Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Η Τερέζα Μέι θα δώσει αυτή την εβδομάδα κρίσιμη μάχη απέναντι στους σκληρούςBrexiteers, αλλά και σε όσους προ δημοψηφίσματος είχαν στηρίξει την παραμονή, για να σώσει τη συμφωνία της με τις Βρυξέλλες και το προσωπικό της μέλλον. Οι 27 παρακολουθούν άλλοι με αγωνία και άλλοι με (κρυφή) ικανοποίηση τις βρετανικές εξελίξεις, που θα είναι ραγδαίες εάν συγκεντρωθεί ο μαγικός αριθμό των 48 υπογραφών για την πρόταση μομφής. Όλοι πάντως αντιλαμβάνονται πως τα όσα γίνουν στο Νησί θα επηρεάσουν και την ηπειρωτική Ευρώπη.
Η συμφωνία διατηρεί τους τελωνειακούς δεσμούς και δένει τη Βρετανία στο ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο, προσωρινά τουλάχιστον, αλλά και αποτρέπει δύο αρνητικές εξελίξεις, την απομόνωση και το χάος. Δεν ικανοποιεί κανέναν όμως στο κόμμα της. Η περίπτωση των δύο Τζόνσον είναι ενδεικτική των αισθημάτων, που επικρατούν. Ο Τζο Τζόνσον, που ήταν στο στρατόπεδο του Remain το 2016, παραιτήθηκε από την κυβέρνηση τονίζοντας πως και αυτός ο αδελφός του, Μπόρις, που ηγήθηκε της εκστρατείας εξόδου, είναι εξίσου απογοητευμένη από το deal με τους 27. Χάνουμε όλα τα προνόμια της συμμετοχής στην κοινότητα αλλά εξακολουθούμε να δεσμευόμαστε από υποχρεώσεις και αποφάσεις της, στις οποίες δεν έχουμε λόγο, εξήγησε.
Η Μέι «πέτυχε» να έρθει αντιμέτωπη με ένα κύμα παραιτήσεων, αλλά και ένα τσουνάμι αμφισβήτησης από κάθε πλευρά. Οι Εργατικοί απέρριψαν τη συμφωνία ως «ασαφή» και «λίγη» στα θέματα προστασίας των εργαζομένων και του περιβάλλοντος. Πίσω από την ενιαία αυτή θέση κρύβονται τουλάχιστον όσες διαφοροποιήσεις βλέπουμε και στο εσωτερικό των Τόρις.
Δύο χρόνια διαπραγμάτευσης με τους 27 οδηγούνται σε αδιέξοδο, όχι εξαιτίας αντιθέσεων και διαφωνιών μεταξύ των κομμάτων της βρετανικής πολιτικής σκηνής, αλλά εξαιτίας της πολυφωνίας στο εσωτερικό των κομμάτων. Παρά τις πληροφορίες που είδαν την περασμένη Παρασκευή το φως της δημοσιότητα, δεν είναι ακόμη σαφές εάν θα συγκεντρωθούν οι 48 υπογραφές για την πρόταση μομφής. Ακόμη όμως και εάν αυτό συμβεί, δεν σημαίνει απαραίτητα άρση του αδιεξόδου.
Οι εκλογές δεν μπορούν να δώσουν από μόνες απάντηση σε ένα ερώτημα, στο οποίο κανένα κόμμα δεν είναι σίγουρο τι θέλει να απαντήσει. Τελικά τι είδους σχέση θέλουν με την Ε.Ε.; Αλλά και τι είδους σχέση είναι εφικτή με μία κοινότητα, που διαμηνύει ότι δεν μπορούν να έχουν και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο;
Υπό τις συνθήκες αυτές η Τερέζα Μέι επιχειρεί να πείσει πως οι επιλογές είναι τυπικά τρεις, αλλά ουσιαστικά μόνο μία. Οι τρεις επιλογές είναι η δική της συμφωνίας, το no deal και το no Brexit. H πρώτη κρατάει την χώρα και την οικονομία στα πόδια της, υποστηρίζει. Η δεύτερη οδηγεί σε χάος και για την τρίτη δεν έχει κανείς την πολιτική μονιμοποίηση. Η απόφαση των πολιτών το 2016 ήταν ξεκάθαρη και πρέπει να γίνει σεβαστή, σημειώνει.
Για να ενισχύσει το επιχείρημά της περί μονόδρομου προσβλέπει στη στήριξη των Βρυξελλών και των 27, καθώς πιστεύει δεν θα έχουν πρόβλημα να διαβεβαιώσουν πως η συμφωνία είναι αυτή: take it or leave it.
Ωστόσο μία μικρή έστω μερίδα των διαπραγματευτών της Ε.Ε. φαίνεται ακόμη να διατηρεί την ελπίδα ότι οι Βρετανοί πιεσμένοι από την σκληρή πραγματικότητα θα εγκαταλείψουν εντελώς το σχέδιο εξόδου, κρίνοντας ότι το Brexit δεν αξίζει τον κόπο.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, είναι μεταξύ εκείνων, που εκφράζουν αυτή την ελπίδα δημοσίως και σε κάθε ευκαιρία. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρινό Λεμέρ, δεν βλέπει μεν μία τέτοια πιθανότητα σήμερα, αλλά εμφανίζεται πεπεισμένος ότι σε μία δεκαετία οι Βρετανοί θα το έχουν μετανιώσει και θα επιστρέψουν.
Οι περισσότεροι, ωστόσο, δέχονται ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι η χώρα να αποχωρήσει κανονικά είτε στις 29 Μαρτίου είτε λίγο αργότερα. Αν στις 25 Νοεμβρίου δώσουν στη συμφωνία το πράσινο φως και εφόσον έως τότε η Μέι δεν αποτελεί παρελθόν, τότε τα πράγματα στη βρετανική Βουλή στις 10 Δεκεμβρίου, όταν και θα κατατεθεί προς ψήφιση το σχέδιο, μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά.
