Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Μπορεί ο Μάριο Ντράγκι να πέρασε στην ιστορία με το «whatever it takes», κάνοντας ό,τι είναι αναγκαίο για τη διάσωση του ευρώ στην εποχή κορύφωσης της κρίσης χρέους, ο πραγματικός όμως «ήρωας» μεταξύ των μεγάλων κεντρικών τραπεζών είναι η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας. Οι αγορές ομολόγων από την ιαπωνική κεντρική τράπεζα στην εκστρατεία τόνωσης της ανάπτυξης και καταπολέμησης του αποπληθωρισμού, που κρατούσε την οικονομία δέσμια πάνω από μία δεκαετία, έχουν προσλάβει επικές διαστάσεις. Η κεντρική τράπεζα διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό της περιουσιακά στοιχεία που η αξία τους είναι μεγαλύτερη από ολόκληρο το ΑΕΠ της Ιαπωνίας, της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας παγκοσμίως. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα από την ίδια την κεντρική τράπεζα, η συνολική αξία των περιουσιακών της στοιχείων ανέρχεται στα 553,6 τρισ. γιεν (4,9 τρισ. δολάρια). Το ποσό είναι μεγαλύτερο του ΑΕΠ της Ιαπωνίας και πενταπλάσιο της κεφαλαιοποίησης της Apple, της πολυτιμότερης εταιρείας του πλανήτη.
Το μεγαλύτερο μέρος των τοποθετήσεων άρχισε να συσσωρεύεται από το 2013, τότε που ο διοικητής της ιαπωνικής κεντρικής τράπεζας, Χαρουχίκο Κουρόντα, εγκαινίασε ένα άνευ προηγουμένου πρόγραμμα μαζικών αγορών κρατικού χρέους. Στόχος του Κουρόντα ήταν να μειώσει το κόστος δανεισμού, ώστε να ενθαρρύνει καταναλωτές και επιχειρήσεις να δαπανήσουν περισσότερα, προσφέροντας τόνωση στην οικονομία. Η στρατηγική της ιαπωνικής κεντρικής τράπεζας είναι παρόμοια με τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη στην περίοδο της κρίσης. Το συνολικό ενεργητικό της Fed αναλογεί περίπου στο ένα πέμπτο του ΑΕΠ των ΗΠΑ, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει συγκεντρώσει ενεργητικό που ισοδυναμεί με το 40% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Η Fed ολοκλήρωσε το 2014 το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων και έχει ήδη εγκαινιάσει κύκλο αύξησης επιτοκίων. Η ΕΚΤ θα γράψει τον επίλογο του QE στα τέλη του έτους, έχοντας αγοράσει ενεργητικό 2,6 τρισ. ευρώ. Η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας δεν φαίνεται προς το παρόν να σχεδιάζει στροφή προς νομισματική σύσφιγξη. Η ιαπωνική οικονομία σκόνταψε φέτος σε εμπόδια, με συρρίκνωση του ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο, προτού ανακάμψει στο επόμενο. Οι αναλυτές αναμένουν συρρίκνωση του ΑΕΠ και στο τρίτο τρίμηνο.
Ο Κουρόντα έχει δεσμευθεί στη συνέχιση των άνευ προηγουμένων μέτρων χαλάρωσης μέχρις ότου η κεντρική τράπεζα επιτύχει τον στόχο για πληθωρισμό στο 2%. Από ό,τι φαίνεται, η επίτευξη του στόχου είναι κάτι παραπάνω από άθλος, παρά τις ηρωικές προσπάθειες. Η στρατηγική της κεντρικής τράπεζας ενέχει κινδύνους και συνοδεύεται από παράπλευρες απώλειες. Και οι πραγματικοί ήρωες ξέρουν πότε έχει έλθει ο καιρός να εγκαταλείψουν τη μάχη…
