Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Όταν εστιάζει κανείς υπερβολικά στο σύμπτωμα, απομακρύνεται από την αιτία και άρα από τη θεραπεία της ασθένειας. Ενίοτε, το συνειδητοποιεί όταν είναι αργά.
Η δημόσια συζήτηση, όπως την καθοδηγεί η κυβέρνηση, αναλώνεται σχεδόν αποκλειστικά στη «λογιστική» διάσωση των εισοδημάτων, με χαρακτηριστική επιμονή στο οικονομικό μοντέλο που κυριάρχησε στη μεταπολίτευση.
Ενδεικτικό είναι το αφήγημα που συνοδεύει τη δρομολογούμενη ακύρωση της προνομοθετημένης περικοπής στις συντάξεις. «Οι παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό δεν είναι αναγκαίες. Οι συνταξιούχοι στην Ελλάδα έχουν υποφέρει. Οι συντάξεις είναι χαμηλές». Τελεία.
Καμία αντίρρηση. Θα περίμενε όμως κανείς έστω μία θέση που να υποδηλώνει προβληματισμό για το κοντινό μέλλον. Στην Ελλάδα της στασιμότητας μετά την κρίση (1,4 εργαζόμενος συντηρεί 1 συνταξιούχο) το προσδόκιμο ζωής καλπάζει (στα 86 χρόνια τις επόμενες 10ετίες), οι γεννήσεις μειώνονται (1,3 ανά ζευγάρι) και οι νέοι φεύγουν (500.000 στα χρόνια της κρίσης). Οι απασχολούμενοι αυξάνονται μόνο στον βαθμό που διασφαλίζουν μερική απασχόληση κατά βάση στον τουρισμό (σχεδόν 1 στις 2 νέες θέσεις εργασίας) και οι μισθοί μειώνονται (-3,5% το 2017, καθοδική τάση και το 2018).
Όμως ο κόσμος δεν περιμένει την Ελλάδα να αντιμετωπίσει τις παθογένειες δεκαετιών. Οι εξελίξεις τρέχουν, οι προκλήσεις αλλάζουν.
Τις μέρες που η χώρα κοίταζε πίσω, στην προσωπική διαφορά των παλιών συνταξιούχων, το Eurogroup κοίταζε μπροστά. Ζήτησε από τον νομπελίστα Χριστόφορο Πισσαρίδη να παρουσιάσει τις προτάσεις του για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωζώνη θα αντιδράσει στον αντίκτυπο του αυτοματισμού στις αγορές εργασίας. Πολυτέλεια, θα πει κανείς, για μια χώρα όπως η Ελλάδα. Όσο πολυτέλεια είναι να σκέφτεσαι ότι υπάρχει και αύριο.
Ο επιφανής οικονομολόγος έθεσε τρία ερωτήματα στους ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης:
*Ποια είναι τα εμπόδια για την ανακατανομή της εργασίας στη χώρα σας; Μπορείτε να εντοπίσετε και να μοιραστείτε οποιαδήποτε βέλτιστη πρακτική ενίσχυσης της κατανεμητικής αποδοτικότητας στην οικονομία σας;
* Έχει λάβει η χώρα σας προσφάτως μέτρα για να διασφαλίσει ότι τα ενεργά προγράμματα της αγοράς εργασίας και τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας θα είναι σε θέση να βοηθήσουν τη μετάβαση των εργαζομένων σε νέες θέσεις εργασίας σε βιομηχανίες υπηρεσιών που δεν μπορούν να αυτοματοποιηθούν;
* Σε ποιον βαθμό θεωρείτε ότι τα εκπαιδευτικά σας συστήματα είναι κατάλληλα ώστε να προετοιμάσουν το εργατικό δυναμικό σας για τις νέες προκλήσεις στις αγορές εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της διά βίου μάθησης και της επανακατάρτισης;
Κάλεσε δηλαδή τις χώρες του ευρώ να διερωτηθούν ποιο είναι το μέλλον της εργασίας και ποια είναι η δική τους θέση στον διεθνή καταμερισμό της. Θα ήταν μάλλον αποκαρδιωτικό να ακούσει κανείς τις απαντήσεις μιας κυβέρνησης που εξαντλεί το όραμα και τη φαντασία της στην προσωρινή διατήρηση των συντάξιμων αποδοχών και στην αναδρομική αύξηση των προσλήψεων στο Δημόσιο.
