Τα νομίσματα και τα χαρτονομίσματα αποκαλύπτουν μέρος της εθνικής ταυτότητας, κομμάτι της κληρονομιάς, των λαών που τα χρησιμοποιούσαν, αλλά και την αισθητική της κοπής και των τεχνικών εκτυπώσεων.
Σε αίθουσα του Πολεμικού Μουσείου φιλοξενείται μέχρι τις 9 Ιουλίου έκθεση με θέμα «Το Ελληνικό Χαρτονόμισμα από τη Γέννησή του, το 1822, έως το ευρώ του 2002».
Εκδόθηκαν ή κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα γύρω στα 300 διαφορετικά χαρτονομίσματα και αν υπολογιστούν και οι διάφορες ποικιλίες που υπάρχουν, ο συνολικός αριθμός τους ξεπερνά τα 400.
Κατά τη διάρκεια της επανάστασης κυκλοφόρησαν ομολογίες σε τούρκικα γρόσια, με ετήσιο τόκο 8% και εξόφληση σε τρία έτη, κάτι ανάλογο με τα γαλλικά assignats που κυκλοφόρησαν στη Γαλλία 30 χρόνια νωρίτερα. Κυκλοφόρησαν στην Κόρινθο και στο Ναύπλιο αλλά σταδιακά έχασαν την αξία τους.
Το κείμενο που ήταν γραμμένο σε αυτές έχει ως εξής: "Χρεωστούνται Γρόσια #### με τόκον ετήσιον οκτώ τα εκατόν, διδόμενον κατά εξαμηνίον, και εξοφλούνται εις έτη τρία. Η παρούσα ομολογία είναι δεκτή εις αγοράν εθνικών κτημάτων, προτιμάται από μετρητά, είναι δεκτή και εις τα συναλλάγματα, κατά τον νόμο τον εκδοθέντα εν Επιδαύρω την ιη' Ιανουαρίου αωκβ".
Οι φοίνικες μπήκαν στην κυκλοφορία τον Ιούλιο του 1831 και άρχισαν να αποσύρονται σταδιακά μετά τις 25 Απριλίου 1832. Ηταν τα πρώτα επίσημα ελληνικά χαρτονομίσματα. Τυπωμένα μόνο από τη μία πλευρά. Η εκτύπωσή τους έγινε στο Ναύπλιο. Τα εισήγαγε ο Ι. Καποδίστριας και δεν έτυχαν ευρείας αποδοχής από το κοινό.
Απόπειρα νομισματικής ένωσης πριν από 2500 χρόνια
Την 1η Ιανουαρίου 2002, που 12 χώρες της Ε.Ε. αποχωρίστηκαν το νόμισμά τους για το ευρώ, η βρετανική εφημερίδα Guardian αποτίει φόρο τιμής στην δραχμή σε κύριο άρθρο της, με τίτλο «Πικρός αποχαιρετισμός στο αρχαιότερο νόμισμα της Ευρώπης».
Το γαλλικό φράγκο, για παράδειγμα, και το ολλανδικό φιορίνι υπηρέτησαν τους λαούς τους για περισσότερα από 600 χρόνια. Αλλά καμιά χώρα δεν χρειάστηκε να πετάξει ένα νόμισμα με «ζωή» 2.500 χρόνων κι αυτό δεν αλλάζει, παρά το γεγονός ότι η δραχμή απουσίασε για μία περίπου χιλιετία (ως το 1827), λόγω της κατοχής της ελληνικής επικράτειας από ξένες δυνάμεις.
Οι αθηναϊκές δραχμές, γνωστές ως ασημένιες «κουκουβάγιες» κυριάρχησαν στον αρχαίο κόσμο επί 600 χρόνια. Στην πραγματικότητα έγιναν το επίκεντρο ενός πειράματος μιας πρώτης νομισματικής ένωσης, όταν η Αθήνα εξανάγκασε την ηττημένη Αίγινα να κυκλοφορήσει τις αθηναϊκές κουκουβάγιες το 456 π.Χ. και να σταματήσει να «κόβει» τις δικές της «χελώνες».
Το 449 π.Χ. η Αθήνα διέταξε όλα τα ξένα νομίσματα να παραδοθούν στις αρχές. Δυστυχώς, αυτό το πείραμα με το ενιαίο νόμισμα δεν κράτησε για πολύ. Οι πόλεις-κράτη άρχισαν να επανεκδίδουν τα δικά τους νομίσματα και το 407 π.Χ., η νίκη των Σπαρτιατών στέρησε από τους Αθηναίους τα πολύτιμα ορυχεία αργύρου.
K.T.
