Θετικά είναι ως επί το πλείστον τα αποτελέσματα που επέφερε η κινητικότητα των εργαζομένων από τα κράτη μέλη της ΕΕ που βρίσκονται στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη προς την ΕΕ των 15, σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκε σήμερα.

Οι εργαζόμενοι από την ΕΕ των 10 συνέβαλαν στην άμβλυνση των ελλείψεων σε εργατικό δυναμικό και στη βελτίωση της οικονομικής επίδοσης της Ευρώπης. Στις χώρες στις οποίες δεν είχαν επιβληθεί περιορισμοί μετά το Μάιο του 2004 (Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία και Σουηδία) σημειώθηκαν σημαντική οικονομική ανάπτυξη, μείωση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης. Όσον αφορά τα 12 κράτη μέλη της ΕΕ στα οποία εφαρμόζονται μεταβατικές ρυθμίσεις, στις περιπτώσεις που οι εργαζόμενοι κατάφεραν να αποκτήσουν νόμιμη πρόσβαση σε αυτά, ενσωματώθηκαν ομαλά στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, από στοιχεία προκύπτει ότι οι χώρες αυτές αντιμετώπισαν ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως τα υψηλότερα επίπεδα αδήλωτης εργασίας και πλασματικής αυτοαπασχόλησης. Για την ΕΕ στο σύνολό της, οι ροές εργαζομένες ήταν μάλλον περιορισμένες..

Από στατιστικά στοιχεία της έκθεσης, που υπέβαλαν τα ίδια τα κράτη μέλη της ΕΕ, προκύπτει ότι οι περισσότερες χώρες δέχθηκαν μικρότερες από τις αναμενόμενες ροές εργαζομένων από την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να καταδεικνύουν αλματώδη αύξηση του αριθμού των εργαζομένων ούτε των κοινωνικών δαπανών λόγω της διεύρυνσης, σε σύγκριση με την προηγούμενη διετία. Οι υπήκοοι των νέων κρατών μελών (ΕΕ των 10) αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 1% του εργατικού δυναμικού σε όλες τις χώρες εκτός από την Αυστρία (1,4% το 2005) και την Ιρλανδία (2,0% το 2005) στην οποία σημειώθηκε η μεγαλύτερη εισροή εργαζομένων, γεγονώς που συνέβαλε στην πολύ καλύ οικονομική της επίδοση. Οι εργαζόμενοι από την ΕΕ των 10 προσέφεραν δεξιότητες για τις οποίες υπήρχε ζήτηση ενώ το ποσοστό ανειδίκευτων μεταξύ αυτών των εργαζομένων είναι χαμηλότερο από το αντίστοιχο εθνικό ποσοστό, σύμφωνα με την «έκθεση σχετικά με τη λειτουργία των μεταβατικών ρυθμίσεων».

Ενώ αναγνωρίζεται απόλυτα το δικαίωμα των κρατών μελών να αποφασίσουν σχετικά με την περαιτέρω εφαρμογή των μεταβατικών ρυθμίσεων, ο κ. Vladimír Špidla, Επίτροπος της ΕΕ αρμόδιος για την απασχόληση, τις κοινωνικές υποθέσεις και τις ίσες ευκαιρίες, συνιστά στα κράτη μέλη να εξετάσουν ενδελεχώς εάν είναι αναγκαίο να διατηρηθούν οι μεταβατικές ρυθμίσεις, δεδομένων των εξελίξεων στις αγορές εργασίας τους και των στοιχείων που προκύπτουν από την εν λόγω έκθεση: «Η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων είναι μία από τις τέσσερις θεμελιώδεις ελευθερίες της ΕΕ.

Η έκθεση αυτή καθιστά σαφές ότι η κυκλοφορία των εργαζομένων δεν είχε αρνητικές συνέπειες για τις αγορές εργασίας της ΕΕ των 15. Αντίθετα, ορισμένες χώρες και η Ευρώπη στο σύνολό της επωφελήθηκαν από αυτή», δήλωσε.

Ο άμεσος αντίκτυπος των εθνικών περιορισμών στον έλεγχο της κυκλοφορίας των εργαζομένων ήταν ελάχιστος, όπως επισημαίνει η έκθεση. «Όσον αφορά τις μεταβατικές ρυθμίσεις, τα στοιχεία...δείχνουν ότι δεν υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στο μέγεθος των μεταναστευτικών ροών από τα κράτη μέλη της ΕΕ των 10 και τις ισχύουσες μεταβατικές ρυθμίσεις. Σε τελική ανάλυση, οι μεταναστευτικές ροές επηρεάζονται από παράγοντες που έχουν σχέση με την προσφορά και τη ζήτηση», αναφέρεται στην έκθεση. Πολλές από τις άδειες εργασίες που εκδόθηκαν αφορούσαν βραχυπρόθεσμη ή εποχιακή εργασία.

Σύμφωνα με τη συνθήκη προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003, τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία έως τις 30 Απριλίου 2006 για να αποφασίσουν εάν θα άρουν τους εθνικούς περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων εντός της ΕΕ. Οι περιορισμοί αυτοί επιβλήθηκαν το Μάιο του 2004 από όλα τα παλιά κράτη μέλη (ΕΕ των 15) (με εξαίρεση την Ιρλανδία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο) στους εργαζόμενους από τα οκτώ νέα κράτη μέλη της ΕΕ από την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη. Τρία από τα νέα κράτη μέλη, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβενία επέβαλαν αμοιβαίους περιορισμούς στις ροές εργατικού δυναμικού προς την αντίθετη κατεύθυνση (βλ. υπόμνημα Memo/06/64 για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις χώρες).

Η έκθεση της Επιτροπής, όπως ορίζεται στη συνθήκη προσχώρησης, παρουσιάζει τα στατιστικά στοιχεία και τις εμπειρίες όσον αφορά τις ροές εργατικού δυναμικού από τα νέα προς τα παλιά κράτη μέλη της ΕΕ μετά τη διεύρυνση το Μάιο του 2004. Στόχος της έκθεσης αυτής είναι να παράσχει στα κράτη μέλη τα στοιχεία αυτά βάσει των οποίων θα αποφασίσουν εάν θα διατηρήσουν τους εθνικούς περιορισμούς στην κυκλοφορία των εργαζομένων στις αγορές εργασίας

Το επόμενο βήμα είναι η υποβολή της έκθεσης της Επιτροπής στο Συμβούλιο.