Το νέο γιγάντιο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης εγκαινιάζεται σήμερα με κάθε επισημότητα από τον τούρκο πρόεδρο Ερντογάν. Μπορεί να απομένουν ακόμη πολλά να γίνουν, ωστόσο ο Καντρί Σαμσουνλού, επικεφαλής της IGA, διαχειρίστριας εταιρείας του νέου αερολιμένα, εμφανίζεται ικανοποιημένος από την πορεία υλοποίησης του φιλόδοξου έργου. Οι δύο πρώτοι από τους έξι συνολικά διαδρόμους προσγείωσης-απογείωσης είναι έτοιμοι προς χρήση, ενώ έτοιμος είναι και ο πύργος ελέγχου σε κομψό σχήμα τουλίπας. Το αεροδρόμιο εκτιμάται ότι θα προσφέρει 225.000 θέσεις εργασίας και έως το 2025 η συμβολή του στο ΑΕΠ της Τουρκίας υπολογίζεται ότι θα ανέλθει σε 5%. «Αυτό εδώ το χτίσαμε με τουρκικά χρήματα, τούρκους εργάτες και τουρκική τεχνογνωσία», υπογραμμίζει ο Σαμσουνλού, τονίζοντας πόσο υπερήφανος νιώθει αντικρίζοντας το έργο.

REUTERS/MURAD SEZER

Τα έργα για την κατασκευή του τρίτου αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης ξεκίνησαν το 2015. Λιγότερο από τέσσερα χρόνια αργότερα το κολοσσιαίο έργο έχει σχεδόν αποπερατωθεί. Το Βερολίνο θα ονειρευόταν μια αντίστοιχη εξέλιξη. Αντ' αυτής όμως, μετά από 12 ολόκληρα χρόνια το νέο αεροδρόμιο της γερμανικής πρωτεύουσας είναι ακόμη άγνωστο πότε θα ανοίξει.

Οι διαστάσεις του νέου αεροδρομίου είναι ιλιγγιώδεις: Με 76 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα συνολικής έκτασης, είναι τριπλάσιο σε μέγεθος από το αεροδρόμιο της Φραγκφούρτης και είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη. Εκτιμάται ότι θα εξυπηρετεί έως και 90 εκατομμύρια επιβάτες τον χρόνο. Κι αυτό είναι μόνο η αρχή. Εφόσον ολοκληρωθούν τα επόμενα στάδια επέκτασης θα προσγειώνονται και θα απογειώνονται εκεί περί τα 200 εκ. επιβάτες ετησίως, περισσότεροι από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο αεροδρόμιο του πλανήτη.

Ωστόσο, το νέο αεροδρόμιο με το οποίο ο πρόεδρος Ερντογάν θέλει να περάσει ανήμερα της σημερινής επετείου ίδρυσης της τουρκικής δημοκρατίας το μήνυμα ότι η χώρα του αποτελεί παγκόσμια οικονομική δύναμη, έχει και σκιώδεις πλευρές. Σύμφωνα με ρεπορτάζ, τούρκοι αγρότες έχασαν τις καλλιεργήσεις εκτάσεις τους λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για την ανέγερση του αεροδρομίου. Περιβαλλοντικές οργανώσεις καταγγέλλουν την αποψίλωση τεράστιων δασικών εκτάσεων, την καταστροφή του «πράσινου πνεύμονα» της Κωνσταντινούπολης. Επιπλέον, εργάτες που δούλεψαν στα εργοτάξια του νέου αεροδρομίου κάνουν λόγο για απαράδεκτες συνθήκες εργασίας: ελλιπείς προδιαγραφές ασφαλείας, θανάσιμα ατυχήματα, κακό φαγητό και προβλήματα στις πληρωμές. «Μας μεταχειρίζονταν σαν σκλάβους», λέει ο Τζεμάλ Όζντερ, μέλος του συνδικάτου DISK που εκπροσωπούσε τους εργάτες στο νέο αεροδρόμιο. Όπως λέει, δούλεψε εννέα μήνες στα εργοτάξια και απολύθηκε όταν τόλμησε να ασκήσει δημόσια κριτική για τις συνθήκες εργασίας εκεί.

REUTERS/HANDOUT

Από την έναρξη των έργων κατασκευής το 2015 δούλεψαν περί τις 35.000 εργάτες στα εργοτάξια του αεροδρομίου. Τουλάχιστον 38 εργάτες έχουν χάσει τη ζωή τους σύμφωνα με στοιχεία των συνδικαλιστών. Ορισμένες πηγές κάνουν μάλιστα λόγο για εκατοντάδες θύματα. Η τουρκική κυβέρνηση και η εταιρεία που διαχειρίζεται τον αερολιμένα μιλούν για 30 νεκρούς. «Όποιος μιλά για τα κακώς κείμενα κινδυνεύει να καταλήξει στη φυλακή», τονίζει ο Τζεμάλ Όζντερ και σχολιάζει: «Αυτό μπορεί να είναι το μεγαλύτερο αεροδρόμιο στον κόσμο, αλλά για μένα αυτό το έργο έχει πάνω του το αίμα των εργατών».

Ο επικεφαλής της IGA Καντρί Σαμσουνλού παραδέχεται μεν ότι υπήρξαν προβλήματα στα εργοτάξια, επισημαίνει όμως ότι αυτά έχουν λυθεί στο μεταξύ. «Οι εργάτες ζήτησαν αλλαγές και εμείς ανταποκριθήκαμε. Θεωρώ ότι οι παροχές προς αυτούς είναι καλύτερες τώρα και για μένα το θέμα έχει διευθετηθεί. Οι εργάτες είναι χαρούμενοι».

Πάντως στο νέο αεροδρόμιο μένουν ακόμη πολλά να γίνουν μέχρι να λειτουργήσει κανονικά. Αυτό προβλέπεται να συμβεί τον Ιανουάριο του 2019. Μέχρι τότε θα εξυπηρετεί μόλις πέντε δρομολόγια ημερησίως. Φημολογείται ότι θα ονομαστεί Αμπντούλ Χαμίτ Β', από τον Οθωμανό σουλτάνο που θαυμάζει ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, ενώ έχει ακουστεί ακόμη και το σενάριο ότι μπορεί να λάβει και το όνομα του ίδιου του τούρκου προέδρου.