Των
Δρ. Γεωργίου Μπαουράκη, Διευθυντή ΜΑΙΧ,
Γεωργίου Αγγελάκη, Ερευνητής ΜΑΙΧ,
Καθηγητή Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη, Ακαδημαϊκού, Πολυτεχνείο Κρήτης – Audencia Business School, France,
Περικλή Δράκου, Ε.Δ.Ι.Π. Πανεπιστήμιο Κρήτης
Η έρευνα και ανάλυση υλοποιήθηκε από το Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης και συντονίστηκε από το τμήμα Οικονομίας & Διοίκησης του ΜΑΙΧ, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης και την Ένωση Ξενοδόχων Χανίων. Στο Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης, το οποίο λειτουργεί εδώ και μια δεκαετία, συμμετέχει επίσης το Οικονομικό Επιμελητήριο Δυτ. Κρήτης, το Επιμελητήριο Χανίων και ο Δήμος Χανίων.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο αεροδρόμιο Χανίων (Ι. Δασκαλογιάννης), κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου 2018, συγκεντρώνοντας 4250 έγκυρα ερωτηματολόγια μεταφρασμένα σε 7 γλώσσες, από ερευνητές του ΜΑΙΧ και Πολυτεχνείου Κρήτης και συγχρηματοδοτήθηκε από το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κρήτης και την Ένωση Ξενοδόχων Χανίων. Για την ομαλή διεξαγωγή της έρευνας υπάρχει συνεχής υποστήριξη από τη Fraport-Greece και το Προσωπικό του Αερολιμένα Χανίων.
Αναφορά γίνεται στις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών που έχουν δημοσιευθεί από την Fraport-Greece για το αεροδρόμιο Χανίων, καθώς και από το Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων για το έτος 2018, με σκοπό να αξιολογηθεί η τουριστική κίνηση στην Κρήτη και να συγκριθεί με την αντίστοιχη προηγούμενη περίοδο.
Σχετικά με τις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών στο αεροδρόμιο Χανίων και με βάση τα στοιχεία της Fraport-Greece για το έτος 2018, σημειώθηκαν 1.165 χιλιάδες αφίξεις, καταγράφοντας μία σημαντική αύξηση της τάξεως του 6,4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Η αύξηση αυτή παρατηρείται από όλες τις κύριες εθνικότητες που επισκέπτονται τη Δυτική Κρήτη, εκτός των Ιταλών, Σουηδών και Κυπρίων, οι οποίοι μειώνουν τις αφίξεις τους κατά 15%, 8% και 3%, αντίστοιχα. Αντίθετα, τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζουν οι Πολωνοί με 31% και Φινλανδοί με 27%, ενώ διψήφιο ποσοστό αύξησης καταγράφουν και οι Γερμανοί με 12%. Στην πρώτη θέση επί των συνολικών αφίξεων παραμένουν οι Σουηδοί παρόλο τη μείωση των αφίξεων τους, ενώ ακολουθούν σε απόσταση αναπνοής Βρετανοί, Νορβηγοί και Δανοί. Επίσης, οι μισοί αλλοδαποί τουρίστες που καταφτάνουν στο αεροδρόμιο Χανίων, προέρχονται από μη Σκανδιναβικές Χώρες, επιβεβαιώνοντας και φέτος τη συνεχή αύξηση αυτών των εθνικοτήτων, οι οποίοι καταφτάνουν στην πλειοψηφία τους με πτήσεις χαμηλού κόστους και κυρίως με την αεροπορική εταιρία Ryanair.
Επιπλέον, ένα ανησυχητικό φαινόμενο που καταγράφεται την φετινή περίοδο, είναι μετατόπιση πτήσεων από συγκεκριμένα κράτη στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου, γεγονός που υποβαθμίζει τα Χανιά σαν πύλη εισόδου.
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων από τη Fraport Greece, 2018
Γενικότερα, για το έτος 2018, αν συνυπολογίσουμε και ανάλογη αύξηση που σημείωσε το αεροδρόμιο Ηρακλείου, η Κρήτη σημείωσε μια αύξηση αφίξεων αλλοδαπών τουριστών που καταφτάνουν στην περιφέρεια με charter κατά 6,6%, η οποία είναι όμως είναι μικρότερη σε σχέση με όλα τα κύρια αεροδρόμια της χώρας και από το μέσο όρο αύξησης σε πανελλαδικό επίπεδο, όπου σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), αυξήθηκε στο 13%.
Ενθαρρυντικές είναι οι αυξήσεις που παρατηρούνται στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και κυρίως στα νησιά Λέσβου, Σάμου και Κω κατά 43%, 22% και 15%, αντίστοιχα, τα οποία είχαν πληγεί σημαντικά τα προηγούμενα χρόνια από τη μεταναστευτική/προσφυγική κρίση επηρεάζοντας αρνητικά τις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών.
ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ
Σ’ ότι αφορά την έρευνα που διεξάγετε στο αεροδρόμιο Χανίων, οι τουρίστες που προτιμάνε το αεροδρόμιο Χανίων ως τελικό προορισμό για τις διακοπές τους, είναι ηλικίας κυρίως μεταξύ 25-64 ετών, υψηλού μορφωτικού αλλά και εισοδηματικού επιπέδου μιας και ο μέσος όρος των εισοδημάτων πλησιάζει τα 60.000 ευρώ. Δύο στους τρεις τουρίστες έχουν ξανα-επισκεπτεί τη Δυτική Κρήτη, ενώ εννέα στους δέκα αλλοδαπούς τουρίστες δηλώνουν όχι μόνο ότι θα ξανα-επισκεπτούν τον τόπο μας, αλλά θα τον προτείνει ανεπιφύλακτα σε συγγενείς και φίλους.
Στη συντριπτική τους πλειοψηφία διαμένουν στις γύρω περιοχές του Πλατανιά, Αγίας Μαρίνας και των Χανίων πραγματοποιώντας κατά μέσο όρο 9 διανυκτερεύσεις, ανάλογα με την εθνικότητα, ενώ φαίνεται να υπάρχει μία προτίμηση προς ξενοδοχειακά καταλύματα 3 & 4 αστέρων. Σημαντική είναι και η αύξηση που παρατηρείται στην ενοικίαση βίλας κυρίως από τους μη Σκανδιναβούς.
Σχετικά με τη συνοδεία που καταφτάνουν οι αλλοδαποί τουρίστες, επιβεβαιώνεται ο χαρακτηρισμός της Δυτικής Κρήτης ως οικογενειακός προορισμός, αφού δύο στους τρεις προτιμούν να κάνουν διακοπές με την οικογένεια τους με ή χωρίς παιδιά. Οι οικογένειες χωρίς παιδιά διαφοροποιούνται όσον αφορά την διαμονή τους, αφού ένα μεγάλο ποσοστό προτιμά ενοικιαζόμενα δωμάτια/studios και ξοδεύουν περισσότερα από το μέσο όρο, κατ’ άτομο.
Αντίθετα, οι οικογένειες κρατών ανατολικής Ευρώπης, με χαμηλά εισοδήματα, προτιμούν το ξενοδοχείο και το all inclusive με αποτέλεσμα να δαπανούν σαφώς λιγότερα στην τοπική αγορά. Πρέπει βέβαια να αναφέρουμε ότι το εν λόγο πακέτο καταγράφει συνεχή κάμψη τα τελευταία έτη.
Σημαντικό επίσης είναι το γεγονός ότι το 10% των αλλοδαπών τουριστών, χρησιμοποίησε την υπηρεσία AirBnB για να κάνει κράτηση του ξενοδοχειακού του καταλύματος, ποσοστό ψηλότερο σε σχέση με την περυσινή περίοδο, ενώ περίπου οι μισοί από αυτούς που επιλέγουν αυτήν την υπηρεσία για να κάνουν κράτηση των καταλυμάτων τους ενδιαφέρονται για καταλύματα που βρίσκονται στο Δήμο Χανίων, ενώ σημαντικά είναι και τα ποσοστά αυτών που προτιμούν καταλύματα στις περιοχές Πλατανιά, Κισσάμου και Αγίας Μαρίνας.
Αναφορικά με τις μετακινήσεις τους, οι αλλοδαποί τουρίστες χρησιμοποιούν κυρίως τα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα με μέσο όρο χρήσης κοντά στις 7 ημέρες, ίδιο αριθμό ημερών σε σχέση με την περυσινή τουριστική περίοδο, ενώ με μεγάλη ικανοποίηση κάνουν χρήση των λεωφορείων και ταξί για τις διάφορες περιηγήσεις τους. Οι αλλοδαποί επισκέπτες από την Ανατολική Ευρώπη φαίνεται να κάνουν λιγότερο χρήση των ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων/μηχανών αλλά και ταξί, λόγω του χαμηλού εισοδήματος.
Δημοφιλέστεροι προορισμοί για τους αλλοδαπούς τουρίστες αναδεικνύονται φέτος για πρώτη φορά μετά από αρκετά έτη, τα μοναστήρια και οι εκκλησίες, καθώς οι μισοί αλλοδαποί τα επισκέπτονται, ξεπερνώντας σε επισκεψιμότητα ακόμα και την παραλία του Ελαφονησίου, η οποία παραλία παραμένει ψηλά στη λίστα, ενώ συνεχίζει να αποτελεί πρώτη επιλογή αναφορικά με τις παραλίες που προτιμούν και ακολουθούν αυτές του Μπάλου και των Φαλασσάρνων. Ένας στους τρεις επισκέπτεται μουσεία, ένας στους πέντε περίπου διασχίζει το φαράγγι της Σαμαριάς, αλλά και επισκέπτεται αρχαιολογικούς χώρους, όπως της Κνωσού και της Φαιστού, ενώ σημαντικό είναι και το ποσοστό αυτών που προτιμούν την Αρχαία Απτέρα.
Ο αλλοδαπός επισκέπτης αισθάνεται εξαιρετικά ικανοποιημένος από τις υπηρεσίες που του προσφέρουν τα τουριστικά καταλύματα, οι χώροι εστίασης, αλλά και η συμπεριφορά των ντόπιων. Έχει βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό την εικόνα του για τα μεταφορικά μέσα (λεωφορεία, ταξί), συνεχίζει όμως να νιώθει ανασφαλής για την κατάσταση του οδικού δικτύου & την οδική σήμανση, απογοητευμένος από την καθαριότητα στους δρόμους του αστικού ιστού αλλά και προβληματισμένος από την έλλειψη πάρκων.
Αναφορικά με την αγορά τοπικών αγροτικών προϊόντων, το κρασί, το ελαιόλαδο, ο φυσικός χυμός πορτοκαλιού και τα τοπικά τυριά συνεχίζουν και φέτος να προτιμώνται περισσότερο από τους αλλοδαπούς τουρίστες, ενώ τα αρωματικά & φαρμακευτικά φυτά συνεχίζουν να καταγράφουν συνεχή ανοδική τάση τα τελευταία έτη.
Εκτός από τα αεροπορικά εισιτήρια και το κόστος διαμονής, η μέση δαπάνη ανά ταξίδι, ανήλθε στα 750€, ποσό που είναι ελαφρά υψηλότερο σε σχέση με το προηγούμενο έτος, αλλά και από το μέσο όρο της Ελλάδας και αυτό γιατί στη Δυτική Κρήτη έρχονται τουρίστες πολύ υψηλού εισοδηματικού προφίλ πραγματοποιώντας και περισσότερες διανυκτερεύσεις. Την μερίδα του λέοντος στις δαπάνες καταλαμβάνουν τα χρήματα που ξοδεύονται από τους τουρίστες στα εστιατόρια και τις καφετέριες ποσά που φτάνουν και ξεπερνούν σε αρκετές περιπτώσεις και το ήμισυ των δαπανών του, στην τοπική αγορά.
