Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Απίθανο μοιάζει το σενάριο να χρησιμοποιήσει η Σαουδική Αραβία το «πετρελαϊκό όπλο» της στη διπλωματική κρίση που έχει ξεσπάσει με τις ΗΠΑ με αφορμή τη δολοφονία του δημοσιογράφου Κασόγκι.
Η εμπειρία από την τελευταία φορά που η Σαουδική Αραβία προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τις πωλήσεις πετρελαίου της ως διπλωματικό «όπλο» το 1973/74 δείχνει ότι τέτοιου είδους κινήσεις δεν αποδίδουν και ότι τελικά το βασίλειο θα ήταν το μεγαλύτερο θύμα. Παρά την έντονη ρητορική που ασκείται από τα σαουδαραβικά μίντια, το Ριάντ είναι πολύ απίθανο να προχωρήσει σε αντίποινα μειώνοντας τις πωλήσεις πετρελαίου του ή προσπαθώντας να αυξήσει τις τιμές.
Αναλυτές έχουν ήδη προειδοποιήσει για τον σοβαρό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία από μία ενδεχόμενη επιβολή κυρώσεων στη Σαουδική Αραβία από τις ΗΠΑ, δεδομένου ότι το Ριάντ αποτελεί το κέντρο του παγκόσμιου πετρελαίου. Και σε μία τέτοια περίπτωση, κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει ένα άλμα των τιμών πετρελαίου στα 100, ακόμη και στα 200 δολάρια το βαρέλι.
Τον Οκτώβριο του 1973 η Σαουδική Αραβία και άλλοι πετρελαιοπαραγωγοί του αραβικού κόσμου ανακοίνωσαν τα σχέδιά τους να μειώσουν την παραγωγή 5% μηνιαίως έως ότου οι δυνάμεις του Ισραήλ αποσύρονταν από αραβικά εδάφη που είχαν αποσπάσει.
Τόσο το Ριάντ όσο και άλλοι παραγωγοί επέβαλαν και εμπάργκο στις πωλήσεις πετρελαίου προς τις ΗΠΑ και άλλες χώρες. Σε μία περίοδο που η παγκόσμια προσφορά ήταν ήδη περιορισμένη, κυρίως λόγω των χαμηλών τιμών τις δεκαετίες 1950 και 1960, τα παραπάνω μέτρα επιδείνωσαν τα μέγιστα την κατάσταση, με τα έσοδα της Σαουδικής Αραβίας και άλλων πετρελαιοπαραγωγών να συρρικνώνονται σημαντικά.
Η πολιτική αποδείχθηκε λανθασμένη και άλλαξε λίγους μήνες αργότερα, προκαλώντας σε Σαουδική Αραβία και στις υπόλοιπες χώρες μέλη του ΟΠΕΚ τεράστια ζημιά που χρειάστηκε δεκαετίες για να αποκατασταθεί. Πρωτίστως, η πολιτική αυτή απέτυχε να επιτύχει το δηλωμένο στόχο της, δηλ. να ανακόψει τη στήριξη του Ισραήλ από τις ΗΠΑ ή να αναγκάσει το Ισραήλ να αποσυρθεί από εδάφη που είχε αποσπάσει.
Ακόμη χειρότερη εξέλιξη ήταν η άνοδος των τιμών πετρελαίου, που οδήγησε σε παρατεταμένη μείωση της ζήτησης και ενθάρρυνε την εξόρυξη νέων κοιτασμάτων σε Αλάσκα, την τότε Σοβιετική Ένωση και Κίνα, που πλημμύρισαν την αγορά τη δεκαετία του 1980. Συνεπώς, το πετρελαϊκό εμπάργκο δημιούργησε τις συνθήκες για την κατάρρευση των τιμών πετρελαίου πλήττοντας τη Σαουδική Αραβία και άλλους μεγάλους παραγωγούς τις δεκαετίες 1980 και 1990, μία κατάσταση που διήρκεσε έως τη δεκαετία του 2000.
Τα πετρελαϊκά «όπλα» λοιπόν δεν λειτουργούν. Άλλωστε, η Σαουδική Αραβία στηρίζεται τα μέγιστα στις ΗΠΑ για ασφάλεια και προφανώς δεν θα ήθελε να κλονίσει τα θεμέλια της αμερικανο-σαουδαραβικής συμμαχίας, κάτι που άφηνε το Ριάντ ευάλωτο σε χώρες όπως το Ιράν.
