Συνέντευξη στον Μιχάλη Χατζηκωνσταντίνου
Εργαλειοποίηση των εκλογών καταλογίζει στην κυβέρνηση ο γραμματέας Αυτοδιοίκησης της Ν.Δ. Τάσος Γαϊτάνης με αφορμή την βουλευτική τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ για την ταυτόχρονη διεξαγωγή των ευρωεκλογών με εκείνες της τοπικής αυτοδιοίκησης που ψηφίζεται στη Βουλή. Ταυτόχρονα, με τη συνέντευξή του στη «Ν» προειδοποιεί ότι η εφαρμογή της απλής αναλογικής που προωθεί η κυβέρνηση με το σχέδιο «Κλεισθένης Ι» θα εμποδίσει τους αιρετούς να εφαρμόσουν το πρόγραμμά τους με αποτέλεσμα να μην εισακουστεί η γνώμη των πολιτών.
Η ΝΔ καταγγέλλει την καθιέρωση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές ως «νόθευση». Γιατί είναι αρνητικό οι συσχετισμοί στο Δημοτικό Συμβούλιο να απεικονίζουν ακριβώς το εκλογικό αποτέλεσμα;
Καταγγέλουμε την απλή αναλογική ως ένα σύστημα που τελικά οδηγεί στην ακυβερνησία. Μη ξεχνάτε οτι οι πολίτες ψηφίζουν δήμαρχο ή περιφερειάρχη με σκοπό να εφαρμόσει το πρόγραμμά του και να λύσει τα τοπικά προβλήματα. Με την απλή αναλογική και τις υπόλοιπες ρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση, κανείς αιρετός δεν θα μπορεί να εφαρμόσει το πρόγραμμά του κι εν τέλει δε θα εισακουστεί η γνώμη των πολιτών. Στη δική μας αντίληψη η χειρότερη διοίκηση είναι προτιμότερη από την ακυβερνησία. Συνεπώς εμείς θέλουμε ισχυρές διοικήσεις που θα εφαρμόζουν τις πολιτικές τους και θα κρίνονται από τους πολίτες, όπως ακριβώς συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες. Εξάλλου οι πολίτες έχουν την ωριμότητα και την κρίση να διακρίνουν τους επιτυχημένους από τους αποτυχημένους δημάρχους ή περιφερειάρχες.
Το σχέδιο «Κλεισθένης Ι» διευρύνει τους θεσμούς συμμετοχής, όπως, το δημοψήφισμα. Ποια είναι η θέση σας σε μια πρακτική γνώριμη και στις χώρες του εξωτερικού;
Δεν είναι πρωτόγνωρη η διαδικασία δημοψηφίσματος στην αυτοδιοίκηση. Αντίστοιχη πρόβλεψη υπάρχει στην παρούσα νομοθεσία αναφορικά με τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων συμβουλευτικού χαρακτήρα. Συνεπώς δε μιλάμε για καινοτομία της κυβέρνησης. Υπάρχει όμως μια διαφορά: ο Κλεισθένης Ι προβλέπει τη δυνατότητα διεξαγωγής δημοψηφισμάτων αποφασιστικού χαρακτήρα, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει συνταγματικά ζητήματα. Επίσης υπάρχουν κι άλλα ζητήματα. Για παράδειγμα δεν υπάρχει πρόβλεψη τι θα υπερισχύει όταν από ένα περιφερειακό και δημοτικό δημοψήφισμα για το ίδιο ζήτημα προκύπτουν αντικρουόμενα αποτελέσματα.
Κοιτάξτε, στην πατρίδα μας έχουμε την εμπειρία του διχαστικού δημοψηφίσματος του 2015 όπου τέθηκε ένα στρεβλό ερώτημα. Εμείς είμαστε υπέρ της συμμετοχής των πολιτών στα αυτοδιοικητικά ζητήματα. Θέλουμε οι διοικήσεις να λογοδοτούν ουσιαστικά στους δημότες και οι δημότες να ασκούν έλεγχο στα πεπραγμένα τους. Δε θα επιτρέψουμε όμως σε κανέναν να εργαλειοποιεί διαδικασίες και θεσμούς για μικροπολιτικά οφέλη.
Το κόμμα σας καταγγέλλει «σκοπιμότητες» με τη μετάθεση της ημερομηνίας των εκλογών και την αλλαγή του εκλογικού κύκλου. Ποια είναι η κύρια ανησυχία σας και τι αντιπροτείνετε;
Όπως σας είπα η κυβέρνηση επιχειρεί να μετατρέψει τους θεσμούς σε μοχλό εξυπηρέτησης μικροκομματικών συμφερόντων και το είδαμε αυτό με την προχθεσινή τροπολογία των 16 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλάζουν συνεχώς το χρόνο τέλεσης των εκλογών ανάλογα με το τι κρίνουν ότι τους εξυπηρετεί. Αν αυτό δεν είναι εργαλειοποίηση των εκλογών τότε τι είναι; Είναι προφανές ότι βρίσκονται σε πανικό. Εμείς αυτό που προτείνουμε είναι να μην παίζει η κυβέρνηση με θεσμούς και ημερομηνίες ανάλογα με τους κομματικούς της σχεδιασμούς. Σε κάθε περίπτωση να μη διανοηθεί η κυβέρνηση να στήσει τριπλές κάλπες. Αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ στη χώρα και για το λόγο αυτό, αυτό που προέχει είναι οι εθνικές εκλογές να γίνουν άμεσα!
Δεν θεωρείτε δίκαιη την επιχορήγηση των Δήμων στη βάση και πρόσθετων αντικειμενικών και ποιοτικών κριτηρίων, πέραν των πληθυσμιακών, όπως είναι το μήκος των δικτύων, το επίπεδο των κοινωνικών παροχών και οι δημογραφικές τάσεις;
Παρά τις φαινομενικές προθέσεις η κυβέρνηση δεν προχωρά ουσιαστικά σε μια τέτοια ρύθμιση αφού τα αντίστοιχα άρθρα του Κλεισθένη Ι χρειάζονται τελικά πλήθος εφαρμοστικών και κανονιστικών πράξεων ώστε να εφαρμοστούν μετά την ψήφιση του νόμου. Σήμερα δεν έχουμε εικόνα που θα οδηγήσει αυτή η νομοθετική παρέμβαση εξαιτίας της ασάφειάς της. Για παράδειγμα η κυβέρνηση προτείνει θέσπιση κριτηρίων όπως το επίπεδο των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών ή η τη δυνατότητα άντλησης τοπικών πόρων, χωρίς να λέει τον τρόπο ποσοτικοποίησης και αξιολόγησης των κριτηρίων ανα δήμο. Ουσιαστικά δε λύνει το πρόβλημα της αλλαγής των κριτηρίων αλλά το παραπέμπει στο μέλλον.
Θα ήθελα να σας υπενθυμίσω οτι η αναθεώρηση των κριτηρίων κατανομής της επιχορήγησης είναι πρόταση του προέδρου μας Κυριάκου Μητσοτάκη που διατυπώθηκε στο 1ο κοινό συνέδριο ΚΕΔΕ-ΕΝΠΕ που έγινε τον Απρίλιο στην Αθήνα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε βάλει όμως μια προϋπόθεση. Να γίνει πρώτα ουσιαστικός διάλογος με τους φορείς της αυτοδιοίκησης. Κάτι τέτοιο η κυβέρνηση δεν το έκανε και για αυτό η πρότασή της είναι προβληματική.
Ο λόγος που χρειαζόμαστε μια μεταρρύθμιση στην αυτοδιοίκηση και γενικά στη δομή του κράτους μας, είναι για να αντιστρέψουμε τη διοικητική πυραμίδα και να περιορίσουμε το ρυθμιστικό ρόλο του κράτους. Στην Ευρώπη η αυτοδιοίκηση έχει σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητα των πολιτών. Εδώ έχουμε ένα δυσκίνητο, συγκεντρωτικό και γραφειοκρατικό κράτος που δεν αφήνει τις τοπικές κοινωνίες να αναπτυχθούν. Χρειαζόμαστε την αποκέντρωση για να πάμε πιο γρήγορα μπροστά, για να αναχαιτίσουμε την οικονομική δυσπραγία. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κλεισθένης Ι δε συνιστά μεταρρύθμιση. Αν ψηφιστεί θα αποτελέσει τροχοπέδη όχι μόνο για την αυτοδιοίκηση, αλλά ουσιαστικά για την ίδια τη χώρα και η Νέα Δημοκρατία δε θα επιτρέψει τέτοιου είδους διολίσθηση.
