O δολοφονηθείς πρωθυπουργός του Λιβάνου Ραφίκ Χαρίρι είχε προβλέψει ότι στο Λίβανο «πρέπει να περιμένεις τα πάντα», παραμένει μια ωρολογιακή βόμβα, που η έκρηξή της μπορεί να συνταράξει ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Αυτή η πολιτικά εύθραστη χώρα έχει επωμισθεί έναν άχαρο ρόλο. Ο ρόλος αυτός είναι να αποτελεί ο Λίβανος το θέατρο διεθνών συγκρούσεων που τον υπερβαίνουν.
Η Συρία βρίσκεται πάντα στην καρδιά της εντεινόμενης κρίσης. Μαζί με τον μοναδικό εναπομείναντα σύμμαχό της, το Ιράν, κατηγορούνται από τον αμερικανό πρόεδρο Τζόρτζ Μπους ότι υποθάλπουν την τρομοκρατία στη Μέση Ανατολή, ότι στηρίζουν τους αντάρτες της Χεζμπολάχ στο Λίβανο. Σ' αυτό το σκηνικό να συνυπολογιστεί και μία ασθενική κυβέρνηση στον Λίβανο και ο χωρίς συγκεκριμένα σχέδια και προθέσεις ΟΗΕ.
Η Χεζμπολάχ έχει 23 από τις 128 έδρες στο κοινοβούλιο του Λιβάνου και δύο υπουργούς στην κυβέρνηση Σινιόρα, και αρνείται να αφοπλίσει το στρατιωτικό της σκέλος, όπως ζητάει ψήφισμα του ΟΗΕ του 2004.
Η Χεζμπολάχ, το «Κόμμα του θεού», είναι μια οργάνωση σιιτών μουσουλμάνων του Λιβάνου, που ιδρύθηκε τη δεκαετία του '80 με στόχο την αποχώρηση των ισραηλινών στρατιωτών από τον Λίβανο, που επετεύχθη το 2000.
Αποχώρηση μετά από 22 έτη
Το Ισραήλ αποχώρησε μονομερώς από τη «ζώνη» που είχε καταλάβει το 1978 για «να εξοντώσει τους τρομοκράτες» Παλαιστινίους. Με τη συνεργασία 2.800 Λιβανέζων που εξόπλισε ως «ανεξάρτητο» Νοτιολιβανικό Στρατό (SLA) εξόντωσε εκατοντάδες Χεζμπολάχ, φυλάκισε περί τις 3.500 «υπόπτους», κατέστρεψε 17 μουσουλμανικούς οικισμούς και χωριά αλλά, τελικώς, αναγκάστηκε να αποχωρήσει, όταν διαπίστωσε ότι ήταν αιχμάλωτο της πολιτικής του. Η αποχώρηση ήταν εκτέλεση της απόφασης 425 του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά με καθυστέρηση 22 ετών.
Τον Σεπτέμβριο 1978 υπογράφεται η συμφωνία ειρήνης του Καμπ Ντέιβιντ μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου, στις 6 Ιουνίου 1982 ο ισραηλινός στρατός διώχνει τον Αραφάτ και το PLO από τον Λίβανο και τρεις μήνες αργότερα, σε συνεργασία με λιβανέζους μισθοφόρους, σφάζει 2.000 παλαιστίνιους πρόσφυγες στους καταυλισμούς της Σάμπρε και Σατίλα.
Το Ισραήλ εγκαταλείπει σταδιακά το 1983-1985 εδάφη του Λιβάνου, αλλά διατηρεί μία «ζώνη ασφαλείας» στον Νότο.
Στις 9 Δεκεμβρίου 1987 αρχίζει η ιντιφάντα στη Γάζα και στη Δυτική Οχθη, έναν χρόνο αργότερα (14/12) ο Αραφάτ αναγνωρίζει το κράτος του Ισραήλ και αποκηρύσσει «κάθε μορφής τρομοκρατία».
Στις 25 Ιουλίου 1993 το Ισραήλ βομβαρδίζει περιοχές του Νοτίου Λιβάνου και περί τις 300.000 εγκαταλείπουν τις εστίες τους.
Στις 4 Μαΐου 1994 το Ισραήλ και η PLO συμφωνούν να υλοποιηθεί η συμφωνία του Οσλο, με την οποία το Ισραήλ αναγνωρίζει την PLO και δίνει περιορισμένη αυτονομία σε παλαιστινιακές κοινότητες, και την 1η Ιουλίου 1994 ο Αραφάτ, ύστερα από 12 ετών εξορία στην Τύνιδα, επιστρέφει στη Γάζα.
Στις 4 Νοεμβρίου 1995 δολοφονείται ο Γιτζάκ Ράμπιν και τον Μάρτιο 1995 ο διάδοχός του Σιμόν Πέρες εγκαινιάζει συνομιλίες με τη Συρία, οι οποίες αναστέλλονται όταν η Χαμάς σκοτώνει 57 Ισραηλινούς. Στις 11 Απριλίου 1996 το Ισραήλ βομβαρδίζει επί 17 ημέρες τον Λίβανο με θύματα 800 αμάχους, η Χεζμπολάχ απαντά με ρουκέτες στο βόρειο Ισραήλ. Μέσα Μαϊου του 1999 εκλέγεται ο Εχουντ Μπαράκ με το πρόγραμμα «ειρήνη έναντι γης» και το 2000 αποφασίζει τη μονομερή αποχώρηση από το νότιο Λίβανο.
Στη διάρκεια των 22 ετών το Ισραήλ εξασφάλισε κάποιες συνθήκες ηρεμίας στις βόρειες επαρχίες του, αλλά δημιούργησε συνθήκες στον Λίβανο που επέτρεψαν στη Συρία να τη θέσει υπό την κηδεμονία της και να δημιουργήσει τη Χεζμπολάχ. Σύμφωνα με βρετανό διπλωμάτη, το Ισραήλ είναι ο «συνιδρυτής» της Χεζμπολάχ.
K.T.
