Στο «Βιβλίο του Καλίλα και του Ντίμνα», ένα από τα βασικότερα σημεία αναφοράς της αραβικής παράδοσης -δεύτερο δημοφιλές ανάγνωσμα μετά το Κοράνι- οι μύθοι δείχνουν ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν τις ίδιες ανάγκες: πώς να εκμεταλλευτούν και να χρησιμοποιήσουν το εξωτερικό τους περιβάλλον, χωρίς να πατούν τα πόδια των άλλων, πράγμα που επιφέρει την σύγκρουση.

Οι διπλωμάτες γνωρίζουν ότι, όπως έχει πει ο Τσώρτσιλ, είναι καλύτερα να συζητάς, παρά να πολεμάς. Οταν θέλεις να επιλύσεις μία κρίση, είσαι συχνά υποχρεωμένος να διαπραγματευτείς με δυσάρεστα πρόσωπα. Παρά ταύτα, υπάρχει μια διαδεδομένη άποψη ότι και στις διαπραγματεύσεις υπάρχουν όρια.

Οταν σφάζεις αμάχους, αποκλείεις από μόνος σου την οδό των διαπραγματεύσεων, δεν μπορείς να περιμένεις η άλλη πλευρά να πιει καφέ μαζί σου. Σε μια τέτοια περίπτωση, συνεχίζουν οι υπέρμαχοι αυτής της άποψης, ο διάλογος νομιμοποιεί την τρομοκρατική οργάνωση.

Είναι χαρακτηριστική η απάντηση που έδωσε ο πρόεδρος Πούτιν στους δυτικούς δημοσιογράφους, οι οποίοι του ζήτησαν πέρυσι να αναζητήσει μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων στο πρόβλημα της Τσετσενίας. «Γιατί δεν καλείτε τον Οσάμα μπιν Λάντεν στις Βρυξέλλες ή τον Λευκό Οίκο», τους είπε, «να κουβεντιάσετε μαζί του, να ικανοποιήσετε τα αιτήματά του, ώστε να σας αφήσει ήσυχους;»

Με άλλα λόγια, ο διάλογος με τρομοκράτες θεωρείται ηθικά ύποπτος, και μάταιος.

Η διεθνής νομοθεσία για τον προσδιορισμό συγκεκριμένων εγκλημάτων δεν βοηθάει πολύ. Η εθνοκάθαρση, η δολοφονία αμάχων, η σύλληψη ομήρων, ο βιασμός και η λεηλασία αποτελούν εγκλήματα πολέμου, πολλοί από τους οποίους παίρνουν τέλος μέσω διαπραγματεύσεων.

Επιπλέον, η διεθνής κοινότητα ζητά αυτή την περίοδο από κυβερνήσεις χωρών, όπως το Νεπάλ, το Μπουρούντι και η Ουγκάντα να κάνουν διαπραγματεύσεις με ένοπλες οργανώσεις που κατηγορούνται ότι έχουν διαπράξει αυτά ακριβώς τα εγκλήματα.

Οι βίαιες μέθοδοι μιας ένοπλης οργάνωσης ενδέχεται να αποτελούν αντικείμενο της διεθνούς δικαιοσύνης. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να αποκλείουν τις διαπραγματεύσεις ως μέσο επίλυσης της συγκεκριμένης κρίσης.

Πολιτικές λύσεις πρέπει πάντα να επιδιώκονται. Μερικοί πιστεύουν ότι αυτή η προσέγγιση είναι αφελής. Η ιστορία όμως διδάσκει ότι η ανάγκη για διαπραγματεύσεις προκύπτει συχνότερα απ' ό,τι νομίζουμε.

Υ.Γ. Υπάρχει και μία τρίτη προσέγγιση. Η αιματοχυσία βολεύει τη διελκυνστίνδα. Οι ακραίοι θέλουν ακραίους αντιπάλους, για να δικαιολογούν την ύπαρξή τους, γι' αυτό και στέλνουν στο πυρ το εξώτερον κάθε προσπάθεια έλλογης αντιμετώπισης των κρίσεων. Oι συγκρούσεις κάνουν τη δουλειά τους. Τη φανερή, και τη λαθραία, τον βομβαρδισμό της νοημοσύνης.

K.T.