Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Είτε πρόκειται για τον λαϊκιστή Τραμπ είτε για τους εθνικιστές Όρμπαν και Σαλβίνι, για τον «γκαφατζή» Τζόνσον ή για τον σοβαρό μεταρρυθμιστή Μακρόν, οι ηγέτες που πρωταγωνιστούν σήμερα στη διεθνή σκηνή έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: εξελέγησαν όλοι στη βάση της υπόσχεσης να σταθούν απέναντι στο σύστημα που τους παρήγαγε. Ακόμη και ο Γάλλος πρόεδρος, μπορεί να έχει αποφύγει τις κορόνες κάθε είδους και τις υποσχέσεις για τείχη και μαγικές λύσεις, αλλά για να φτάσει στο Μέγαρο των Ηλυσίων χρειάστηκε να εγκαταλείψει το κόμμα που τον ανέδειξε, για να ιδρύσει το δικό του, που όπως επανειλημμένα τόνιζε «δεν είναι ούτε αριστερό ούτε δεξιό», αλλά μία νέα δύναμη, η οποία ήρθε να βγάλει από το τέλμα, στο οποίο καταδίκασαν οι παραδοσιακές δυνάμεις τη γαλλική πολιτική και οικονομία.
«Ζούμε στην εποχή των τεχνολογικών ανατροπών. Επομένως είναι λογικό η πιο σημαντική τάση στη διεθνή πολιτική να είναι η άνοδος των “ανατροπέων” ανά την υφήλιο», σχολιάζει χαρακτηριστικά η WSJ. Συγκεκριμένα χρησιμοποιεί τη λέξη «disruptor» - διαταράκτης, που στα ελληνικά συναντάμε μόνο ως ιατρικό όρο. Τι είναι οι «διαταράκτες»; Παράγοντες που έρχονται να παρέμβουν στη συνήθη λειτουργία του συστήματος, να του «επιτεθούν» και να το ανατρέψουν. Γιατί όμως οι πολίτες ζητούν επίμονα αυτή την ανατροπή; Γιατί νιώθουν ότι το σημερινό παγκοσμιοποιημένο σύστημα τους απειλεί. Είτε λοιπόν γοητεύονται από τις μεταρρυθμίσεις, το όραμα για Ευρωπαίους «πρωταθλητές» και την υπόσχεση για μια Ε.Ε. που θα προστατεύει τους πολίτες της του Μακρόν, είτε προτιμούν την ακροδεξιά ρητορική και πρακτική του Σαλβίνι, αυτό που ουσιαστικά ψάχνουν είναι ένα δίχτυ ασφαλείας.
Η παγκοσμιοποίηση που έβγαλε εκατομμύρια από τη φτώχεια στις αναδυόμενες οικονομίες, δεν πέτυχε να προσφέρει προφανή οφέλη στη μεσαία και χαμηλότερη εισοδηματική τάξη του ανεπτυγμένου κόσμου. Αν οι οικονομίες της Δύσης είχαν ακολουθήσει τον προστατευτισμό και τον απομονωτισμό αντί της απελευθέρωσης του εμπορίου τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι και χειρότερα τονίζουν οι ειδικοί. Ωστόσο οι πολίτες δεν κοιτούν τις οικονομικές υποθέσεις. Κοιτούν τα δεδομένα, που δείχνουν ότι τις τελευταίες δεκαετίες το εισόδημά τους έμεινε στάσιμο, ενώ τα κέρδη των αγορών (και κατά συνέπεια των πλουσίων) έτρεχαν. Βλέπουν ότι ενώ το χάσμα μεταξύ αναδυόμενων και πλούσιων οικονομιών έκλεινε, οι εισοδηματικές ψαλίδες στο εσωτερικό των κρατών της Δύσης άνοιγαν συνεχώς. Αν, δε, προσθέσει κανείς σε αυτό το σκηνικό τις μεγάλες προκλήσεις που γεννούν η αυτοματοποίηση και η τεχνητή νοημοσύνη, μπορεί να αντιληφθεί γιατί μία δεκαετία μετά την παγκόσμια κρίση οι έρευνες εξακολουθούν να μαρτυρούν υψηλά επίπεδα ανασφάλειας.
Σε αυτή την ανασφάλεια πρέπει να δώσουν πειστικές απαντήσεις κεντροδεξιά και κεντροαριστερά κόμματα, αν θέλουν να ανατρέψουν τους... «ανατροπείς».
