Η πρόληψη στην υγεία αυξάνει το προσδόκιμο ζωής

Πέμπτη, 21 Φεβρουαρίου 2019 12:24
SHUTTERSTOCK

Η αντιμετώπιση των αιτιολογικών παραγόντων που καθορίζουν τα επίπεδα και την πορεία της υγείας μας, όπως είναι το κάπνισμα, η διατροφή, η σωματική άσκηση, η παχυσαρκία και το στρες, αποτελεί την Πρωτογενή Πρόληψη, ενώ ο προληπτικός έλεγχος με τις ιατρικές εξετάσεις αποτελεί τη Δευτερογενή Πρόληψη. 

A- A A+

Της Ανθής Αγγελοπούλου

Απογοητευτικά είναι τα στοιχεία για την πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη υγείας, καθώς και το προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων τα τελευταία χρόνια, όπως τα κατέγραψε στην ομιλία του με θέμα «Πρόληψη & Προληπτικές Εξετάσεις, η Διεθνής Εμπειρία και η Ελληνική Πραγματικότητα» στο Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, ο καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου κ. Γιάννης Τούντας.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, η αντιμετώπιση των αιτιολογικών παραγόντων που καθορίζουν τα επίπεδα και την πορεία της υγείας μας, όπως είναι το κάπνισμα, η διατροφή, η σωματική άσκηση, η παχυσαρκία και το στρες, αποτελεί την Πρωτογενή Πρόληψη, ενώ ο προληπτικός έλεγχος με τις ιατρικές εξετάσεις αποτελεί τη Δευτερογενή Πρόληψη. 

Η δευτερογενής πρόληψη είναι καθοριστική για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση παθολογικών ευρημάτων, όμως συνέστησε να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στον τρόπο ζωής του πληθυσμού προκειμένου να ελεχθούν οι αιτιολογικοί παράγοντες και να αποφευχθούν οι πρόωροι θάνατοι.

Σύμφωνα με τα στοιχεία είναι πολύ χαμηλά τα ποσοστά διενέργειας των βασικών προληπτικών εξετάσεων στη χώρα μας, με μεγάλες διαφορές και μεταξύ κοινωνικο-οικονομικών τάξεων. Το 60% των γυναικών ηλικίας 21-69 ετών έχουν κάνει Τεστ ΠΑΠ τα 3 τελευταία χρόνια, όταν το ποσοστό αυτό θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 90%. 

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στην εξέταση κοπράνων για ανίχνευση αιμορραγίας του πεπτικού (SOBT), εξέταση η οποία συμβάλλει στη διάγνωση του καρκίνου παχέος εντέρου, νόσου που αν και εμφανίζει υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, εν τούτοις μπορεί να προληφθεί.

Στην συγκεκριμένη εξέταση έχει υποβληθεί τα τελευταία 3 χρόνια μόνο το 8,3% των γυναικών ηλικίας 50-69 ετών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους άντρες ήταν 10,9%. 

Για πληρέστερο έλεγχο, συνιστάται να γίνεται επίσης μέτρηση αρτηριακής πίεσης, χοληστερίνης και σακχάρου και καρδιογράφημα, κυρίως για τις ηλικίες άνω των 50 ετών.

Ενδεικτικά, όπως είπε, βάσει των Πρωτοκόλλων για τον περιοδικό προσυμπτωματικό έλεγχο, η προτεινόμενη συχνότητα για επανάληψη των παρακάτων εξετάσεων είναι:

•    βασικός εργαστηριακός έλεγχος και εξέταση για αρτηριακή πίεση ανά τριετία και ανά διετία  για τις ηλικίες κάτω των 50 ετών
•    κολονοσκόπηση ανά δεκαετία για τις ηλικίες άνω των 50 ετών
•    οστική πυκνότητα ανά διετία για τις ηλικίες άνω των 50 ετών
•    εξέταση PSA ανά τριετία για τους άντρες άνω των 50 ετών
•    τεστ ΠΑΠ και γυναικολογική εξέταση ανά διετία για τις γυναίκες 21-70 ετών
•    μαστογραφία ανά διετία για τις γυναίκες 40-75 ετών

Φυσικά, οι οδηγίες διαφοροποιούνται σημαντικά στην περίπτωση που η πρώτη φάση των εξετάσεων αναδείξει παθολογικά ευρήματα.

Μείωση του προσδόκιμου ζωής στην Ελλάδα

Όπως ανέφερε ο κ. Τούντας, από το 1990-2015 η Ελλάδα κατάφερε να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής  από τα 77,2 χρόνια στα 81,1. Παρόλα αυτά, η θέση της χώρας μας στην κατάταξη των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών έπεσε από την 3η στην 12η, αποδεικνύοντας ότι υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο βελτίωσης στις συνθήκες ζωής των Ελλήνων, αλλά και στις πολιτικές υγείας. 

Ο κύριος Τούντας ανέφερε επίσης ότι σύμφωνα με τρέχουσες έρευνες του (2019), η Ελλάδα πλέον κατατάσσεται ακόμα πιο χαμηλά, στην 18η θέση!

Εξήγησε μάλιστα ότι η αρχική υψηλή κατάταξη της χώρας οφειλόταν κυρίως στη Μεσογειακή διατροφή στο εύκρατο μεσογειακό κλίμα, στο μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που κατοικούσε εκτός αστικών περιοχών, στην ενασχόλησή του με επαγγέλματα της υπαίθρου, καθώς και στη διατήρηση ισχυρών κοινωνικών δεσμών και θεσμών, που επηρεάζουν όχι μόνο την κοινωνική ευεξία αλλά και τη σωματική υγεία και θνησιμότητα. Η μεγαλύτερη αύξηση του προσδόκιμου ζωής που εμφάνισαν οι υπόλοιπες χώρες δεν οφείλεται μόνο στα βελτιωμένα συστήματα υγείας, αλλά κυρίως στην έμφαση που δόθηκε στους λοιπούς θετικούς παράγοντες, όπως είναι αφ’ενός η στροφή στην υγιεινή ζωή που βασίζεται σε σωστή διατροφή, σωματική άσκηση και  μείωση του καπνίσματος και αφ’ετέρου στη θέσπιση ισχυρής πολιτικής για την πρόληψη και την κοινωνική αλληλεγγύη.

Ο κύριος Τούντας υπογράμμισε το γεγονός ότι σύμφωνα με έρευνες και ειδικές μετρήσεις δεικτών ισορροπημένης διατροφής, έχει καταγραφεί ότι οι Έλληνες δεν ακολουθούν συστηματικά τις οδηγίες της Μεσογειακής διατροφής, ενώ σε μεγάλο ποσοστό (40%) δεν ασκούνται. Ανησυχητικά είναι επίσης και τα στοιχεία της έρευνας Hellas Health VI (2015) που δείχνουν ότι μόνο το 41% του ενήλικου πληθυσμού της χώρας μας έχει κανονικό βάρος, δηλαδή Δείκτη Μάζας Σώματος μικρότερο από 25 [ΔΜΣ = βάρος (kg)/ύψος2 (m2)].

Σύμφωνα με στοιχεία του 2014, βασικές αιτίες θανάτου στην Ελλάδα είναι:

  • τα νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος (40,3%), 
  • τα νεοπλάσματα (25,6%) και τα νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος (10,8%)

Ενώ, οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες για θάνατο στη χώρα μας είναι:

  • η υπέρταση (25%), 
  • το κάπνισμα (19,3%), 
  • η υψηλή χοληστερόλη (11,6%), 
  • η παχυσαρκία (8,3%), 
  • η ελλειπής σωματική άσκηση (5%) κ.α., 

Ο κ. Τούντας τόνισε κλείνοντας, ότι είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητό από τον πληθυσμό ότι το 75% των παραγόντων που οδηγούν σε πρόωρο θάνατο μπορούν να ελεγχθούν και να αντιμετωπιστούν σε σημαντικό βαθμό μέσω της πρόληψης.

Προτεινόμενα για εσάς



Δημοφιλή