Βρυξέλλες

Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]

Η διήμερη σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Τετάρτη και την Πέμπτη στις Βρυξέλλες, αν και μεταβατική δεδομένου ότι δεν αναμένονται αποφάσεις, θεωρείται σημαντική γιατί από την πρόοδο που θα σημειωθεί θα εξαρτηθεί και η επόμενη μέρα, κυρίως σε σχέση με το brexit, αλλά και για τα άλλα δύο θέματα της ημερήσιας διάταξης, το μεταναστευτικό-προσφυγικό και την εμβάθυνση της Ευρωζώνης.

Αναμφισβήτητα το μεγάλο ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις διαπραγματεύσεις για το brexit, οι οποίες από την περασμένη Κυριακή το απόγευμα, τελευταία συνάντηση μεταξύ των διαπραγματευτών των δύο πλευρών, βρίσκονται σε αδιέξοδο. Οι Ευρωπαίοι περίμεναν σημαντική πρόοδο, η οποία τελικά δεν επιτεύχθηκε, ενώ έκτοτε συνεχίζονται οι παρασκηνιακές επαφές με στόχο την επίτευξη κάποιας προσέγγισης αύριο.

Προς το παρόν καμία από τις δύο πλευρές δεν ανοίγει τα χαρτιά της, μάλλον τεστάρει ο ένας τις αντοχές του άλλου, λέγοντας ότι προετοιμάζονται και για το ενδεχόμενο της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ χωρίς συμφωνία. Το σενάριο αυτό εξακολουθεί να μην είναι το επικρατέστερο, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί, το βέβαιο είναι πως οι επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης, πολιτικές και οικονομικές θα είναι πολύ αρνητικές.

«Θα εργαστούμε για την εξεύρεση κοινά αποδεκτής συμφωνίας, ωστόσο θα ενισχύσουμε και θα επιταχύνουμε τις προετοιμασίες για ένα brexit χωρίς συμφωνία», δήλωσε χθες ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβούλιου, Ντόναλντ Τουσκ δίνοντας και το στίγμα της κρισιμότητας των σημερινών συζητήσεων. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μίλησε για μεγάλη αβεβαιότητα, η οποία θα πρέπει να τερματιστεί. «Ελπίζω ότι αύριο η κ. Μέι θα μας παρουσιάσει κάτι δημιουργικό που θα μας βγάλει από το αδιέξοδο», κατέληξε, ρίχνοντας με τον τρόπο αυτό το μπαλάκι στο Λονδίνο.

Πάντως, πολλά θα εξαρτηθούν στο θέμα αυτό από δύο συναντήσεις που θα γίνουν. Η πρώτη μεταξύ της Μει και των 27 ομολόγων της και η δεύτερη αμέσως μετά μεταξύ των Ευρωπαίων. Στις συναντήσεις αυτές θα διαφανεί εάν υπάρχει ευελιξία από τις δύο πλευρές και διάθεση για την εξεύρεση κοινού τόπου. Εάν επιτευχθεί πρόοδος ο κ. Τουσκ θα συγκαλέσει μια έκτακτη σύνοδο σε επίπεδο ηγετών το Νοέμβριο με στόχο να κλείσει η συμφωνία. Εάν δεν υπάρξει πρόοδος τότε το σενάριο της εξόδου χωρίς συμφωνία θα κερδίσει έδαφος και πλέον οι δύο πλευρές θα ετοιμάζονται να εισέλθουν σε αχαρτογράφητες περιοχές.

Οι διαφωνίες επικεντρώνονται στο ιρλανδικό, δηλαδή στη διατήρηση ή όχι ανοικτών συνόρων μεταξύ της Βορείου Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, αλλά και στη διαμόρφωση της μελλοντικής σχέσης ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου. Στο θέμα της Ιρλανδίας πρέπει να βρεθεί μια φόρμουλα που θα διατηρήσει ανοικτά τα σύνορα χωρίς να απομονώνει τη Βόρεια Ιρλανδία από το Ηνωμένο Βασίλειο, κάτι που δεν είναι καθόλου εύκολο. Σε σχέση με τη μελλοντική σχέση, οι δυσκολίες έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι αυτά που ζητάει το Λονδίνο έρχονται σε αντίθεση με τους κανόνες της ενιαίας εσωτερικής αγοράς της ΕΕ.

Υπενθυμίζεται ότι η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου είναι προγραμματισμένη για τις 29 Μαρτίου 2019, αλλά η συμφωνία πρέπει να κλείσει σε κάθε περίπτωση πριν από το τέλος του έτους για να προλάβουν οι δύο πλευρές να την επικυρώσουν. Μετά το brexit και μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2020, το Ηνωμένο Βασίλειο θα εξακολουθεί να έχει πρόσβαση στην ενιαία αγορά της ΕΕ, αλλά δεν θα συμμετέχει στη λήψη των αποφάσεων στην Ευρώπη, ενώ θα συνεισφέρει στον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Αναφορικά με το μεταναστευτικό-προσφυγικό, η συζήτηση θα γίνει την Πέμπτη και θα είναι μια συνέχεια της τελευταίας συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις 20 Σεπτεμβρίου στο Σάλσμπουργκ, όπου είχαν διαπιστωθεί σοβαρές διαφωνίες σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η μεταρρύθμιση του κανονισμού του Δουβλίνου, ώστε να θεσμοθετηθεί η αλληλεγγύη προς τις χώρες της πρώτης γραμμής (Ελλάδα, Ιταλία).

Από την τελευταία συζήτηση στην αυστριακή πόλη μέχρι σήμερα δεν σημειώθηκε καμία απολύτως πρόοδος στο θέμα του Κανονισμού του Δουβλίνου, όπου οι ανατολικές χώρες με επικεφαλής την Ουγγαρία και την Πολωνία αρνούνται την μεταρρύθμιση, η οποία προβλέπει την υποχρέωση να παίρνουν πρόσφυγες από τις χώρες της πρώτης γραμμής σε περιόδους κρίσεων. Στην συζήτηση της Πέμπτης δεν αναμένεται κάποια πρόοδος, ωστόσο το ζήτημα αυτό δεν μπορεί να διαιωνίζεται για εμποδίζει την προσέγγιση και άλλα θέματα του τομέα της μετανάστευσης.

Τέλος, σε σχέση με την εμβάθυνση της ΟΝΕ, ο Πρόεδρος του Εurogroup, Μάριο Σεντένο θα ενημερώσει τους Ευρωπαίους ηγέτες (θα συμμετάσχουν οι 27, δηλαδή και των χωρών που δεν είναι μέλη της Ευρωζώνης) για την πορεία των εργασιών σε σχέση με την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και τη μεταρρύθμιση με διεύρυνση αρμοδιοτήτων και δράσεων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Η αυριανή συνάντηση δεν ήταν προγραμματισμένη, ωστόσο κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να διαπιστωθεί που βρίσκονται οι συζητήσεις, δεδομένου ότι υπάρχει δέσμευση των ηγετών από τον περασμένο Ιούνιο για λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων στα παραπάνω θέματα στη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις 13-14 Δεκεμβρίου. Στη συζήτηση θα συμμετάσχει και ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο οποίος θα ενημερώσει τους Ευρωπαίους ηγέτες για την πορεία της οικονομίας και τις τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με τις αγορές.