
«Είναι ένα κλασικό έργο του Μολιέρου, μια κωμωδία με έντονα, όμως, στοιχεία τραγωδίας, που περιγράφει μια προσωπικότητα αντισυμβατική, τον Δον Ζουάν. Έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να δεχθεί, ν’ αναγνωρίσει και να υιοθετήσει καμία αξία, όπως η πίστη. Και λέγοντας πίστη, δεν αναφέρομαι μόνο σε επίπεδο προσωπικών σχέσεων. Γενικά, ο Δον Ζουάν βλέπει τη ζωή αλλιώς και τελικά πληρώνει το κόστος.
Η ομάδα είναι πολύ καλή, έχει καλό υλικό, ηθοποιούς εξαιρετικά ταλαντούχους όπως ο Νίκος Κουρής -που ερμηνεύει τον Δον Ζουάν, και ο Μάκης Παπαδημητρίου, που ψάχνουν τον ρόλο, δεν επαναπαύονται, δουλεύουν διαρκώς.
Για να το φέρουμε στις μέρες μας, το έργο αυτό θέλει να δείξει πώς οι άνθρωποι μπερδεύονται μέσα σε όλα αυτά που τα θεωρούν δεδομένα και υποδουλώνονται σε κανόνες και τρόπους ζωής που μπορεί να μην τους ταιριάζουν. Κι όλα αυτά είναι χαρακτηριστικά και των δύο εποχών, όχι μόνο του 17ου αιώνα!».
Μία περιγραφή του ρόλου σας;
«Έχω έναν κλασικό ρόλο -υποδύομαι την Ελβίρα, που, όμως, έχει πολύ μεγάλες δυσκολίες, και θα σας πω γιατί. Συνήθως, οι συγγραφείς δίνουν στοιχεία του χαρακτήρα ενός ρόλου, τον “φωτογραφίζουν”. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, δυστυχώς δεν ξέρουμε τίποτε γι’ αυτή και καλούμαστε, μέσα από τις σκηνές, τις συμπεριφορές και τα λόγια της να δομήσουμε εμείς τον χαρακτήρα της, να εκφράσουμε τα συναισθήματά της.
Εμείς αποφασίσαμε, λοιπόν, πως η Ελβίρα ίσως να είναι το άλλο μισό του Δον Ζουάν, αλλά όχι αυτοκαταστροφική και με τον δικό της τρόπο αντισυμβατική. Σε αντίθεση με τον Δον Ζουάν έχει ισχυρό το αίσθημα της πίστης, γι’ αυτό και αποφάσισε να γίνει μοναχή. Είναι μια δυναμική γυναίκα, που ξέρει γιατί πήρε αυτή την απόφαση. Τον Δον Ζουάν τον ερωτεύεται κι ίσως στο πρόσωπό του βλέπει έναν άνθρωπο που θέλει να σώσει. Βέβαια -όπως κάνει με όλες τις γυναίκες- ο Δον Ζουάν την κατακτά, την παίρνει από το μοναστήρι, την παντρεύεται και μετά την αφήνει. Το παιχνίδι της κατάκτησης είναι το κυρίαρχο ζήτημα του Δον Ζουάν κι όταν το πετύχει αυτό, χάνει το ενδιαφέρον του.
Η Ελβίρα, από την πλευρά της, δείχνει την ευαισθησία της, καθώς πληγώνεται πολύ από αυτή του τη στάση, πονάει, λυγίζει. Μέχρι την επόμενη σκηνή που γίνεται μια άλλη. Μη σας πω περισσότερα, παρά μόνο πως η Ελβίρα πιστεύει πολύ στον ουρανό και ό,τι σημαίνει για κάθε άνθρωπο αυτό...».
Ένα σχόλιό σας για τη σκηνοθετική προσέγγιση του Θέμη Μουμουλίδη;
«Ο Θέμης Μουμουλίδης είναι ένας σκηνοθέτης που γνωρίζει καλά το έργο, το αγαπάει, έχει ξαναδουλέψει πάνω σ’ αυτό και τώρα επιχειρεί μια νέα προσέγγιση. Νομίζω θαυμάζει το θάρρος του Δον Ζουάν και ίσως τον δικαιολογεί, γιατί αυτά που κάνει ο Δον Ζουάν μερικές φορές μπορούν να τον κάνουν αντιπαθητικό. Στόχος του Μουμουλίδη, είναι να βρει κοινά σημεία με το “σήμερα”, ενώ την ίδια στιγμή προσπαθεί ν’ αναδείξει το βαθύτερο επίπεδο του πρωταγωνιστή, τα στοιχεία που τον έχουν διαμορφώσει δηλαδή σ’ αυτό που είναι ο Δον Ζουάν τελικά».
Κάποιες δικές σας σκέψεις για τον Δον Ζουάν; «Πιστεύω ότι ο Δον Ζουάν είναι ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να “δοθεί” αληθινά, φοβάται την εγγύτητα και την αληθινή δέσμευση -αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Δεν είναι δηλαδή ένας απλός κατακτητής, είναι αμφισβητίας. Αμφισβητεί τα πάντα, την πολιτική, τη θρησκεία, τις κοινωνικές τάξεις και τον τρόπο ζωής που επιβάλλει η κάθε κοινωνία. Βεβαίως είναι ένας γοητευτικός άντρας, έξυπνος, με εξαιρετική ευφράδεια λόγου, έχει ταλέντο στο να γίνεται αγαπητός κι είναι δίκαιος, με τον δικό του βέβαια τρόπο».
Πείτε μας έναν διάλογο, μια σκηνή από την παράσταση; Ό,τι σας έρθει πρώτο στον νου. «Είναι από την πρώτη σκηνή της Ελβίρας τη στιγμή που αποδέχεται πια πως ο Δον Ζουάν την έχει προδώσει. Λέει: “Η αξιοπρέπεια απαιτεί με την πρώτη κουβέντα να κρίνεις και να αποφασίζεις. Μην περιμένεις να ξεσπάσω σε κατάρες και βρισιές. Όχι, δεν θα εξαντλήσω την οργή μου σε μάταια λόγια, την κρατάω για την ώρα της εκδίκησης. Γιατί, στο ξαναλέω, την προσβολή που μου έκανες θα στην πληρώσει ο Ουρανός. Κι αν δεν φοβάσαι τον Ουρανό, μιας προδομένης γυναίκας την οργή θα μάθεις να την τρέμεις”».
Κάτι που σας φτιάχνει τη διάθεση; «Το καλοκαίρι, οι διακοπές, οι φίλοι μου και φυσικά όταν καταφέρνω να εκφράσω αυτό που θέλω σε μια θεατρική δουλειά».
Κάτι που σας τη χαλά;
«Το πρωινό ξύπνημα, οι άνθρωποι με αρνητική ενέργεια και η αδιακρισία».
Μια ευχή σας;
«Θα ήθελα οι άνθρωποι -και βάζω και τον εαυτό μου μέσα σ’ αυτό- να στραφούμε περισσότερο σ’ εμάς, να καταλάβουμε τον εαυτό μας και να τον αγαπήσουμε. Να συνειδητοποιήσουμε πως εμείς είμαστε υπεύθυνοι γι’ αυτά που μας συμβαίνουν και αισθανόμαστε και να πάψουμε να κατηγορούμε τους άλλους. Να καταλάβουμε τις δικές μας αδυναμίες, ώστε να εξελιχθούμε και να πάμε μπροστά».
Ταυτότητα Παράστασης
Σκηνοθεσία: Θέμης Μουμουλίδης, Μετάφραση: Παναγιώτα Πανταζή.
Ερμηνεύουν: Νίκος Κουρής, Ζέτα Μακρυπούλια, Μάκης Παπαδημητρίου, Δημήτρης Καραμπέτσης, Ηρώ Μπέζου, Γιάννης Σοφολόγης, Μιχάλης Τιτόπουλος, Ιωάννης Καπελέρης, Ελίζα Σκολίδη.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
30 ΑΧΑΡΝΕΣ – ΘΕΑΤΡΟ «ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ»
31 ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ – ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ «ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΕΓΓΟΣ»
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
2 ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ – ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ
3 ΕΛΕΥΣΙΝΑ - «ΑΙΣΧΥΛΕΙΑ»
5 ΒΟΛΟΣ – ΘΕΡΙΝΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ
6 ΛΑΜΙΑ – ΥΠΑΤΗ ΛΑΜΙΑΣ ΤΟΠΟΣ ΤΕΧΝΩΝ «ΧΩΡΟΣ»
7 ΑΙΓΙΟ - ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΘΕΑΤΡΟ «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΠΑΣ»
8 ΠΑΤΡΑ – ΑΡΧΑΙΟ ΩΔΕΙΟ
9 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ – ΘΕΑΤΡΟ «ΑΛΙΚΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ»
10 ΑΙΓΑΛΕΩ – ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ «ΑΛΕΞΗΣ ΜΙΝΩΤΗΣ»
11 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ – ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΣΟΥΣ «Δ.ΚΙΝΤΗΣ»
