Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Ο Μάριο Ντράγκι σπανίως φοβάται να εκφράσει τολμηρές θέσεις όταν πρόκειται για το μέλλον της Ευρώπης. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας υποστηρίζει θερμά ότι η Ευρωζώνη χρειάζεται μια ένωση κεφαλαιαγορών, την τραπεζική ένωση και να κινηθεί προς την κατεύθυνση του ενιαίου προϋπολογισμού. Μόνο που οι ηγέτες των χωρών-μελών εμφανίζονται απρόθυμοι να τολμήσουν τέτοια βήματα.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο «αιρετικός» Ντράγκι -όπως χαρακτηρίζεται από αρθρογράφο του Bloomberg- τάραξε και πάλι τα νερά, όταν τάχθηκε υπέρ των πανευρωπαϊκών θεσμών, όπως η ΕΚΤ. Όμως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εμφανίζονται ολοένα και πιο επιφυλακτικές στο να ενισχύσουν τις δικαιοδοσίες των ευρωπαϊκών θεσμών, προτιμώντας τη λήψη αποφάσεων λειτουργώντας ως ομάδα μεμονωμένων χωρών.
Από την εποχή της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανακτούσε ολοένα και μεγαλύτερη εξουσία σε βάρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το βασικό επιχείρημα κατά των θεσμών είναι ότι, σε μια εποχή που βρίσκεται σε άνοδο ο λαϊκισμός, θα ήταν ανόητο για τις κυβερνήσεις να εκχωρήσουν μεγαλύτερη κυριαρχία σε ένα ευρωπαϊκό όργανο. Είναι πολύ καλύτερο για τους εκλεγμένους ηγέτες να επιλέγουν την οδό του συμβιβασμού. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτές οι δεσμεύσεις σπανίως τηρούνται. Από τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωζώνης μέχρι το πλαίσιο που διέπει την κατανομή προσφύγων, είναι πλήθος τα παραδείγματα που δείχνουν ότι οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. αθετούν συλλογικές αποφάσεις. Οι πολιτικοί κατηγορούν τις προηγούμενες κυβερνήσεις για συμφωνίες που οι ίδιοι κρίνουν ασύμφορες. Σε άλλες περιπτώσεις, οι συμβιβασμοί είναι τόσο ασαφείς, που μπορεί ο καθένας να δώσει τη δική του ερμηνεία. Εξάλλου, είναι μάταιο να προσποιηθεί κανείς ότι δεν μετράει το μέγεθος, ότι όλες οι χώρες έχουν ισότιμη θέση στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Μπορεί ο Ντράγκι να ισχυρίζεται ότι οργανισμοί όπως η ΕΚΤ είναι δημοκρατικοί, καθώς λογοδοτούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όταν όμως πηγαίνει στις Βρυξέλλες ή στο Στρασβούργο για να απαντήσει στις ερωτήσεις των ευρωβουλευτών, πολλοί Ευρωπαίοι ψηφοφόροι αισθάνονται ότι δεν συμμερίζεται τις ανησυχίες τους.
Οι πολίτες της Ευρώπης δεν αρκούνται πλέον σε ρηχούς, χωρίς αντίκρισμα συμβιβασμούς. Αυτό που χρειάζονται είναι μια Ευρώπη με όργανα και θεσμούς που εξυπηρετούν τα συμφέροντα και τις ανάγκες τους και όχι γραφειοκράτες απομονωμένους στα κέντρα των Βρυξελλών ή της Φραγκφούρτης. Το φιλόδοξο όραμα του Ντράγκι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Μόνο που στα τέλη Οκτωβρίου αποχωρεί από το τιμόνι της ΕΚΤ, αφήνοντας ακόμη ένα κενό ηγεσίας σε μια εποχή που η Ευρώπη χρειάζεται ικανούς ηγέτες περισσότερο από ποτέ.
