Της Ανθής Αγγελοπούλου
Επιστολή προς όλα τα πολιτικά κόμματα απέστειλε ο Ελληνικός Σύνδεσμος Πληροφορικής Υγείας (ΕΣΠΥ) με Προτάσεις για την Πρόληψη & Προαγωγή της Υγείας του ελληνικού λαού.
Όπως αναφέρουν στην επιστολή τους ο πρόεδρος του ΕΣΠΥ κ. Γιώργος Κακουλίδης και ο γενικός γραμματέας κ. Δημήτρης Κατεχάκης, ο ΕΣΠΥ είναι μια συνέργεια των εταιρειών πληροφορικής στον τομέα της ψηφιακών υπηρεσιών υγείας, με σκοπό την ανάδειξη καινοτόμων λύσεων και πρακτικών ευρείας κλίμακας προς όφελος του κράτους και των πολιτών. Θεωρούν όπως λένε ότι η Πρόληψη & Προαγωγή Υγείας είναι μέσα στις κύριες προτεραιότητες όλων των πολιτικών και γι αυτό τους υποβάλλουν μια σειρά από επιχειρησιακές και οργανωτικές προτάσεις.
3 πυλώνες δράσης για την Πρόληψη & Προαγωγή της Υγείας:
1ος Πυλώνας: Ενίσχυση της Συμμετοχικότητας του Πολίτη (Participatory Medicine – Συμμετοχική Υγεία) ως απαραίτητο στοιχείο κάθε δράσης πρόληψης και προαγωγής της υγείας.
2ος Πυλώνας: Υιοθέτηση και Διείσδυση των Καινοτόμων Υπηρεσιών Υγείας που θα συμβάλουν στην παρακολούθηση του επιπέδου της υγείας του πολίτη, στην ενεργή συμμετοχή του, προλαμβάνοντας και εξοικονομώντας δαπάνες από την δευτεροβάθμια φροντίδα, με αποτέλεσμα τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό όφελος.
3ος Πυλώνας: Στοχευμένη Ενίσχυση της Νέας Οικονομίας της Πληροφορικής η οποία μπορεί να θέσει την Ελλάδα σε κέντρο καινοτομίας για την Ψηφιακή Υγεία και έτσι να οδηγήσει στην ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών προς όφελος της Οικονομίας μας, να μετακυλήσει μέρος των δαπανών Υγείας στην Νέα Οικονομία και φυσικά να επιφέρει σημαντική μείωση των δαπανών της Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Για την επίτευξη αυτών των πυλώνων προτείνουν παρεμβάσεις που δεν επιφέρουν δημοσιονομικό κόστος όπως:
A) Μετασχηματισμός της ΗΔΙΚΑ σε φορέα παροχής υπηρεσιών πυρήνα
Η ΗΔΙΚΑ θα πρέπει να ανασχηματιστεί ώστε να παρέχει υπηρεσίες μόνο μέσω διαλειτουργικότητας με άλλες εφαρμογές υφιστάμενες ή νέες, κάτω από ένα πλαίσιο πιστοποίησης και ασφάλειας. Με αυτό το τρόπο θα επιταχυνθεί ο κύκλος εφαρμογής νέων λειτουργικοτήτων και πολιτικών ψηφιακής υγείας και θα παρασχεθούν κίνητρα επένδυσης και βιωσιμότητας σε φορείς του ιδιωτικού τομέα με στόχευση την εξωστρέφεια.
Ένα εξαιρετικό παράδειγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο Δημόσιος Οργανισμός για την Ηλεκτρονική Υγείας του Βελγίου όπου στην ιστοσελίδα του αναφέρει μεταξύ άλλων τους σκοπούς λειτουργίας του:
■ Ο Οργανισμός δεν αναπτύσσει το ίδιο λογισμικό για τη διαχείριση των ηλεκτρονικών αρχείων των ασθενών. Αυτό είναι επιλογή του Παρόχου Υπηρεσιών Υγείας και των παρόxων λογισμικού που αυτοί επέλεξαν.
■ Ο Οργανισμός δεν έχει μονοπώλιο όσον αφορά την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε φορείς της υγειονομικής περίθαλψης.
Στη βάση αυτή ο κυρίαρχος σκοπός της ΗΔΙΚΑ θα μπορούσε να είναι:
■ η ασφάλεια, η φιλοξενία και η διαλειτουργικότητα για τα ιατρικά δεδομένα των Πολιτών και όχι η παροχή μέσω τρίτων ιδιωτών κατασκευαστών, εφαρμογών όπως αυτές της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης και του Εθνικού Φακέλου Υγείας.
■ η παροχή υποστήριξης σε ερευνητικά ιδρύματα, πανεπιστήμια, εκπροσώπους παρόχων υπηρεσιών υγείας, εταιρειών .
Όπως επισημαίνουν, δεν είναι βιώσιμο η ΗΔΙΚΑ ΑΕ να υποστηρίζει 60.000 χρήστες (ιατρούς και φαρμακεία) και αύριο 10.000.000 πολίτες. Το μοντέλο είναι ξεπερασμένο, διότι έχει μεγάλο κόστος με αποτέλεσμα χαμηλού επιπέδου υπηρεσίες υποστήριξης, υστέρηση στην ανάπτυξη νέων ψηφιακών υπηρεσιών και δυσαρέσκεια στην ιατρική κοινότητα και στην κοινωνία των πολιτών.
Β) Άμεση Ανάγκη Πιστοποίησης της ασφάλειας, της λειτουργικότητας και της διαλειτουργικότητας των εφαρμογών ψηφιακής υγείας που διασυνδέονται με τις υπηρεσίες πυρήνα και με τις βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Υγείας, της ΗΔΙΚΑ και του ΕΟΠΥΥ και των υπολοίπων φορέων.
■ Σήμερα καμία από τις εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας που διαλειτουργούν δεν είναι πιστοποιημένες. Δεν υπάρχει έστω και μια συμβατική σχέση των μερών για την χρήση των
συστημάτων διαλειτουργικότητας και πρόσβασης των χρηστών των τρίτων εφαρμογών στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα
■ Η διαλειτουργικότητα σε τεχνικό επίπεδο είναι υποβαθμισμένη διότι παρέχεται χωρίς μεθοδολογία & τεχνική διαφάνεια.
Γ) Ενίσχυση της Καινοτομίας και Ανάπτυξης της Νέας Οικονομίας
■ Από τα παραδείγματα άλλων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουμε παρατηρήσει μια μεγάλη ανάπτυξη σε καινοτόμες υπηρεσίες Υγείας προς τους πολίτες και προς την ενίσχυση των νέων μοντέλων Πρόληψης & Προαγωγής Υγείας από την στιγμή που ακολουθήθηκαν οι ανωτέρω παρεμβάσεις Α) και Β).
■ Οφείλουμε ως χώρα να θέσουμε στόχο την ενίσχυση των πολλαπλασιαστών των βασικών δεικτών αυτής της οικονομίας η οποία θα εκφραστεί και από τον υποβιβασμό του κόστους λειτουργίας του συστήματος υγείας
Μερικοί ενδιαφέροντες οικονομικοί δείκτες:
a. Σήμερα ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών των εταιρειών & οργανισμών ηλεκτρονικής υγείας στην Ελλάδα ανέρχεται περίπου στα 30 εκ. € τόσο για τον Δημόσιο όσο και για τον Ιδιωτικό Τομέα Υγείας.
b. Το κράτος δαπανά συνολικά για την ηλεκτρονική υγεία, σε ετήσια βάση, κοντά στα 13 εκ. €. (Δημόσια Νοσοκομεία, ΗΔΙΚΑ, ΕΟΠΥΥ κα)
c. Η δημόσια δαπάνη για φαρμακευτικά και άλλα υγειονομικά αναλώσιμα στα δημόσια νοσοκομεία ανέρχεται κοντά στα 2 δις € ενώ η συνολική δαπάνη του φαρμάκου (Νοσοκομειακό Φάρμακο, Φάρμακα ΕΟΠΥΥ, Αποζημιωμένο Φάρμακο Κοινότητας) αγγίζει στα 3,9 € δις. ΙΟΒΕ
d. Οι συνολικές δημόσιες δαπάνες υγείας ανέρχονται κοντά στα 9 € δις στο δημόσιο τομέα, ενώ η συνολική δαπάνη κοντά στα 14,5 € δις. ΕΛΣΤΑΤ
e. Η εφαρμογή Ηλεκτρονικών Φακέλων Υγείας στους παρόχους υγείας μπορεί :
i. να μειώσει την άσκοπη επανάληψη των παρακλινικών εξετάσεων τουλάχιστον κατά 6% ενώ η εφαρμογή διαδικασιών στην εκτέλεσή τους μπορεί να οδηγήσει στην μείωση των εξετάσεων κατά 20%. (αναφορά 1 σελ 11 και αναφορά 2)
ii. να μειώσει τις ημέρες νοσηλείας τουλάχιστον κατά 5% (αναφορά 1 σελ 12)
iii. να μειώσει τα λάθη στην φαρμακευτική αγωγή από 50% έως 90% (αναφορά 1 σελ 14)
Παρά του ότι η Ψηφιακή Υγεία είναι ένας πολλαπλασιαστής ισχύος (δηλ. επενδύοντας 1 ευρώ μπορούν να εξοικονομηθούν έως 7 ευρώ σε αναπτυγμένες χώρες) στην Ελλάδα επενδύεται κάθε χρόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό από τον ετήσιο Προϋπολογισμό του τομέα της Υγείας. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται περίπου στο 1,5 τις χιλίοις της δημόσιας δαπάνης υγείας, δηλαδή περίπου 10 φορές τουλάχιστον λιγότερο από όσο θα έπρεπε να είναι, βάσει πρακτικών άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με την ΕΣΠΥ, η Ψηφιακή Υγεία έχει τεράστια θετική επίδραση στην καθημερινότητα των ιατρών, των επαγγελματιών υγείας και των πολιτών και αποτελεί το βασικό εργαλείο για την πληροφόρηση του Υπουργείου Υγείας, τη χάραξη νέων στρατηγικών και την αποτελεσματική διοικητική λειτουργία των Φορέων Υγείας. Όμως, πρέπει να δοθούν κίνητρα στις επιχειρήσεις και στους οργανισμούς για να αναπτύξουν και να επενδύσουν σε νέες ψηφιακές υπηρεσίες υγείας προς όφελος όλων αλλά κυρίως των πολιτών.
