Ο Γκίντερ Γκρας έγραψε το 1982 ένα βιβλίο για τον Χαρμ και την Ντέρτε Πέτερς, ένα «υποδειγματικό ζευγάρι» που περνά το χρόνο του στις παραλίες της Ασίας αντί να κάνει και να μεγαλώσει ένα παιδί.

«Εχουν μια γάτα», γράφει ο Γκρας, «αλλά δεν έχουν παιδί». Ο τίτλος του βιβλίου ήταν: «Οι Γερμανοί εξαφανίζονται».

Η ίδια κατάσταση όμως ισχύει λίγο-πολύ και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες -απουσιάζει ωστόσο το σκηνικό με τις παραλίες της μυθοπλασίας-, με προφανείς τις οικονομικές συνέπειες. Η μείωση των πληθυσμών αποτελεί τον εφιάλτη των κρατικών συνταξιοδοτικών συστημάτων. Η σημερινή σχέση εργαζομένων – συνταξιούχων στην Ευρώπη έχει μειωθεί στο τρία προς ένα, και μέσα στα επόμενα τριάντα χρόνια αναμένεται να φτάσει το τρία προς δύο.

Στις χώρες της βόρειας και της δυτικής Ευρώπης, τα ποσοστά γονιμότητας μειώθηκαν νωρίς, τη δεκαετία του '60. Πρόσφατα σταθεροποιήθηκαν ή άρχισαν να ανεβαίνουν ξανά (ο μέσος όρος σήμερα είναι 2,1 παιδιά ανά γυναίκα). Στις χώρες του Νότου και του πρώην ανατολικού μπλοκ, πάλι, τα ποσοστά γονιμότητας άρχισαν να μειώνονται πιο πρόσφατα, πέφτοντας συχνά κάτω από το 1,3 (ο αριθμός αυτός σημαίνει ότι ο πληθυσμός υποδιπλασιάζεται κάθε 45 χρόνια).

Οταν μια γυναίκα περιμένει να κάνει οικογένεια αφού αισθανθεί ασφάλεια στην εργασία της, φτάνει να αναβάλλει τη γέννηση ενός παιδιού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που θα επιθυμούσε.

Επιπλέον, όταν μια γυναίκα αναβάλλει την πρώτη της γέννα για μετά τα 35, μερικές φορές είναι πολύ αργά για να κάνει δεύτερο παιδί, ακόμη κι αν το επιθυμεί (η μέση ηλικία για την πρώτη γέννα στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης είναι τώρα τα 30).

Οι κυβερνήσεις θα πρέπει έτσι να μειώσουν τα εμπόδια που συναντά μια νέα εργαζόμενη που θέλει να κάνει παιδιά, αλλάζοντας είτε το σύστημα φορολογίας είτε τους νόμους για την απασχόληση.