Από την έντυπη έκδοση
Του Δημήτρη Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]
Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τους 2.000 Αμερικανούς στρατιώτες από τη Συρία και να εγκαταλείψει την πολύπαθη χώρα στις… φροντίδες της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Ιράν μοιάζει, για τους ορθολογικά σκεπτόμενους χειριστές των διεθνών υποθέσεων, ακατανόητη. Το προηγούμενο της προεδρίας Ομπάμα -η δραματική συρρίκνωση της αμερικανικής παρουσίας στο Ιράκ οδήγησε στην ανάδυση του ISIS- ήταν ένα ισχυρό επιχείρημα, το οποίο ο Τραμπ, εμπιστευόμενος το… ένστικτό του, αγνόησε, οδηγώντας τον υπουργό Άμυνας Τζέιμς Μάτις στην παραίτηση.
Οι πιο προσεκτικοί παρατηρητές των κινήσεων Τραμπ, το διάστημα που ασκεί τα προεδρικά καθήκοντά του, περιορίστηκαν να επισημάνουν ότι πρόκειται για τον τελευταίο κρίκο σε μια αλυσίδα παρόμοιων αποφάσεων, που όλες τους αμφισβητούν και αναιρούν την παγκόσμια τάξη την οποία εμπνεύστηκε ο Χάρι Τρούμαν, 70 χρόνια πριν, την επομένη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ακόμη χειρότερα, ακαδημαϊκοί κύκλοι στις ΗΠΑ δεν διστάζουν να αποφανθούν πως «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Τραμπ αποτελεί σημαντική απειλή για την υγεία τόσο της αμερικανικής δημοκρατίας όσο και του διεθνούς συστήματος. Και υπάρχει ένας μη αμελητέος κίνδυνος ότι θα μπορούσε να τραβήξει τον κόσμο σε έναν παραλυτικό εμπορικό πόλεμο ή ακόμη και έναν πυρηνικό πόλεμο».
Σε αυτούς τους 23 μήνες της προεδρίας του, ο Ντόναλντ Τραμπ πρόλαβε και απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία Trans-Pacific Pattnership, τη Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή, τη Συμφωνία 5+1 με το Ιράν, για τις πυρηνικές φιλοδοξίες του, την UNESCO, ενώ δεν έχει κανένα δισταγμό να αμφισβητήσει τη σημασία του ΟΗΕ και του ΝΑΤΟ, προσβάλλοντας ανοικτά πιστούς συμμάχους της χώρας του και δείχνοντας μια επιλεκτική προτίμηση για αυταρχικούς ηγέτες, όπως οι Πούτιν και Ερντογάν, ακόμη και γι’ αυτόν τον Κορεάτη δικτάτορα, τον Κιμ Γιονγκ Ουν είχε έναν καλό λόγο. Στο ίδιο αυτό διάστημα, ο πρόεδρος που διακηρύσσει ότι εμπιστεύεται το ένστικτό του για να αποφασίζει, έχει απολύσει έναν υπουργό Εξωτερικών, Ρεξ Τίλερσον, έναν σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, Χ.Ρ. Μακμάστερ, δύο προσωπάρχες του Λ. Οίκου, Ράινς Πρίμπους και Τζον Κέλι, ενώ εξώθησε σε παραίτηση τον υπουργό Άμυνας Τζέιμς Μάτις.
Οι εθνικιστικές και μερκαντιλιστικές αντιλήψεις του δυναμιτίζουν τη διεθνιστική παράδοση του Ουίλσον, που ακολούθησαν πιστά επί έναν ακριβώς αιώνα όλοι οι πρόεδροι των ΗΠΑ, δίχως, ωστόσο, να προσεγγίζει τις αντιλήψεις του Θιοντόρ Ρούσβελτ. Ο ιδιότυπος απομονωτισμός του συνθήματος «Πρώτα η Αμερική» οδηγεί τις ΗΠΑ του Τραμπ στην παραίτηση από την παγκόσμια ηγεσία. Και μπορεί «ο κόσμος που έφτιαξε η Αμερική να μην ήταν ποτέ τέλειος», αλλά ο ρόλος των ΗΠΑ, ως «υπερπόντιου εξισορροπητή» είναι αναγκαίος και αναντικατάστατος όσο οι σύμμαχοί τους -Ευρωπαίοι, Καναδοί, Ιάπωνες- δεν αναλαμβάνουν το βάρος της ευθύνης που τους αναλογεί για τη ρύθμιση των παγκόσμιων υποθέσεων.
