Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Ίσως η πρόσφατη πτώση των μετοχών να αποτελεί την αρχή μίας σειράς από πολλές αιφνιδιαστικές ρευστοποιήσεις που μπορεί να αποσταθεροποιήσουν τις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές το επόμενο διάστημα, καθώς οι επενδυτές αναπροσαρμόζονται στις νέες επιτοκιακές συνθήκες και στην απειλή οικονομικής επιβράδυνσης.
Αυτή είναι η προειδοποίηση της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS), που έρχεται να προστεθεί στις πολλαπλές φωνές από κεντρικούς τραπεζίτες, επενδυτικούς οίκους και αναλυτές που βλέπουν να πυκνώνουν τα σύννεφα πάνω από την παγκόσμια οικονομία.
Η ΒIS θεωρεί ότι δεν πρέπει να δούμε ως μεμονωμένο γεγονός τις εντάσεις στις αγορές. Το φετινό έτος ήταν ιδιαίτερα ασταθές, με μεγάλη πτώση τόσο των ευρωπαϊκών όσο και των ασιατικών μετοχών, ακόμη και οι αμερικανικές μπήκαν σε πτωτική αγορά για το 2018, έπειτα από ευφορία 10 ετών. Το τελευταίο τρίμηνο χαρακτηρίστηκε από έντονες ανησυχίες για την παγκόσμια και ειδικότερα την αμερικανική οικονομία, λέει η BIS στην τελευταία τριμηνιαία έκθεσή της, καθώς κλιμακώθηκε ο εμπορικός πόλεμος και οι κεντρικές τράπεζες αποσύρουν τα άνευ προηγουμένου μέτρα στήριξης που έθεσαν σε ισχύ αμέσως μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση.
Μεταξύ των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, η BIS επισημαίνει την πιθανότητα κλιμάκωσης του πληθωρισμού, τη συσσώρευση χαμηλότερης αξιολόγησης αμερικανικού εταιρικού χρέους και την εξασθένηση του τραπεζικού συστήματος της Ευρώπης.
Δεν δίνει, ωστόσο, τόσο μεγάλη έμφαση στην αποκαλούμενη αντιστροφή της καμπύλης των αμερικανικών αποδόσεων, στο γεγονός δηλ. ότι οι αποδόσεις των βραχυπρόθεσμων αποδόσεων ξεπέρασαν τις αποδόσεις των μεσοπρόθεσμων. Παραδοσιακά, η αντιστροφή αυτή θεωρείται προάγγελος ύφεσης, όμως η BIS εκτιμά ότι η μελέτη των κύκλων στις χρηματοοικονομικές αγορές προσφέρει πιο εμπεριστατωμένες ενδείξεις για τον κίνδυνο ύφεσης.
Ακόμη έναν κίνδυνο που επικαλείται η BIS είναι πιθανές ελλείψεις σε ό,τι αφορά τη διαθεσιμότητα σε δολάρια, λόγω των σταθερών επιτοκιακών αυξήσεων στις ΗΠΑ.
Η προσπάθεια δε του χρηματοπιστωτικού τομέα να αυξήσει τη χρηματοδότηση σε δολάρια εκτός των ΗΠΑ θα μπορούσε να μεταδώσει τον κίνδυνο. Μελέτη της BIS δείχνει ότι το χρέος σε δολάριο στους ισολογισμούς των τραπεζών εκτός ΗΠΑ ανερχόταν στα 12,8 τρισ. δολάρια στα τέλη Ιουνίου του 2018, ποσό αυξημένο 20% από τα τέλη του 2009.
Οι τράπεζες από αναπτυσσόμενες χώρες εκπροσωπούν τώρα περισσότερο από 12% του παγκόσμιου διασυνοριακού δανεισμού, ποσοστό αυξημένο 3% από τα μέσα του 2008, καθώς αυξάνουν ολοένα και περισσότερο τις χορηγήσεις δανείων σε επιχειρήσεις αναδυόμενων αγορών.
