Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Αναγκαίο κακό. Κάπως έτσι περιέγραψε τα υπερπλεονάσματα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στη Νέα Υόρκη. Το κακό το έχουν επισημάνει πολλοί. Είναι όμως όντως αναγκαίο; Ο υπουργός σημείωσε πως προσδίδουν αξιοπιστία, στέλνουν το μήνυμα ότι η Αθήνα θέτει στόχους και τους εκπληρώνει.
Αυτό είναι πράγματι το μήνυμα που πρέπει να στείλουμε σε πιστωτές (για να πάρουμε τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και την επιστροφή κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που έχουν ΕΚΤ και κεντρικές τράπεζες) και σε αγορές (για να βγούμε πριν να είναι πολύ αργά να δανειστούμε με βιώσιμο επιτόκιο). Αν όμως προσπαθούμε να το στείλουμε με το υπερπλεόνασμα, τότε δεν διαλέξαμε «σπουδαία στρατηγική», όπως είπε και ο κ. Τσακαλώτος. Αγορές και πιστωτές ζητούν πράγματι δημοσιονομική πειθαρχία - ορισμένες φορές εμμονικά ή και με τιμωρητική διάθεση, δεν το αμφισβητεί κανείς. Κανείς, ωστόσο, δεν απαιτεί υπεραπόδοση σε στόχους που ήδη χαρακτηρίζονται υπερβολικοί από μεγάλη μερίδα οικονομολόγων και επενδυτών. Κανείς δεν σου ζητά να δημιουργήσεις συνθήκες ασφυξίας στην οικονομία, για να μπορείς να πεις ότι στο πρώτο δεκάμηνο του έτους το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν διπλάσιο του στόχου.
Οι μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι, που εν πολλοίς αντανακλούν τις διαθέσεις των επενδυτών σε όλες τις εκθέσεις μετά την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα, προσδιορίζουν ως τα μεγάλα αγκάθια την υποτονική -για τα δεδομένα μιας χώρας που βίωσε βίαιη ύφεση επί οκτώ χρόνια- ανάπτυξη και τα «κόκκινα» δάνεια, που δεν επιτρέπουν στις τράπεζες να ανοίξουν τις στρόφιγγες στον ιδιωτικό τομέα. Δεν έχουν καμία ανησυχία για τα δημοσιονομικά. Ανησυχούν μήπως το έντονο προεκλογικό άρωμα ανακόψει τις μεταρρυθμίσεις και δεν βλέπουν αυτά που περίμεναν στις ιδιωτικοποιήσεις.
Η Ελλάδα υπερβαίνει για τρίτη διαδοχική χρονιά τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα. Το παραδέχονται όλοι, αλλά αυτό το μήνυμα ούτε ενθουσιάζει ούτε προσθέτει αξιοπιστία, είτε το ακροατήριο είναι οι επενδυτές είτε είναι τα νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που σηκώνουν την υπεραπόδοση στους δικούς τους ώμους.
Δεν ξέρουμε τι ακριβώς θα ήθελε να πει σε αυτό το ακροατήριο έτερος υπουργός της κυβέρνησης, που έσπευσε να διαμηνύσει στον Μακρόν ότι «τα 100 ευρώ δεν φτάνουν» και να σχολιάσει για τη ζημιά που πράγματι κάνουν στη νομισματική ένωση τα «τερατώδη πλεονάσματα» της Γερμανίας. Το ότι οι δύο δηλώσεις έγιναν την ίδια ημέρα, το λες πάντως και πλεόνασμα ειρωνείας.
