Νέους κανόνες που μετατρέπουν εξελιγμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας σε στάνταρ εξοπλισμό για τα οχήματα που πωλούνται στην ευρωπαϊκή αγορά ενέκριναν την Πέμπτη οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς, σε μια προσπάθεια μείωσης των θανάτων και τραυματισμών στους ευρωπαϊκούς δρόμους.

Η νομοθετική αυτή πρόταση προσαρμόζει τους υπάρχοντες κανόνες στις νέες παραμέτρους οδικής συμπεριφοράς, όπως αυτές διαμορφώνονται από κοινωνικές τάσεις (π.χ. η αύξηση των ποδηλατών και των πεζών, η γήρανση του πληθυσμού) και τεχνολογικές εξελίξεις.

Πιο αναλυτικά, τα εξελιγμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας που θα είναι υποχρεωτικά εγκατεστημένα σε όλα τα οχήματα είναι:

• η «έξυπνη» υποβοήθηση ταχύτητας
• η διευκόλυνση (μέσω τυποποιημένων συστημάτων αλληλεπίδρασης) της εγκατάστασης μηχανισμών διαθέσιμων στο εμπόριο για την παρεμπόδιση της οδήγησης υπό την επήρεια οινοπνεύματος
• τα συστήματα παρακολούθησης υπνηλίας και προσοχής του οδηγού/αναγνώρισης της διάσπασης της προσοχής
• τα σήματα επείγουσας στάθμευσης
• οι ανιχνευτές οπισθοπορίας
• τα συστήματα καταγραφής δεδομένων ατυχήματος (τα οποία προστέθηκαν από τους ευρωβουλευτές, καθώς η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προέβλεπε τη χρήση τους μόνο σε επιβατικά αυτοκίνητα και ημιφορτηγά)

Θα είναι επίσης υποχρεωτική η χρήση εξελιγμένων συστημάτων πέδησης έκτακτης ανάγκης και προειδοποίησης απόκλισης στα επιβατικά και τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα, τα οποία χρησιμοποιούνται ήδη στα φορτηγά και τα λεωφορεία υπό τον υφιστάμενο Κανονισμό για τη Γενική Ασφάλεια των Οχημάτων.

Η προτεινόμενη νομοθεσία επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής των υφιστάμενων υποχρεώσεων για τη χρήση συστημάτων καταγραφής πίεσης των ελαστικών από τα επιβατικά οχήματα σε όλες τις κατηγορίες οχημάτων. Τα ημιφορτηγά και τα αυτοκίνητα τύπου «SUV» θα πάψουν να εξαιρούνται από τις υποχρεώσεις για σειρά χαρακτηριστικών ασφαλείας που μέχρι τώρα ήταν υποχρεωτικά μόνο για τα συνηθισμένα επιβατικά οχήματα.

Οι ευρωβουλευτές άλλαξαν το κείμενο της πρότασης για να διασφαλίσουν ότι τα συστήματα καταγραφής δεδομένων για τα ατυχήματα θα λειτουργούν σε «συστήματα κλειστού βρόχου» τα οποία θα επεγγράφουν («overwrite») δεδομένα και τα οποία δε θα επιτρέπουν την ταυτοποίηση του οδηγού ή του οχήματος μέσω ανωνυμοποίησης.

Ειδικές προδιαγραφές για φορτηγά-λεωφορεία

Τα φορτηγά και τα λεωφορεία θα πρέπει να σχεδιάζονται και να κατασκευάζονται με τρόπο που θα καθιστά άμεσα ορατούς στον οδηγό τους ευάλωτους χρήστες των δρόμων, όπως πχ ποδηλάτες και πεζούς. Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, «αυτές οι προδιαγραφές θα εξαλείψουν τα "τυφλά σημεία" μπροστά από τον οδηγό, ενώ θα τα μειώσουν σημαντικά όσον αφορά και τα πλευρικά παράθυρα». Τα χαρακτηριστικά των διαφορετικών τύπων οχημάτων θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά περίσταση, σημείωσαν.

Για τα οχήματα υδρογόνου, οι νέοι κανόνες αφορούν κυρίως την ποιότητα των υλικών και ανταλλακτικών που χρησιμοποιούνται, καθώς και για τις δοκιμαστικές διαδικασίες.

Αυτοματοποιημένα οχήματα

Τα προτεινόμενα μέτρα προλειαίνουν το έδαφος και για τα αυτοματοποιημένα οχήματα (στα οποία η παρέμβαση του οδηγού θα συνεχίσει να χρειάζεται) και τα πλήρως αυτοματοποιημένα οχήματα (χωρίς ανθρώπινη εποπτεία). Με την υποχρεωτική χρήση εξελιγμένων χαρακτηριστικών ασφαλείας θα μπορέσουν οι οδηγοί να συνηθίσουν σταδιακά τις νέες τεχνολογίες, ενώ θα ενισχυθεί η εμπιστοσύνη του κοινού, καθώς και η αποδοχή της μετάβασης προς την αυτόνομη οδήγηση.

Σε δήλωσή της, η εισηγήτρια Róża Thun (ΕΛΚ, Πολωνία) επισήμανε ότι «η ασφάλεια στον δρόμο, ειδικά των πιο ευάλωτων ομάδων, είναι η προτεραιότητά μας. Οι νέοι κανόνες αφορούν κυριολεκτικά θέματα ζωής και θανάτου. Επικεντρώσαμε τις προσπάθειές μας στο να σώσουμε ζωές και να μειώσουμε τους τραυματισμούς. Ο πρόσθετος υποχρεωτικός εξοπλισμός για αυτοκίνητα, φορτηγά και λεωφορεία θα σώσει ανθρώπινες ζωές. Είμαι πολύ περήφανη για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: παρά τις διαφορές μας, οι ευρωβουλευτές στήριξαν τις φιλόδοξες αυτές προτάσεις».

Επόμενα βήματα

Η τροποποιημένη πρόταση υιοθετήθηκε από την επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με 33 ψήφους, έναντι δύο και χωρίς αποχές. Η εντολή για την έναρξη διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο, η οποία στηρίχθηκε με 31 ψήφους έναντι τριών και χωρίς αποχές, αναμένεται να εγκριθεί στην ολομέλεια του ΕΚ στις 11-14 Μαρτίου.

Οι ημερομηνίες για τους νέους κανόνες σχετικά με χαρακτηριστικά ασφαλείας καθορίζονται στο παράρτημα ΙΙ της προτεινόμενης νομοθεσίας, το οποίο επίσης τροποποιήθηκε από τους ευρωβουλευτές για την επίσπευσης της εφαρμογής τους.

Όταν εγκριθεί, η νέα νομοθεσία θα αντικαταστήσει τον Κανονισμό για τη Γενική Ασφάλεια των Οχημάτων, τον Κανονισμό για τη Γενική Ασφάλεια και την Προστασία των Πεζών και τον Κανονισμό Υδρογονοκίνητων Μηχανοκίνητων Οχημάτων.