Οι περισσότεροι από εκείνους που σχολίασαν τον θάνατο του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς υποστηρίζουν ότι γλίτωσε την αναπόφευκτη καταδίκη του από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Υπάρχει όμως και μια άλλη άποψη: ότι η έξοδος από τα εγκόσμια του Μιλόσεβιτς επιτρέπει στη δικαιοσύνη να γλυτώσει μια πολύ δύσκολη στιγμή. Γιατί ο Μιλόσεβιτς ήταν πιθανό να μην καταδικαζόταν για μια σειρά από τις κατηγορίες που τον βάραιναν.
Η απόδοση ευθυνών για εγκλήματα που διαπράττονται στη διάρκεια πολέμων είναι πάντα δύσκολη. Οι περισσότεροι υπεύθυνοι μαζικών δολοφονιών διέφυγαν άλλωστε της δικαιοσύνης. Ο Ιντι Αμίν της Ουγκάντας έζησε μέχρι τέλους σε μια πολυτελή έπαυλη της Σαουδικής Αραβίας. Ο Πολ Ποτ και ο Πάπα Ντοκ πέθαναν στο κρεβάτι τους. Ο στρατηγός Φράνκο δεν έχασε ποτέ την αίγλη του στους κόλπους των δεξιών, όπως άλλωστε και ο στρατηγός Πινοσέτ.
Κατά συνέπεια, είναι πιο χρήσιμο να εξεταστούν τρόποι ώστε να εμποδίζονται άνθρωποι να σκοτώνουν παρά να παραπέμπονται σε δίκη αφού σκοτώσουν. Η Δύση κατηγορείται ότι απέτυχε να παρέμβει αποτελεσματικά τη δεκαετία του '90 για να σταματήσει την εθνοκάθαρση στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Πολλοί πιστεύουν ότι οι ηγέτες που δεν μπόρεσαν να σταματήσουν τον Μιλόσεβιτς είναι εξίσου υπεύθυνοι μ' εκείνους που τράβηξαν τη σκανδάλη.
Ακόμη και τώρα δεν έχει αποσαφηνιστεί τι πρέπει να γίνεται και ποιος πρέπει να παρεμβαίνει όταν διαπράττονται ακρότητες στο εσωτερικό μιας χώρας. Στο βιβλίο του «Τα Βαλκάνια», ο Μίσα Γκλένι κατηγορεί τη Δύση ότι ενδιαφέρεται για την περιοχή μόνο όταν χύνεται αίμα. Τα Ηνωμένα Εθνη ή το ΝΑΤΟ μπορεί να πειστούν να στείλουν στρατεύματα όταν γίνονται σφαγές, στερούνται όμως του απαραίτητου μηχανισμού για να εξασφαλίσουν μια ειρηνική επόμενη ημέρα.
Η στάση του Λονδίνου απέναντι σε όσα συνέβαιναν στη Γιουγκοσλαβία είναι χαρακτηριστική. «Κύριε πρωθυπουργέ, το πρώτο που πρέπει να ξέρετε γι' αυτούς τους ανθρώπους είναι ότι τους αρέσει να κόβει ο ένας το κεφάλι του άλλου», έλεγε στον τότε πρωθυπουργό Τζον Μέιτζορ ο τότε πρεσβευτής της χώρας στο Βελιγράδι Σερ Πίτερ Χολ. Ο Μάλκολμ Ρίφκιντ, που θα αναλάμβανε αργότερα το υπουργείο Εξωτερικών, έλεγε ότι μοναδικό κριτήριο της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής έπρεπε να είναι τα βρετανικά συμφέροντα. Ανθρώπινα δικαιώματα; Ποια ανθρώπινα δικαιώματα;
Ο Μιλόσεβιτς είπε στη δίκη του ότι ο τότε βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντάγκλας Χερντ του είχε δώσει πράσινο φως να σκοτώνει - και επί της ουσίας είχε δίκιο.
Πηγές: The Guardian, The Independent
