Στο δίλημμα «να έχεις ή να είσαι» η «οικονομία των εμπειριών» αντιπαραβάλλει το να κάνεις πράγματα, παρά να έχεις.
Η «οικονομία των εμπειριών» πρωτοδιατυπώθηκε το 1998 από τον αμερικανό σύμβουλο επιχειρήσεων Τζέιμς Γκίλμορ σε ένα άρθρο του στο Harvard Business Review, και στη συνέχεια έγινε τίτλος βιβλίου. Η βασική ιδέα είναι ότι βρισκόμαστε στο μέσο μιας βαθειάς οικονομικής αλλαγής. Οπως περάσαμε από την οικονομία των αγαθών στην οικονομία των υπηρεσιών, έτσι περνάμε τώρα από την οικονομία των υπηρεσιών στην οικονομία των εμπειριών.
Για να κατακτήσουν μια θέση στην αγορά, οι εταιρείες θα πρέπει πλέον να προσφέρουν όχι μόνο αγαθά και υπηρεσίες, αλλά και εμπειρίες. Ακόμη και τα ψώνια εντάσσονται πλέον στην οικονομία των εμπειριών. Τα καινούργια εμπορικά κέντρα αποτελούν προορισμούς για έξοδο ολόκληρης της οικογένειας. Μπορείς να χαζέψεις, να φας και να παρακολουθήσεις μια ταινία. Η αγορά προϊόντων είναι προαιρετική. Το καινούργιο κατάστημα Toys «R» Us στην Times Square της Νέας Υόρκης δεν πουλάει μόνο παιχνίδια: υποδέχεται τους «καλεσμένους» του με μια τεράστια ρόδα 18 μέτρων στην είσοδο και έχει διαμορφώσει δύο ορόφους του ως σπίτι της Μπάρμπι και αίθουσα δεινοσαύρων. Ο στόχος είναι να εντυπωθεί στους «καλεσμένους» η εμπειρία τους και να επιστρέψουν σύντομα.
Αντίστοιχη είναι η λογική με την οποία λειτουργούν τα Starbucks ή, σε μικρότερη κλίμακα, η αλυσίδα ποτών Innocent. Οι εταιρείες αυτές πιστεύουν πως οι καταναλωτές δεν αναζητούν κατ'ανάγκη τα φτηνότερα προϊόντα. Η εμπειρία της αγοράς παίζει κι αυτή αποφασιστικό ρόλο. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που δεν υπάρχει μαζική στροφή στις αγορές μέσω Internet.
Μερικές φορές, η πιο επιτυχημένη πλευρά της οικονομίας των εμπειριών είναι η ικανοποίηση μιας σύγχρονης κοινωνιολογικής ανάγκης. Για παράδειγμα, δαπανάμε περισσότερο χρόνο στον «τρίτο χώρο», έναν όρο που χρησιμοποιούν οι κοινωνιολόγοι για να περιγράψουν έναν τόπο που δεν είναι ούτε το σπίτι μας ούτε η δουλειά μας. Σήμερα τρώμε έξω συχνότερα. Πόσα σκαλιά έχουμε ανέβει στην περίφημη πυραμίδα αναγκών του Εϊμπρααμ Μάσλοου, στην κορυφή της οποίας βρίσκεται η «αυτο-πραγμάτωση»;
Πηγή: The Times
* Στιγμιότυπο από την ταινία «Πρόγευμα στου Τίφανυ» με την Οντρεϊ Χέμπορν.
